Tioguanina, Tioguaninum - Zastosowanie, działanie, opis
Podstawowe informacje o tioguaninie
- Rok wprowadzenia na rynek
-
lata 50. XX w.
- Substancje aktywne
-
tioguanina
- Działanie tioguaniny
-
przeciwnowotworowe (cytostatyczne, cytotoksyczne)
- Postacie tioguaniny
-
tabletki
- Układy narządowe
-
układ immunologiczny (odpornościowy), układ krwiotwórczy i krew
- Specjalności medyczne
-
Hematologia, Onkologia i hematologia dziecięca, Onkologia kliniczna
- Rys historyczny tioguaniny
-
Tioguanina została wprowadzona do lecznictwa w latach 50. XX wieku.
- Wzór sumaryczny tioguaniny
-
C5H5N5S
Spis treści
- Wskazania do stosowania tioguaniny
- Dawkowanie tioguaniny
- Przeciwskazania do stosowania tioguaniny
- Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania tioguaniny
- Przeciwwskazania tioguaniny do łączenia z innymi substancjami czynnymi
- Interakcje tioguaniny z innymi substancjami czynnymi
- Interakcje tioguaniny z pożywieniem
- Wpływ tioguaniny na prowadzenie pojazdów
- Wpływ tioguaniny na ciążę
- Wpływ tioguaniny na laktację
- Wpływ tioguaniny na płodność
- Skutki uboczne
- Objawy przedawkowania tioguaniny
- Mechanizm działania tioguaniny
- Wchłanianie tioguaniny
- Dystrybucja tioguaniny
- Metabolizm tioguaniny
- Wydalanie tioguaniny
Wskazania do stosowania tioguaniny
Jest stosowana głównie w terapii ostrych białaczek, zwłaszcza ostrej białaczki szpikowej i ostrej białaczki limfoblastycznej, a także przewlekłej białaczki granulocytowej.
Dawkowanie tioguaniny
O wielkości dawki i czasie podawania decyduje lekarz w zależności od stanu pacjenta oraz rodzaju i dawek innych produktów cytotoksycznych stosowanych wraz z tioguaniną w terapii skojarzonej. Nie powinna być stosowana długotrwale (np. w leczeniu podtrzymującym) z powodu znaczącej hepatotoksyczności.
Przeciwskazania do stosowania tioguaniny
Przeciwwskazaniem do stosowania jest nadwrażliwość na tioguaninę.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania tioguaniny
Tioguanina może być stosowana wyłącznie pod ścisłą kontrolą lekarza z doświadczeniem w stosowaniu leków cytotoksycznych. Podawanie szczepionek z żywym materiałem w czasie trwania terapii tioguanina może prowadzić do rozwoju infekcji. Z powodu hepatotoksyczności produkt nie powinien być stosowany tylko w krótkotrwałych cyklach a pacjenci muszą być regularnie monitorowani pod kątem funkcji wątroby. Silne oddziaływanie na czynności szpiku kostnego powoduje konieczność częstego badania morfologii krwi. Osoby z niedoborem aktywności enzymu metylotransferazy tiopuryny (TPMT), który metabolizuje tioguaninę w wątrobie, mogą być szczególnie wrażliwe na mielosupresyjne działanie produktu.
Tioguanina jest produktem cytotoksycznym. Konieczne jest zachowanie ostrożności w przypadku dzielenia tabletek, by uniknąć skażenia rąk i wdychania produktu. Nieużyte tabletki muszą zostać zniszczone zgodnie z przepisami dotyczącymi substancji niebezpiecznych.
Przeciwwskazania tioguaniny do łączenia z innymi substancjami czynnymi
Pacjenci leczeni substancjami immunosupresyjnymi nie powinni być szczepieni szczepionkami zawierającymi żywe drobnoustroje, gdyż mogą być narażeni na rozwinięcie infekcji. Badania wykazały, iż stosowanie aminosalicylanów upośledza działanie metylotransferazy tiopuryny, dlatego należy zachować ostrożność podczas jednoczesnego stosowania obu leków.
Interakcje tioguaniny z innymi substancjami czynnymi
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Mesalazyna (Mesalazine) | pochodne kwasu aminosalicylowego |
Sulfasalazyna (Sulfasalazine) | pochodne kwasu aminosalicylowego |
Interakcje tioguaniny z pożywieniem
Przyjmowanie wraz z posiłkiem obniża wchłanianie.
Wpływ tioguaniny na prowadzenie pojazdów
Brakuje danych o wpływie tioguaniny na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi urządzeń mechanicznych.
Wpływ tioguaniny na ciążę
Tak jak inne leki cytotoksyczne tioguanina może wywierać wpływ teratogenny na płód. Nie powinna być stosowana u kobiet ciężarnych, jeśli nie jest to konieczne.
Wpływ tioguaniny na laktację
Nie ma danych o tym, czy tioguanina lub jej metabolity przenikają do mleka matki. Ze względów bezpieczeństwa należy powstrzymać się od karmienia piersią w okresie terapii.
Wpływ tioguaniny na płodność
Notowano przypadki spłodzenia przez mężczyzn poddawanych terapii skojarzonej, w tym tioguaniną, potomstwa z wadami wrodzonymi. W trakcie terapii pacjent powinien stosować skuteczne metody antykoncepcji.
Skutki uboczne
- żółtaczka
- zwiększenie aktywności aminotransferaz
- zahamowanie czynności szpiku kostnego
- Zwiększenie aktywności fosfatazy zasadowej
- toksyczne uszkodzenie wątroby
- zapalenie jamy ustnej
- nietolerancja ze strony przewodu pokarmowego
- zamknięcie żył wątrobowych
- martwica jelit
- perforacja jelit
- martwica centralna zrazików wątroby
Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)
- Bardzo często
- (≥1/10)
- Często
- (≥1/100 do <1/10)
- Niezbyt często
- (≥1/1000 do <1/100)
- Rzadko
- (≥1/10 000 do < 1/1000)
- Bardzo rzadko
- (<1/10 000)
- Częstość nieznana
- Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych
Objawy przedawkowania tioguaniny
Przedawkowanie tioguaniny prowadzi przede wszystkim do zahamowania czynności szpiku kostnego. Wystąpić może ono zwłaszcza przy dłużej trwającym stosowaniu wysokich dawek.
Mechanizm działania tioguaniny
Tioguanina jest antymetabolitem dla zasad purynowych. W komórkach krwi jest przekształcana przez enzym fosforybozylotransferazę hipoksantynowo-guaninową (HGPRT) do fosforanu tioguanozyny (TGMP), którego nagromadzenie w komórce hamuje syntezę de novo i odzysk nukleozydów purynowych ze zdegradowanego DNA. TGMP po dalszych przekształceniach jest wbudowywany w nici DNA, zaburzając ich syntezę i działając cytotoksycznie.
Tioguanina oddziałuje z HGPRT tak jak merkaptopuryna, inny produkt przeciwnowotworowy. Oporność białaczki na jeden z nich zazwyczaj wyklucza też skuteczność drugiego.
Wchłanianie tioguaniny
Tioguanina wchłania się z przewodu pokarmowego w 35-50%. Przyjmowanie wraz z posiłkiem ogranicza wchłanianie produktu. Maksymalne stężenie we krwi po podaniu doustnym występuje około 8 godzinach.
Dystrybucja tioguaniny
Wchłonięta z przewodu pokarmowego tioguanina z krwią trafia do wątroby, gdzie ulega metabolizmowi a potem eliminacji. Część ulega wchłonięciu przez zmienione nowotworowo komórki krwi, w których działa cytotoksycznie. Tioguanina nie przenika przez barierę krew-mózg.
Metabolizm tioguaniny
Metabolizm wątrobowy przebiega dwutorowo: metylacja do 2-amino-6-metylotiopuryny lub deaminacja do 2-hydroksy-6-merkaptopuryny z utlenianiem do kwasu 6-tiomoczowego.
Wydalanie tioguaniny
Wydalana jest z moczem w postaci metabolitów, głównie jako 2-amino-6-metylotiopuryna. Eliminacja przebiega dwuetapowo. Najpierw wydalone zostają metabolity powstałe w wątrobie. Metabolity wytworzone w komórkach krwi mają dłuższy okres półtrwania. W ciągu doby wydaleniu ulega 40-75% przyjętej dawki.