Zespół złego wchłaniania to jednostka chorobowa mająca związek z nieprawidłowym trawieniem i wchłanianiem substancji odżywczych w przewodzie pokarmowym. Zaburzony proces wchłaniania może dotyczyć tylko jednego lub wielu składników odżywczych.
Przebieg
W przebiegu zespołu upośledzonego wchłaniania wśród objawów na pierwszy plan wysuwa się przewlekła biegunka, o tłuszczowym charakterze. Stolce są liczne, obfite, o bardzo nieprzyjemnym zapachu. W wyniku długotrwałej biegunki dochodzi do utraty masy ciała oraz objawów związanych z niedoborami poszczególnych składników pokarmowych. Dość częsta jest zatem niedokrwistość, obrzęki na skutek niedoboru białka. Włosy stają się suche i łatwo wypadają , paznokcie są łamliwe, skóra staje się szorstka i matowa. U dziecka może dojść do rozwoju krzywicy, zaś u dorosłych osteoporozy. Częste jest osłabienie siły mięśniowej. Dość często pojawiają się też bóle brzucha i wzdęcia oraz gazy. Niedobory elektrolitów (potasu, sodu, magnezu, wapnia) doprowadzają do zaburzeń rytmu serca. Taki stan stopniowo doprowadza do wyniszczenia organizmu i coraz gorszego samopoczucia pacjenta.
Przyczyny
Przyczyny zespołu złego wchłaniania związane są z trudnościami w trawieniu poszczególnych składników pokarmowych (niedobory enzymów trawiennych lub ich zupełny brak) oraz z upośledzonym wchłanianiem substancji odżywczych w przewodzie pokarmowym. Przyczyn zespołu złego wchłaniania jest bardzo dużo. Mogą mieć one związek z infekcją przewodu pokarmowego: zakażenia bakteryjne czy pasożytnicze. Nieswoiste zapalenia jelit, przede wszystkim choroba
Leśniowskiego - Crohna, choroba trzewna (celiakia), wrodzone niedobory enzymów trawiennych czy też niewydolność zewnątrzwydzielnicza trzustki również przyczyniają się do rozwoju obrazu choroby. Inne przyczyny to długotrwała antybiotykoterapia, przewlekłe stosowanie leków hamujących wydzielanie kwasu solnego, stany po zabiegach operacyjnych (resekcja jelita, resekcja żołądka ).
Diagnostyka
W diagnostyce w pierwszej kolejności wykonuje się badanie kału, w tym ocenia się obecność pasożytów. Ponadto wykonuje się testy oceniające wchłanianie poszczególnych substancji pokarmowych (testy wchłaniania jelitowego ) - po podaniu poszczególnych składników pokarmowych ocenia się ich wydalanie z kałem i powietrzem wydechowym. Duże znaczenie odgrywają też badania endoskopowe połączone z biopsja błony śluzowej. Celem oceny pasażu jelitowego wykonuje się badanie rtg przewodu pokarmowego z kontrastem, znaczenie diagnostyczne ma także usg jamy brzusznej. Badania laboratoryjne wykażą natomiast niedobory białka, witamin, składników mineralnych i niedokrwistość.
Leczenie
Podstawą leczenia zespołu złego wchłaniania jest natomiast leczenie choroby podstawowej oraz uzupełnianie powstałych niedoborów pokarmowych.