Zdrowa i zrównoważona suplementacja diety

Wartość sprzedaży suplementów diety w Polsce w 2018 roku może przekroczyć 4,5 mld złotych, ok. 70% Polaków deklaruje stosowanie dodatkowej suplementacji, a blisko połowa z nich robi to regularnie. Wszechobecna reklama, łatwość dostępu i moda na suplementy diety sprzyjają ich coraz większemu spożyciu. Jak nie dać się zwariować i podejść do tematu racjonalnie?

Przede wszystkim należy zdać sobie sprawę, czym są suplementy diety i jakie jest ich zadanie, kiedy warto po nie sięgnąć, a w jakich przypadkach mogą okazać się szkodliwe dla zdrowia.

Suplement diety jest środkiem spożywczym, którego zadaniem jest uzupełnienie codziennej diety w witaminy, minerały lub inne składniki o charakterze odżywczym bądź innym działaniu fizjologicznym, zmniejszającym ryzyko wystąpienia przewlekłych chorób spowodowanych nieracjonalnym odżywianiem. Niestety suplementy diety najczęściej stosowane są w sposób nieuzasadniony i niekontrolowany, co może nieść za sobą poważne skutki w postaci przedawkowania niektórych składników oraz interakcji z lekami, innymi suplementami i składnikami żywności.

Suplementy diety powinny być stosowane tylko w uzasadnionych przypadkach po konsultacji z lekarzem, dietetykiem lub farmaceutą – szczególnie, jeśli równocześnie stosowane są leki. Należy wziąć pod uwagę wiek, aktywność fizyczną, istniejące choroby oraz stosowaną dietę. Przewlekły niedobór niektórych składników odżywczych może być przyczyną pogorszenia stanu zdrowia, a nawet prowadzić do przewlekłych chorób, takich jak osteoporoza, krzywica kończyn czy niedokrwistość.

Kiedy stosowanie suplementów diety jest uzasadnione, a kiedy bywa wręcz wskazane? Oto kilka przykładów wskazań do stosowania dodatkowej suplementacji diety

Niewłaściwe odżywianie

Eksperci są zgodni, że właściwie dobrana i zbilansowana dieta bogata w świeże warzywa, owoce, ryby i oleje roślinne pozwala na zaspokojenie dziennego zapotrzebowania w niemal wszystkie niezbędne składniki odżywcze. W rzeczywistości bywa z tym różnie. Trudno w menu przeciętnego Polaka znaleźć odpowiednią ilość naturalnych źródeł witamin, minerałów czy niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (omega). W naszej szerokości geograficznej nie jesteśmy w stanie wyprodukować odpowiedniej ilości witaminy D, dlatego od października do kwietnia powinno się ją suplementować.

Kto powinien rozważyć stosowanie suplementów diety jako dodatkowego źródła witamin, minerałów czy kwasów omega? Przede wszystkim osoby mające mało zróżnicowaną dietę, opartą na żywności wysoko przetworzonej, daniach z torebki i fast food. Zasada jest prosta: mało warzyw i owoców w diecie to duże prawdopodobieństwo wystąpienia niedoborów witamin i minerałów. Mało ryb i olejów roślinnych to zbyt mała podaż kwasów omega itd.

Dieta wykluczająca niektóre składniki pokarmowe

Osoby stosujące dietę z ograniczeniem lub wykluczeniem niektórych składników odżywczych, jak np. wegetarianie i weganie, powinny stosować odpowiednie suplementy diety. Eliminując z diety mięso i produkty pochodzenia zwierzęcego zwiększamy ryzyko wystąpienia niedoborów witaminy B12, PP, wapnia i witaminy D.

Kobiety w ciąży i dzieci

Szczególną grupą, u której wskazane jest stosowanie odpowiedniej suplementacji diety są przyszłe mamy i ich pociechy. Kobiety planujące zajść w ciążę oraz przyszłe mamy powinny stosować dodatkową suplementację diety kwasem foliowym (400 mcg na dobę). Panie już od pierwszego miesiąca ciąży powinny również suplementować swój organizm kwasem dokozaheksaenowym (DHA) w dawce 500 mg na dobę.

Przyjmowanie preparatów wieloskładnikowych odpowiednio dostosowanych do okresu, w jakim jest kobieta (planowanie ciąży, ciąża, karmienie piersią) zwiększa szansę na prawidłowy przebieg ciąży i rozwój płodu. W każdym przypadku wybór odpowiedniego preparatu należy skonsultować z lekarzem.

U niemowląt karmionych piersią występuje wysokie ryzyko niedoboru witaminy D, dlatego zaleca się suplementację tą witaminą w dawce 400 j.m. na dobę od pierwszego dnia życia, jeśli matka nie stosowała dodatkowej suplementacji lub od 3. tygodnia życia, jeśli matka stosowała suplementację w czasie ciąży.

Kobiety w okresie pomenopauzalnym

Kobiety w okresie pomenopauzalnym na skutek obniżenia stężenia estrogenów są szczególnie narażone na ryzyko utraty masy kostnej i rozwoju osteoporozy. Dlatego też wskazana jest w tym przypadku dodatkowa suplementacja wapniem i witaminą D.

Czy suplementy diety mogą nam zaszkodzić?

Niestety tak. Nieracjonalne stosowanie suplementów diety bez konsultacji z lekarzem, dietetykiem lub farmaceutą może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Jest to związane m.in. z ryzykiem hiperwitaminozy, szczególnie dotyczy to witamin rozpuszczalnych w tłuszczach takich jak witamina A (prowitamina A, beta-karoten) i witamina D, które ulegają kumulacji w tkance tłuszczowej i zatruwają organizm. Łatwo przedawkować również minerały – żelazo, miedź, mangan, fluor czy wapń. Suplementy diety mogą wchodzić w interakcje z lekami, składnikami pokarmu a także między sobą, prowadząc do wystąpienia działań ubocznych.

Wszystko, czego potrzebujemy do życia i prawidłowego rozwoju znajdziemy w naturze. Odpowiednio zbilansowana dieta jest w stanie pokryć nasze zapotrzebowanie na wszystkie niezbędne składniki odżywcze.

W uzasadnionych przypadkach dodatkowa suplementacja diety jest wskazana, a czasem bywa również niezbędna. Ważne jest, aby przed sięgnięciem po suplement diety skonsultować się z lekarzem, dietetykiem lub farmaceutą i unikać produktów wątpliwego pochodzenia.

Data publikacji: 16.11.2018

Data aktualizacji: 17.11.2018

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi

Polecane artykuły

Erytrytol – najzdrowszy cukier świata. Poznaj właściwości oraz zastosowanie erytrolu

Erytrytol (erytrol) to naturalna substancja słodząca o słodyczy sięgającej 60–80% sacharozy, czyli tradycyjnego białego cukru. Ten zdrowy słodzik ma zerową wartość energetyczną. Jest polecany osobom odchudzającym się i cukrzykom. Sprawdź, jakie jeszcze właściwości ma erytrol i jakie jest jego zastosowanie.

Czytaj dalej
Jakie leki wziąć ze sobą w wakacyjną podróż?

Choć wakacyjna podróż kojarzy się przede wszystkim z beztroskim wypoczynkiem i relaksem w ciepłym klimacie, nie możemy zapominać o bezpieczeństwie. Jednym z najważniejszych gwarantów, że wszystko pójdzie dobrze, jest zabranie ze sobą dobrze wyposażonej apteczki. Co wziąć ze sobą w podróż?

Czytaj dalej
Etapy gojenia ran. Jak przyspieszyć proces?

Czas gojenia się rany jest kwestią indywidualną. Jest to uzależnione od wielu czynników, w tym od obecności chorób przewlekłych, np. cukrzycy typy 2, palenia papierosów, nadużywania alkoholu, przyjmowania niektórych leków, a nawet występowania schorzeń o podłożu autoimmunologicznym. Proces gojenia przebiega w kilku etapach. Warto pamiętać, że można go znacznie przyspieszyć – zarówno za pomocą domowych sposobów, jak i preparatów aptecznych.

Czytaj dalej
Dlaczego koty nie powinny jeść suchej karmy?

Niestety, mimo że sucha karma jest wygodnym rozwiązaniem, nie jest odpowiednim pokarmem dla kota. Ze względu na szereg uwarunkowań anatomicznych koty nie są przystosowane do diety opartej na zbożach i dużej ilości węglowodanów. Obecne czasy to życie w ciągłym pośpiechu, łatwiej więc napełnić miskę raz dziennie suchymi chrupkami, niż zadbać o świeży pokarm z puszki lub surowe mięso na każdy posiłek.

Czytaj dalej
Jak pomóc kotu i psu w upały? Jak rozpoznać udar cieplny i jak mu zapobiec?

Podobnie jak u ludzi, u zwierząt długa ekspozycja na wysoką temperaturę również może prowadzić do udaru cieplnego. Koty są na niego szczególnie narażone podczas upałów ze względu na zamiłowanie do wygrzewania się na słońcu oraz słabsze możliwości odprowadzania nadmiaru ciepła. Jak rozpoznać udar, jak udzielić pierwszej pomocy i jak zapobiegać jego wystąpieniu?

Czytaj dalej
Karma sucha i mokra dla kota – jak czytać skład? Które smaczki są dobrej jakości?

Obecnie rynek kocich karm jest bardzo zróżnicowany. Opiekun staje przed wyborem – karma sucha czy karma mokra? Monoproteinowa czy ze zróżnicowanym źródłem białka? Bytowa czy filetowa? Istnieje kilka modeli dietetycznych, które w zależności od możliwości opiekuna będą w stanie pokryć zapotrzebowanie kota na wszelkie składniki odżywcze.

Czytaj dalej
10 postaci z bajek Disneya, które mają objawy zaburzeń psychicznych

Wiele osób dopatruje się zaburzeń psychicznych u postaci z filmów, seriali, a nawet bajek. Czy w Stumilowym Lesie Kłapouchy miałby depresję, Tygrys ADHD, a Kubuś Puchatek zaburzenia odżywiania? Na zaburzenia psychiczne u postaci z bajek warto jednak spojrzeć z przymrużeniem oka, bo choć niektóre z nich faktycznie przejawiają objawy natury psychicznej, to nie wiadomo, czy taki był zamysł ich twórców. Jakie problemy o podłożu psychicznym możemy zobaczyć u postaci z bajek Disneya?

Czytaj dalej
Grzyby reishi – działanie, zalecenia i przeciwwskazania

Lakownica żółtawa, znana szerzej jako grzyb reishi, zyskuje coraz większą popularność. Grzyby te cenione są ze względu na swoje potencjalne właściwości prozdrowotne, które obejmują między innymi działanie antyoksydacyjne. Sugeruje się, że grzyby reishi mogą korzystnie wpływać na odporność organizmu oraz wspierać układ nerwowy i układ krążenia. Jakie jest dokładne działanie grzybów reishi? Czy istnieją przeciwwskazania do stosowania lakownicy żółtawej, czyli „grzyba nieśmiertelności”?

Czytaj dalej