Dieta normokaloryczna – założenia, efekty i etapy. Dla kogo będzie wskazana?

Słowo dieta często kojarzone jest wyłącznie z odchudzaniem. Niesłusznie, ponieważ celem diety, czyli naszego sposobu żywienia, może być nie tylko odchudzanie, ale również wspomaganie leczenia danej jednostki chorobowej, a nawet przytycie. Natomiast w sytuacji, gdy chcemy utrzymać obecną masę ciała, powinniśmy zastosować dietę normokaloryczną. Na czym polega i komu jest polecana?

Dieta normokaloryczna – co to takiego? Na czym polega?

Dieta normokaloryczna to dieta, która powoduje utrzymanie obecnej masy ciała. W diecie normokalorycznej ilość przyjmowanej energii wraz z pożywieniem jest równa energii, jaką wydatkujemy. Czyli inaczej mówiąc, pożywienie, które znajduje się w naszym codziennym menu, dostarcza nam tyle kalorii, ile nasz organizm potrzebuje do życia (utrzymywania funkcji życiowych) oraz do wykonywania pracy, codziennych czynności czy aktywności fizycznej. Jest to tak zwany zerowy bilans energetyczny.

Inaczej wygląda to w sytuacji, gdy jemy mniej, niż wydatkujemy. Dochodzi wtedy do wytworzenia ujemnego bilansu energetycznego, co sprawia, że chudniemy. Gdy natomiast spożywamy więcej energii, niż wydatkujemy, ze względu na powstały dodatni bilans energetyczny przybieramy na masie ciała.

Dieta normokaloryczna – dla kogo będzie wskazana?

Dieta normokaloryczna może być wskazana zarówno dla osoby dorosłej, jak i dla dziecka. W przypadku dorosłych stosowanie diety normokalorycznej polecane jest tym osobom, które posiadają prawidłową masę ciała, a celem jest jej utrzymanie. Tak jak wcześniej wspomniano, dieta normokaloryczna zakłada taką ilość energii, która pozwala na utrzymanie aktualnej masy ciała. W sytuacji, gdy osoba jest otyła lub ma nadwagę polecane jest stosowanie diety z ujemnym bilansem energetycznym, w celu normalizacji masy ciała.

Sytuacja wygląda trochę inaczej u małych dzieci. U dzieci otyłych w wieku do 7 lat nie zaleca się diety z ujemnym bilansem energetycznym, lecz właśnie dietę normokaloryczną. Dzieci te powinny otrzymywać odpowiednią ilość energii, zgodnie z normą fizjologiczną dla danego wieku, przy zapobieganiu nadmiernej jej podaży. Nadmierna podaż energii to jeden z kluczowych powodów zbyt wysokiej masy ciała u dziecka. Niezbędna jest tu modyfikacja żywienia otyłego dziecka, która powinna obejmować wyeliminowanie z jadłospisu m.in. słodyczy, deserów, słodkich napojów.

Dieta normokaloryczna – etapy

W celu wprowadzenia w życie diety normokalorycznej należy przede wszystkim w pierwszym etapie poznać swoje aktualne zapotrzebowanie energetyczne. Jest ono definiowane jako ilość energii dostarczanej przez pożywienie w ciągu doby, która jest potrzeba do zbilansowania wydatku energetycznego organizmu związanego z utrzymaniem masy ciała oraz aktywnością fizyczną.

Na nasz wydatek energetyczny składa się PPM, czyli podstawowa przemiana materii (minimalna podaż energii, która wystarczy do utrzymania funkcji życiowych), termogeneza poposiłkowa, energia na potrzeby aktywności fizycznej oraz do odbudowy tkanek organizmu. Zapotrzebowanie na energię jest cechą bardzo indywidualną i zależy m.in. od płci, wieku, wysokości i masy ciała, stanu fizjologicznego (ciąża, karmienie piersią), aktywności fizycznej.

W celu oszacowania naszego zapotrzebowania można w pierwszej kolejności obliczyć podstawową przemianę materii (PPM) za pomocą zalecanych wzorów (np. Harrisa-Benedicta), a następnie pomnożyć ją przez współczynnik aktywności fizycznej (PAL). W razie wątpliwości odnośnie do oszacowania zapotrzebowania warto zasięgnąć porady specjalisty – dietetyka. Gdy już wiemy, jakie jest nasze zapotrzebowanie, w kolejnym etapie należy komponować jadłospis w taki sposób, aby dostarczał tyle kcal, ile potrzebujemy. Aby to zrobić, można sprawdzać kaloryczność danych produktów w różnego rodzaju tabelach. Następnie w oparciu o te informacje stopniowo uczyć się planować i komponować posiłki.

Dieta normokaloryczna – efekty

Głównym efektem diety normokalorycznej jest utrzymanie obecnej masy ciała, zapobiegając przy tym rozwojowi nadwagi, otyłości lub niedowagi. W przypadku osób zdrowych najlepiej, aby była stosowana zgodnie z prawidłowymi zasadami zdrowego żywienia. Jeżeli współwystępują określone jednostki chorobowe, dieta normokaloryczna powinna uwzględniać określone modyfikacje, mające na celu wspomaganie leczenia.

Dieta normokaloryczna – jak komponować posiłki? Jak tworzyć jadłospis?

W przypadku osób zdrowych dieta normokaloryczna powinna opierać się o zasady zdrowego odżywiania. Komponując codzienne posiłki, należy wybierać produkty ze wszystkich grup w odpowiednich proporcjach. Różnorodność zapewnia nam dostarczenie sobie różnych składników pokarmowych. Podstawą naszego żywienia powinny być różnorodne warzywa oraz owoce. Oprócz tego produkty zbożowe, najlepiej pełnoziarniste (np. brązowy ryż, pełnoziarniste makarony, kasze), mleko i jego przetwory, ryby, jaja, nasiona roślin strączkowych, chude gatunki mięs. Zaleca się ograniczenie spożywania mięsa czerwonego. Jako dodatek do potraw należy wybierać tłuszcze pochodzenia roślinnego (np. olej rzepakowy, oliwę z oliwek).

Warto zadbać o regularność posiłków oraz odpowiednie nawodnienie. Zaleca się unikanie słodyczy, słonych przekąsek. Zamiast dosalania potraw warto wprowadzić do menu zioła i przyprawy (np. imbir, kurkumę, oregano, bazylię). W razie potrzeby, w sytuacji występowania danych jednostek chorobowych, należy stosować zmodyfikowane zalecenia, odpowiednie dla występującego schorzenia.

Data publikacji: 12.02.2021

Data aktualizacji: 13.05.2024

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi

Polecane artykuły

Erytrytol – najzdrowszy cukier świata. Poznaj właściwości oraz zastosowanie erytrolu

Erytrytol (erytrol) to naturalna substancja słodząca o słodyczy sięgającej 60–80% sacharozy, czyli tradycyjnego białego cukru. Ten zdrowy słodzik ma zerową wartość energetyczną. Jest polecany osobom odchudzającym się i cukrzykom. Sprawdź, jakie jeszcze właściwości ma erytrol i jakie jest jego zastosowanie.

Czytaj dalej
Jakie leki wziąć ze sobą w wakacyjną podróż?

Choć wakacyjna podróż kojarzy się przede wszystkim z beztroskim wypoczynkiem i relaksem w ciepłym klimacie, nie możemy zapominać o bezpieczeństwie. Jednym z najważniejszych gwarantów, że wszystko pójdzie dobrze, jest zabranie ze sobą dobrze wyposażonej apteczki. Co wziąć ze sobą w podróż?

Czytaj dalej
Etapy gojenia ran. Jak przyspieszyć proces?

Czas gojenia się rany jest kwestią indywidualną. Jest to uzależnione od wielu czynników, w tym od obecności chorób przewlekłych, np. cukrzycy typy 2, palenia papierosów, nadużywania alkoholu, przyjmowania niektórych leków, a nawet występowania schorzeń o podłożu autoimmunologicznym. Proces gojenia przebiega w kilku etapach. Warto pamiętać, że można go znacznie przyspieszyć – zarówno za pomocą domowych sposobów, jak i preparatów aptecznych.

Czytaj dalej
Dlaczego koty nie powinny jeść suchej karmy?

Niestety, mimo że sucha karma jest wygodnym rozwiązaniem, nie jest odpowiednim pokarmem dla kota. Ze względu na szereg uwarunkowań anatomicznych koty nie są przystosowane do diety opartej na zbożach i dużej ilości węglowodanów. Obecne czasy to życie w ciągłym pośpiechu, łatwiej więc napełnić miskę raz dziennie suchymi chrupkami, niż zadbać o świeży pokarm z puszki lub surowe mięso na każdy posiłek.

Czytaj dalej
Jak pomóc kotu i psu w upały? Jak rozpoznać udar cieplny i jak mu zapobiec?

Podobnie jak u ludzi, u zwierząt długa ekspozycja na wysoką temperaturę również może prowadzić do udaru cieplnego. Koty są na niego szczególnie narażone podczas upałów ze względu na zamiłowanie do wygrzewania się na słońcu oraz słabsze możliwości odprowadzania nadmiaru ciepła. Jak rozpoznać udar, jak udzielić pierwszej pomocy i jak zapobiegać jego wystąpieniu?

Czytaj dalej
Karma sucha i mokra dla kota – jak czytać skład? Które smaczki są dobrej jakości?

Obecnie rynek kocich karm jest bardzo zróżnicowany. Opiekun staje przed wyborem – karma sucha czy karma mokra? Monoproteinowa czy ze zróżnicowanym źródłem białka? Bytowa czy filetowa? Istnieje kilka modeli dietetycznych, które w zależności od możliwości opiekuna będą w stanie pokryć zapotrzebowanie kota na wszelkie składniki odżywcze.

Czytaj dalej
10 postaci z bajek Disneya, które mają objawy zaburzeń psychicznych

Wiele osób dopatruje się zaburzeń psychicznych u postaci z filmów, seriali, a nawet bajek. Czy w Stumilowym Lesie Kłapouchy miałby depresję, Tygrys ADHD, a Kubuś Puchatek zaburzenia odżywiania? Na zaburzenia psychiczne u postaci z bajek warto jednak spojrzeć z przymrużeniem oka, bo choć niektóre z nich faktycznie przejawiają objawy natury psychicznej, to nie wiadomo, czy taki był zamysł ich twórców. Jakie problemy o podłożu psychicznym możemy zobaczyć u postaci z bajek Disneya?

Czytaj dalej
Grzyby reishi – działanie, zalecenia i przeciwwskazania

Lakownica żółtawa, znana szerzej jako grzyb reishi, zyskuje coraz większą popularność. Grzyby te cenione są ze względu na swoje potencjalne właściwości prozdrowotne, które obejmują między innymi działanie antyoksydacyjne. Sugeruje się, że grzyby reishi mogą korzystnie wpływać na odporność organizmu oraz wspierać układ nerwowy i układ krążenia. Jakie jest dokładne działanie grzybów reishi? Czy istnieją przeciwwskazania do stosowania lakownicy żółtawej, czyli „grzyba nieśmiertelności”?

Czytaj dalej