Terbinafina, Terbinafinum - Zastosowanie, działanie, opis
Podstawowe informacje o terbinafinie
- Rok wprowadzenia na rynek
-
1992
- Substancje aktywne
-
chlorowodorek terbinafiny, terbinafina
- Działanie terbinafiny
-
grzybobójcze, grzybostatyczne, przeciwgrzybicze
- Postacie terbinafiny
-
aerozol, krem, roztwór, roztwór do stosowania miejscowego, roztwór do stosowania na skórę, tabletki, żel
- Układy narządowe
-
powłoka wspólna (skóra i błony śluzowe)
- Specjalności medyczne
-
Dermatologia i wenerologia, Medycyna rodzinna
- Rys historyczny terbinafiny
-
Terbinafina trafiła do lecznictwa w 1992 roku (akceptacja FDA).
- Wzór sumaryczny terbinafiny
-
C21H25N
Spis treści
- Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające terbinafinę
- Wskazania do stosowania terbinafiny
- Dawkowanie terbinafiny
- Przeciwskazania do stosowania terbinafiny
- Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania terbinafiny
- Interakcje terbinafiny z innymi substancjami czynnymi
- Wpływ terbinafiny na prowadzenie pojazdów
- Inne rodzaje interakcji
- Wpływ terbinafiny na ciążę
- Wpływ terbinafiny na laktację
- Wpływ terbinafiny na płodność
- Skutki uboczne
- Inne możliwe skutki uboczne
- Objawy przedawkowania terbinafiny
- Mechanizm działania terbinafiny
- Wchłanianie terbinafiny
- Dystrybucja terbinafiny
- Metabolizm terbinafiny
- Wydalanie terbinafiny
Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające terbinafinę
Wskazania do stosowania terbinafiny
Terbinafina jest przeciwgrzybiczą pochodną alliloaminy o szerokim zakresie działania. Wykazuje aktywność przeciwko dermatofitom z rodzaju Trichophyton, Microsporum canis, Epidermophyton floccosum, Candida (np. C.albicans), Pityrosporum orbicualre (= Malassezia furfur).
Znajduje zastosowanie w leczeniu grzybic stóp, w tym podeszowej stóp (tzw. grzybica mokasynowa), fałdów skórnych, skóry gładkiej, grzybicy tułowia, grzybicy obrębnej pachwin.
Może być stosowana w leczeniu łupieżu pstrego, grzybicy owłosionej skóry głowy i grzybicy paznokci. Niekiedy stosuje się ją doustnie – w momencie gdy zmiany grzybicze są rozległe lub ich umiejscowienie nie pozwala na zastosowanie leków z terbinafiną w podaniu zewnętrznym.
Dawkowanie terbinafiny
Terbinafina jest stosowana doustnie oraz zewnętrznie na skórę.
Dawka stosowana w leczeniu zależna od jednostki chorobowej, zaawansowania schorzenia, umiejscowienia grzybicy, wrażliwości dermatofity na terbinafinę.
Podanie doustne terbinafiny
Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: 250 mg.
Okres leczenia może rozciągać się od 2 do 12 tygodni, a nawet pół roku (dla oporniejszej grzybicy paznokci).
Substancji tej nie powinno stosować się u osób z zaburzoną czynnością nerek / wątroby.
Dawka u dzieci zależna jest od masy ciała.
Podanie zewnętrzne - żel z terbinafiną, krem, aerozol, roztwór na skórę.
Preparaty zewnętrzne z terbinafiną należy stosować na oczyszczoną i osuszoną skórę objętą zakażeniem grzybiczym.
Okres stosowania sięga od tygodnia do 2óch tygodni. Przedwczesne przerwanie może wiązać się z nawrotem zakażenia - poprawę uzyskuje się zwykle po kilku dniach.
Przeciwskazania do stosowania terbinafiny
Terbinafiny nie należy stosować w przypadku nadwrażliwości na tę substancję lub gdy występują zaburzenia czynności wątroby lub nerek.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania terbinafiny
Schorzenia wątroby mogą stanowić przeciwwskazanie lub ograniczenie w stosowaniu doustnej terbinafiny - u osób z zaburzeniami wątroby jest zauważalny spadek klirensu terbinafiny. Podobnie u pacjentów ze zmniejszonym klirensem kreatyniny w zaburzonej czynności nerek - dawka powinna być odpowiednio zmniejszona lub substancja nie powinna być stosowana.
Stosowaniu terbinafiny powyżej dwóch miesięcy mogą towarzyszyć objawy jak świąd, nudności, brak łaknienia, uczucie zmęczenia, żółtaczka, wymioty, bóle brzucha, ciemno zabarwiony mocz, jasno zabarwiony stolec. Powyższe objawy mogą sugerować zaburzoną czynność wątroby.
W niektórych przypadkach u pacjentów z łuszczycą zaobserwowano zaostrzenie objawów lub wystąpienie tocznia rumieniowatego.
Stosowanie doustnej terbinafiny wiązało się z występowaniem zaburzeń w składzie morfotycznym krwi (neutropenia, agranulocytoza, trombocytopenia, pancytopenia).
Interakcje terbinafiny z innymi substancjami czynnymi
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Tamoksyfen (Tamoxifen) | SERM - selektywne modulatory receptora estrogenowego |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Arypiprazol (Aripiprazol) (Aripiprazole) | neuroleptyki atypowe |
Escitalopram (Escitalopram) | SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny |
Metoprolol (Metoprolol) | antagoniści receptorów beta-1 i beta-2 adrenergicznych |
Mianseryna (Mianserin) | substancje przeciwdepresyjne o innym mechanizmie działania |
Mirtazapina (Mirtazapine) | substancje przeciwdepresyjne o innym mechanizmie działania |
Moklobemid (Moclobemide) | IMAO - inhibitory monoaminooksydazy |
Paroksetyna (Paroxetine) | SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny |
Teofilina (Theophylline) | metyloksantyny - blokery adenozyny i fosfodiesterazy |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Abatacept (Abatacept) | przeciwciała monoklonalne - immunosupresyjne |
Ryfampicyna (Rifampicin (rifampin)) | antybiotyki - INNE |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Acenokumarol (Acenocoumarol) | leki przeciwzakrzepowe - antagoniści witaminy K |
Arypiprazol (Aripiprazol) (Aripiprazole) | neuroleptyki atypowe |
Cyklosporyna (Cyclosporine) | inhibitory kalcyneuryny |
Dezogestrel (Desogestrel) | progestageny |
Tramadol | agoniści receptora opioidowego |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Adalimumab (Adalimumab) | przeciwciała monoklonalne - immunosupresyjne |
Amiodaron (Amiodarone) | leki przeciwarytmiczne - klasa III |
Betaksolol (Betaxolol) | antagoniści receptorów beta-1 i beta-2 adrenergicznych |
Ciprofloksacyna (Ciprofloxacin) | fluorochinolony |
Diazepam (Diazepam) | BZD - benzodiazepiny |
Efawirenz (Efavirenz) | nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy |
Flukonazol (Fluconazole) | przeciwgrzybicze pochodne triazolu |
Fluoksetyna (Fluoxetine) | SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny |
Fluwastatyna (Fluvastatin) | statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA |
Izoniazyd (Isoniazid) | substancje stosowane w leczeniu gruźlicy |
Kandesartan (Candesartan) | ARB, sartany - blokery receptora angiotensyny II |
Ketokonazol (Ketoconazole) | przeciwgrzybicze pochodne imidazolu |
Moksyfloksacyna (Moxifloxacin) | fluorochinolony |
Olanzapina (Olanzapine) | neuroleptyki atypowe |
Omeprazol (Omeprazole) | IPP - inhibitory pompy protonowej |
Wpływ terbinafiny na prowadzenie pojazdów
Terbinafina nie wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów.
Inne rodzaje interakcji
Niektóre źródła podają, że miłorząb japoński może zmniejszać metabolizm terbinafiny. Z kolei metabolizm dziurawca może być zwiększony w połączeniu z terbinafiną.
Wpływ terbinafiny na ciążę
Nie zaleca się stosowania tej substancji w okresie ciąży. Dane odnośnie wpływu terbinafiny na płód są ograniczone.
Wpływ terbinafiny na laktację
Przenika do mleka kobiecego. Nie zaleca się stosowania w tym okresie.
Wpływ terbinafiny na płodność
Badania na zwierzętach nie wykazały toksycznego wpływu na rozrodczość.
Skutki uboczne
- ból stawów
- bóle brzucha
- bóle mięśniowe
- ból brzucha
- niestrawność
- zmniejszenie łaknienia
- wzdęcia brzucha
- wysypka
- wzdęcia
- ból głowy
- bóle głowy
- zaburzenia smaku
- zaburzenia czynności wątroby
- trombocytopenia
- reakcje nadwrażliwości
- niepokój
- niedokrwistość hemolityczna
- neutropenia
- zaburzenia węchu
- depresja
- agranulocytoza
- rabdomioliza
Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)
- Bardzo często
- (≥1/10)
- Często
- (≥1/100 do <1/10)
- Niezbyt często
- (≥1/1000 do <1/100)
- Rzadko
- (≥1/10 000 do < 1/1000)
- Bardzo rzadko
- (<1/10 000)
- Częstość nieznana
- Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych
Inne możliwe skutki uboczne
Terbinafina w podaniu miejscowym na skórę może być odpowiedzialna za następujące działania niepożądane: ból w miejscu podania, podrażnienie, uczucie pieczenia skóry, rumień. Mogą wystąpić również inne zmiany skórne, zaburzenia pigmentacji, suchość skóry.
Miejscowe stosowanie może wiązać się z reakcjami nadwrażliwości: wysypka.
W przypadku nieumyślnego wprowadzenia do oczu może wystąpić ich podrażnienie.
Objawy przedawkowania terbinafiny
Można wymienić: ból głowy, nudności, wymioty, bóle brzucha i nadbrzusza, zawroty głowy.
Mechanizm działania terbinafiny
Terbinafina to pochodna z grupy alliloamin o działaniu przeciwgrzybiczym, posiada szeroki zakres. Mechanizm działania opiera się na hamowaniu produkcji / biosyntezy ergosterolu co wpływa na zmniejszenie trwałości grzyba — zahamowanie syntezy steroli prowadzi do spadku ergosterolu, wzrostu skwalenu. Substancja ta jest inhibitorem epoksydazy skwalenu w błonie komórkowej grzyba.
W zależności od rodzaju grzyba może wykazywać działanie grzybostatyczne lub grzybobójczo. Wykazuje aktywność wobec Trichophyton, Microsporum, pleśni, grzybów dimorficznych, drożdżaków z rodzaju Candida i Malassezia.
Na drożdżaki terbinafina wykazuje działanie grzybobójcze lub grzybostatyczne, z koeli grzybobójcze wobec dermatofitom, pleśni.
Terbinafina wykazuje działanie na patogenne dermatofity skóry, paznokci i włosów — w tych strukturach kumuluje się i wykazuje swoje działanie.
Wchłanianie terbinafiny
Jest dobrze wchłaniana z przewodu pokarmowego w podaniu doustnym (powyżej 70% dawki), niezależnie od pokarmu. Maksymalne stężenie w podaniu doustnym osiąga po ok. 1,5 - 2 godzinach.
Wchłanianie w podaniu miejscowym jest niewielkie, na poziomie mniej niż 5%, w związku z tym działanie ogólnoustrojowe jest niewielkie.
Dystrybucja terbinafiny
Wiąże się z białkami osocza (na poziomie 99%). Przenika do skóry - kumuluje się w tej strukturze, w części lipofilnej naskórka. Przenika do łoju, dzięki temu osiąga odpowiednio duże stężenie w mieszkach włosowych, włosach i skórze. Terbinafina odkłada się również w płytce paznokcia w przeciągu pierwszych tygodni leczenia.
Metabolizm terbinafiny
Terbinafina jest metabolizowana do nieaktywnych metabolitów - bez kompotenty przeciwgrzybiczej.
Ulega w głównej mierze metabolizmowi wątrobowemu z udziałem cytochromu P-450 - 7 izoenzymów bierze udział w biotransformacji, szczególnie CYP2C9, CYP1A2, CYP3A4, CYP2C8, CYP2C19.
Wydalanie terbinafiny
Eliminacja terbinafiny z organizmu zależna jest od zaburzeń wątroby i/lub nerek, nie jest zależna od wieku. Okres półtrwania w fazie eliminacji wynosi ok. 17 godzin.
Metabolity wydalane są głównie z moczem.
Ulega metabolizmowi pierwszego przejścia - jej biodostępność po podaniu doustnym wynosi ok. 50%.