Temozolomid, Temozolomidum - Zastosowanie, działanie, opis

Podstawowe informacje o temozolomid

Rok wprowadzenia na rynek
1999
Substancje aktywne
temozolomid
Działanie temozolomidu
przeciwnowotworowe (cytostatyczne, cytotoksyczne)
Postacie temozolomidu
kapsułki twarde
Układy narządowe
układ nerwowy i narządy zmysłów
Specjalności medyczne
Onkologia kliniczna
Wzór sumaryczny temozolomidu

C6H6N6O2

Spis treści

Wskazania do stosowania temozolomidu

Temozolomid wskazany jest w monoterapii lub w skojarzeniu z radioterapią glejaka wielopostaciowego (nowo zdiagnozowanego) u dorosłych. Wykorzystuje się go również w terapii glejaka wielopostaciowego lub gwiaździaka anaplastycznego, który wykazuje wznowę lub nasilenie po standardowym leczeniu u dzieci powyżej 3 roku życia, młodzieży i dorosłych.

Dawkowanie temozolomidu

Dawkowanie uzależnione jest od jednostki chorobowej, stanu pacjenta, masy ciała, odpowiedzi na leczenie i jest ustalane indywidualnie przez doświadczonych lekarzy w onkologicznym leczeniu guzów mózgu.

Zakres dawek zwykle stosowanych doustnie od 75 do 200 mg/m2 powierzchni ciała na dobę.

Przeciwskazania do stosowania temozolomidu

Temozolomid przeciwwskazany jest w przypadku nadwrażliwości na substancję lub dakarbazynę oraz w przypadku ciężkiej mielosupresji.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania temozolomidu

Przed rozpoczęciem leczenia temozolomidem należy wykonać badanie czynności wątroby. Lek uszkadza wątrobę i może prowadzić do jej niewydolności. Badania te należy wykonywać po zakończeniu każdego cyklu leczenia.

Przyjmowanie leku zwiększa ryzyko zachorowania (zakażenia oportunistyczne) na zapalenie oskrzeli i płuc wywołane przez Pneumocystis jirovecci, Pneumocystis carinii. Dlatego u pacjentów leczonych temozolomidem w skojarzeniu z radioterapią wdraża się środki profilaktyczne. Dodatkowo może dojść do reaktywacji wcześniej przebytych  zakażeń np. wirusem zapalenia wątroby typu B lub cytomegalii.

Nudności i wymioty występują często podczas stosowania temozolomidu. Należy wdrożyć leczenie przeciwwymiotne przed rozpoczęciem lub w trakcie stosowania leku.

Temozolomid powoduje zahamowanie czynności  szpiku co może prowadzić do niedokrwistości aplastycznej, a nawet śmierci.

Nie ma badań na temat bezpieczeństwa stosowania leku u dzieci poniżej 3 roku życia.  Natomiast u osób w podeszłym wieku (powyżej 70 lat) należy zwrócić szczególną uwagę podczas przyjmowania temozolomidu, gdyż zwiększone jest u nich ryzyko trombocytopenii oraz neutropenii.

Temozolomid wpływa na płodność u mężczyzn. Działa genotoksycznie i może powodować u nich nieodwracalną bezpłodność.

Przeciwwskazania temozolomidu do łączenia z innymi substancjami czynnymi

Ponieważ temozolomid nie jest metabolizowany w wątrobie i w niewielkim stopniu wiąże się z białkami uznaje się, że nie wywiera wpływu farmakologicznego na inne leki.

Interakcje temozolomidu z innymi substancjami czynnymi

Leki te zmniejszają zdolność organizmu do walki z infekcjami. Zwiększa się ryzyko wystąpienia zakażeń i stanów zapalnych różnych narządów.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Tofacytynib (Tofacitinib) selektywne leki immunosupresyjne
Nadmierny spadek białych krwinek i infekcje.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Klozapina (Clozapine) neuroleptyki atypowe
Zmniejsza klirens temozolomidu
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Kwas walproinowy (Valproic acid) inne leki przeciwpadaczkowe
Zwiększają ryzyko mielosupresji.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Afatynib (Afatinib) inhibitory kinazy białkowej
Aksytynib (Axitinib) inhibitory kinazy białkowej
Cerytynib (Ceritinib) inhibitory kinazy białkowej
Dasatynib (Dasatinib) inhibitory kinazy białkowej
Erlotynib (Erlotinib) inhibitory kinazy białkowej
Gefitynib (Gefitinib) inhibitory kinazy białkowej
Hydroksykarbamid (Hydroxycarbamide) inne leki przeciwnowotworowe
Imatynib (Imatinib) inhibitory kinazy białkowej
Kabozantynib (Cabozantinib) inhibitory kinazy białkowej
Lapatynib (Lapatinib) inne leki przeciwnowotworowe
Merkaptopuryna (Mercaptopurine) antymetabolity, analogi puryn
Nilotynib (Nilotinib) inhibitory kinazy białkowej
Regorafenib (Regorafenib) inhibitory kinazy białkowej
Wemurafenib (Vemurafenib) inhibitory kinazy białkowej
Baricytynib (Baricitinib) selektywne leki immunosupresyjne

Interakcje temozolomidu z pożywieniem

Temozolomidu nie należy łączyć z jedzeniem. Pokarm zmniejsza wchłanianie leku z przewodu pokarmowego.

Wpływ temozolomidu na prowadzenie pojazdów

Temozolomid może powodować senność i zmęczenie. Wywiera niewielki wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi urządzeń mechanicznych.

Wpływ temozolomidu na ciążę

Nie należy stosować temozolomidu w czasie ciąży. Nie znany jest wpływ leku na płód. W badaniach ma szczurach obserwowano poronienia i działanie teratogenne.

Wpływ temozolomidu na laktację

Brak jest badań na temat przenikania temozolomidu do mleka kobiecego dlatego nie należy karmić piersią podczas przyjmowania tego leku.

Wpływ temozolomidu na płodność

U mężczyzn temozolomid wywiera działanie genotoksyczne. Dlatego nie powinni poczynać dziecka w trakcie leczenia oraz 6 miesięcy po zakończeniu leczenia temozolomidem.

Może wystąpić u mężczyzn nieodwracalna bezpłodność.

Skutki uboczne

zmęczenie
zaparcie
wysypka
wymioty
nudności
jadłowstręt
łysienie
zmniejszenie masy ciała
ból ucha
zaburzenia mowy
gorączka
uderzenia gorąca
ból stawów
zakażenia grzybicze
ból brzucha
ataksja
neutropenia
Krwotok
zwiększenie masy ciała
zespół cushinga
zapalenie jamy ustnej
zakrzepica żył głębokich
zator tętnicy płucnej
gorączka neutropeniczna
dyspepsia
głuchota
krwotok mózgowy
osłabione widzenie
diplopia
objawy grypopodobne
częste oddawanie moczu
podwyższona aktywność enzymów wątrobowych
niedokrwistość
kandydoza (jama ustna)
amnezja
zaburzenia równowagi
mimowolne oddawanie moczu
bezsenność
zaburzenia smaku
leukopenia
lęk
limfopenia
miopatia
hiperglikemia
drżenie
nadciśnienie
niewyraźne widzenie
osłabienie mięśni
parestezje
pobudzenie
dezorientacja
półpasiec
depresja
rumień
zaburzenia pamięci
zaburzenia widzenia
trombocytopenia
świąd
biegunka
szum w uszach
suchość skóry
senność
ostra niewydolność wątroby
nowotwory złośliwe
zmiany w pigmentacji skóry
dyzuria
Nietrzymanie kału
alergiczne zapalenie skóry
erytrodermia
zaburzenia dotyczące zębów
hiperbilirubinemia
zwiększona aktywność gammaglutamylotransferazy
moczówka prosta
uczucie pełności w jamie brzusznej
zapalenie ucha środkowego
kołatanie serca
hipokalemia
hemoroidy
wzmożona potliwość
wybroczyny
pancytopenia
niedokrwistość aplastyczna
krwotok płucny
suchość błony śluzowej jamy ustnej
reakcje anafilaktyczne
pragnienie
pokrzywka
śródmiąższowe zapalenie płuc
obrzęk twarzy
dreszcze
zwłóknienie płuc
obrzęk naczynioruchowy
przekrwienie błony śluzowej nosa
zaburzenia słuchu
zespól Stevensa-Johnsona
osutka krostkowa
cholestaza

Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)

Bardzo często
(≥1/10)
Często
(≥1/100 do <1/10)
Niezbyt często
(≥1/1000 do <1/100)
Rzadko
(≥1/10 000 do < 1/1000)
Bardzo rzadko
(<1/10 000)
Częstość nieznana
Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych

Objawy przedawkowania temozolomidu

U pacjentów, którzy przyjęli  za dużą dawkę obserwowano: pancytopenię, gorączkę, niewydolność narządową, w skrajnych przypadkach prowadzące do zgonu. U pacjentów, którzy przyjmowali lek przez większą ilość dni niż należy miała miejsce mielosupresja z zakażeniami lub bez zakażeń. Zakażenia te w niektórych przypadkach były ciężkie i prowadziły do śmierci.

Mechanizm działania temozolomidu

Temozolomid jest nieaktywny i w fizjologicznym pH ulega przekształceniu do aktywnego monometylo-triazenoimidazolo-karboksamidu (MTIC). Przypuszcza się, że lek alkiluje następnie DNA komórki nowotworowej w pozycji O6 guaniny oraz N7 prowadząc do pęknięć jedno- i dwuniciowego DNA i dalej do apoptotycznej śmierci komórki (przez błędną naprawę adduktów metylowych). 

Wchłanianie temozolomidu

Temozolomid po podaniu doustnym szybko wchłania się z przewodu pokarmowego. Po 20 minutach osiąga stężenie maksymalne.

Dystrybucja temozolomidu

Temozolomid w nieznacznym stopniu wiąże się z białkami osocza (10-20%).

Wydalanie temozolomidu

Temozolomid wydalany jest głównie przez nerki: 5-10% w postaci niezmienionej i pozostała ilość jako główny metabolit - kwas temozolomidu (5-aminoimidazolo-4-karboksamid) oraz niezidentyfikowane metabolity polarne.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl