Benfotiamina, Benfothiaminum - Zastosowanie, działanie, opis
Podstawowe informacje o benfotiaminie
- Rok wprowadzenia na rynek
-
1952
- Substancje aktywne
-
benfotiamina
- Działanie benfotiaminy
-
wspomaga metabolizm komórek nerwowych, uzupełnia niedobór witaminy B1 (tiaminy)
- Postacie benfotiaminy
-
drażetki, tabletki drażowane, tabletki powlekane
- Układy narządowe
-
układ mięśniowy, układ nerwowy i narządy zmysłów, układ krwionośny (sercowo-naczyniowy)
- Specjalności medyczne
-
Diabetologia, Geriatria, Kardiologia, Medycyna rodzinna, Neurologia
- Rys historyczny benfotiaminy
-
Pierwsze doniesienia na temat objawów niedoboru witaminy B1 pochodzą z krajów Dalekiego Wschodu. Niedobór witaminy B1 powoduje powstanie choroby beri-beri, w przebiegu której dochodzi do zwyrodnienia nerwów obwodowych, zaburzeń sercowo-naczyniowych i obrzęków obwodowych. Obserwowano to u ludzi, których dieta była uboga. W Japonii do XX wieku z powodu beri-beri notowano rocznie 25000 zgonów. Dieta mieszkańców Krajów Dalekiego Wschodu oparta była głównie na białym ryżu i rybach bogatych w enzym o nazwie tiaminaza unieczynniający tiaminę.
W 1952 roku w Japonii dokonano syntezy benfotiaminy, która jest syntetyczną pochodną tiaminy należącą do klasy alitiamin, rozpuszczalną w tłuszczach. Lipofilność substancji polepsza jej wchłanianie oraz powoduje wolniejszą eliminację z organizmu.
Benfotiamina znalazła zastosowanie w leczeniu chorób układu krążenia, leczeniu oraz zapobieganiu polineuropatii w cukrzycy typu 1 oraz 2, neuropatii alkoholowej, encefalopatii Wernickiego, uzupełnianiu niedoborów tiaminy u niedożywionych czy dializowanych. Przypuszcza się, że stosowanie benfotiaminy u dotkniętych chorobą Alzheimera może wywrzeć korzystny wpływ na funkcje poznawcze.
Wyniki badań sugerują, że substancja wykazuje działanie plejotropowe, w tym aktywność antyoksydacyjną i przeciwzapalną, a w przyszłości może znaleźć zastosowanie w zapobieganiu angiopatii cukrzycowych: retinopatii, nefropatii oraz kardiomiopatii. Możliwe, że benfotiamina będzie wykorzystywana w profilaktyce miażdżycy oraz w leczeniu chorób alergicznych, w tym astmy oskrzelowej.
- Wzór sumaryczny benfotiaminy
-
C19H23N4O6PS
Spis treści
- Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające benfotiaminę
- Wskazania do stosowania benfotiaminy
- Dawkowanie benfotiaminy
- Przeciwskazania do stosowania benfotiaminy
- Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania benfotiaminy
- Interakcje benfotiaminy z innymi substancjami czynnymi
- Interakcje benfotiaminy z pożywieniem
- Interakcje benfotiaminy z alkoholem
- Wpływ benfotiaminy na prowadzenie pojazdów
- Inne rodzaje interakcji
- Wpływ benfotiaminy na ciążę
- Wpływ benfotiaminy na laktację
- Wpływ benfotiaminy na płodność
- Skutki uboczne
- Objawy przedawkowania benfotiaminy
- Mechanizm działania benfotiaminy
- Wchłanianie benfotiaminy
- Dystrybucja benfotiaminy
- Metabolizm benfotiaminy
- Wydalanie benfotiaminy
Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające benfotiaminę
Wskazania do stosowania benfotiaminy
Benfotiamina jest stosowana w profilaktyce a także leczeniu chorób sercowo-naczyniowych, związanych z uszkodzeniem naczyń krwionośnych oraz mięśnia sercowego. Substancja znalazła zastosowanie w terapii chorób układu nerwowego, między innymi w polineuropatii będącej następstwem cukrzycy czy choroby alkoholowej. Suplementacja benfotiaminą wskazana jest u osób narażonych na niedobór witaminy B1, w tym pacjentów karmionych pozajelitowo, stosujących wysokie dawki leków moczopędnych, dializowanych, chorych na cukrzycę typu 1 i 2, osób żyjących w ciągłym stresie, czy będących na restrykcyjnej diecie.
Dawkowanie benfotiaminy
Benfotiaminę stosuje się doustnie, popijając wodą.
Dawka stosowana w leczeniu zależna jest od jednostki chorobowej, wieku, masy ciała, chorób towarzyszących (zaburzona praca nerek, niewydolność wątroby).
Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: 50- 300 mg.
Przeciwskazania do stosowania benfotiaminy
Przeciwskazaniem do stosowania benfotiaminy jest nadwrażliwość na substancję czynną oraz na tiaminę.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania benfotiaminy
Benfotiamina jest dobrze tolerowana i nie są znane sytuacje, w których powinno zachować się szczególną ostrożność.
Interakcje benfotiaminy z innymi substancjami czynnymi
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Fluorouracyl (Fluorouracil) | antymetabolity pirymidyny |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Węglan wapnia (Calcium carbonate) | związki wapnia |
Interakcje benfotiaminy z pożywieniem
Brak danych na temat interakcji benfotiaminy z żywnością.
Interakcje benfotiaminy z alkoholem
Spożywanie alkoholu w trakcie suplementacji benfotiaminą zmniejsza wchłanianie substancji i wywiera negatywny wpływ na zdolność do magazynowania i metabolizm tiaminy.
Wpływ benfotiaminy na prowadzenie pojazdów
Benfotiamina nie wywiera wpływu na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.
Inne rodzaje interakcji
Konsumpcja napojów mających w składzie siarczyny (na przykład wino) w trakcie leczenia benfotiaminą nasila rozpad tiaminy i obniża skuteczność terapii.
Wyniki badań wskazują, że u osób z niewydolnością mięśnia sercowego stosujących furosemid (przypuszczalnie także inne diuretyki pętlowe) obserwuje się obniżony poziom tiaminy. Wydaje się więc zasadne profilaktyczne stosowanie benfotiaminy u tej grupy pacjentów.
Wpływ benfotiaminy na ciążę
Wykazano, że w czasie ciąży występuje zwiększone zapotrzebowanie na witaminę B1. Benfotiamina może być stosowana u kobiet ciężarnych jedynie po konsultacji z lekarzem, w przypadku stwierdzonego niedoboru witaminy B1. Tiamina jest transportowana w sposób czynny przez łożysko, a stężenia osiągane w organizmie matki oraz płodu, są porównywalne. Należy zachować szczególną ostrożność przepisując substancję pacjentce w ciąży.
Wpływ benfotiaminy na laktację
Wykazano zwiększone zapotrzebowanie na witaminę B1 w okresie laktacji. Benfotiamina, po przekształceniu w aktywną formę tiaminy, przenika do mleka kobiecego. Ze względu na brak dokładnych badań na tej grupie pacjentek, substancja może być stosowana w trakcie laktacji jedynie w przypadku stwierdzonego niedoboru u kobiety karmiącej i wyłącznie na wyraźne zlecenie lekarza.
Wpływ benfotiaminy na płodność
Nie stwierdzono negatywnego wpływu na płodność benfotiaminy u ludzi.
Skutki uboczne
- nudności
- tachykardia
- wzmożona potliwość
- zaburzenia żołądkowo-jelitowe
- pokrzywka
- reakcje nadwrażliwości
- wykwity skórne
- wysypka
Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)
- Bardzo często
- (≥1/10)
- Często
- (≥1/100 do <1/10)
- Niezbyt często
- (≥1/1000 do <1/100)
- Rzadko
- (≥1/10 000 do < 1/1000)
- Bardzo rzadko
- (<1/10 000)
- Częstość nieznana
- Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych
Objawy przedawkowania benfotiaminy
Objawy przedawkowania benfotiaminy nie są znane. Substancja wykazuje wysoki profil bezpieczeństwa.
Mechanizm działania benfotiaminy
Benfotiamina jest rozpuszczalnym w tłuszczach prolekiem. W organizmie jest przekształcana w aktywny biologicznie pirofosforan tiaminy (TDP), który odgrywa istotną rolę w metabolizmie węglowodanów. TDP pełni między innymi funkcję koenzymu dehydrogenazy pirogronianowej, która odpowiada za oksydacyjny rozkład glukozy i wytwarzanie energii w komórkach.
Przy niedoborze witaminy B1 lub niewystarczającej ilości tiaminy w stosunku do glukozy (cukrzyca), dochodzi do kumulowania pośrednich produktów rozkładu tego monosacharydu, które negatywnie wpływają na układ nerwowy i mięśnie, w tym mięsień sercowy. W przypadku diabetyków, gdzie dochodzi do zwiększenia wydalania tiaminy z moczem, należy stosować suplementację, aby uchronić tkanki przed nadmiarem glukozy.
Wchłanianie benfotiaminy
Benfotiamina jest dobrze wchłaniana z przewodu pokarmowego. Po podaniu doustnym, pod wpływem fosfataz obecnych w jelitach, zachodzi proces defosforylacji benfotiaminy do S-benzoilotiaminy. Związek ten jest lepiej wchłaniany niż rozpuszczalne w wodzie pochodne tiaminy.
Dystrybucja benfotiaminy
S-benzoilotiamina powstająca w wyniku defosforylacji benfotiaminy w jelitach, przenika proporcjonalnie do dawki w wyniku transportu biernego do krwi i komórek tkanek docelowych. 10% dawki znajduje się w osoczu, związana z albuminami, natomiast 90% występuje w komórkach krwi. W komórkach tiamina występuje przeważnie w postaci difosforanu.
Tiamina przekracza barierę krew-mózg, przenika przez łożysko i do mleka kobiecego.
Dobra rozpuszczalność w tłuszczach benfotiaminy warunkuje lepsze wchłanianie i zwiększa biodostępność leku o około 3,6 razy w porównaniu z doustnymi solami tiaminy rozpuszczalnymi w wodzie. Lipofilność benfotiaminy wpływa również na wartość Cmax tiaminy, obserwowano nawet 5-krotnie wyższe wartości w odniesieniu do hydrofilowych form doustnych.
Metabolizm benfotiaminy
Benfotiamina, po reakcji defosforylacji w jelitach ulega wchłonięciu do krwiobiegu. Znaczna część powstałego związku, S-benzoilotiaminy jest wiązana przez erytrocyty i tam przekształcana jest w wolną tiaminę poprzez nieenzymatyczne przeniesienie grupy S-benzoilowej do grup SH- glutationu. Pozostała część substancji, ulega hydrolizie enzymatycznej w wątrobie do tiaminy i kwasu benzoesowego przez tioesterazy obecne w hepatocytach.
Wydalanie benfotiaminy
Przy niskiej podaży tiaminy, jedynie niewielka ilość jest wydalana z moczem w postaci niezmienionej. W przypadku stosowania większych dawek, nadmiar witaminy B1 nie jest magazynowany, eliminacja następuje w głównej mierze przez nerki, w stanie niezmienionym lub pod postacią licznych metabolitów (około 20-30 różnych pochodnych). Okres półtrwania tiaminy w organizmie to od 9 do nawet 18 dni.