Bosutinib, Bosutinibum - Zastosowanie, działanie, opis
Podstawowe informacje o bosutinibie
- Rok wprowadzenia na rynek
-
2012
- Substancje aktywne
-
bosutinib
- Działanie bosutinibu
-
przeciwnowotworowe (cytostatyczne, cytotoksyczne)
- Postacie bosutinibu
-
tabletki powlekane
- Układy narządowe
-
układ krwiotwórczy i krew
- Specjalności medyczne
-
Hematologia, Onkologia i hematologia dziecięca, Onkologia kliniczna
- Rys historyczny bosutinibu
-
Bosutinib pojawił się na rynku amerykańskim w 2012 roku decyzją US FDA (Food and Drug Administration, Agencja Żywności i Leków) w 2012 roku. Firmą wprowadzającą lek na rynek był Wyeth Pharms. Bosutinib został zatwierdzony przez Swissmedic (The Swiss Agency for Therapeutic Products, Szwajcarska Agencja Żywności i Leków) w 2013 roku. Podmiotem odpowiedzialnym była firma Pfizer.
- Wzór sumaryczny bosutinibu
-
C26H29Cl2N5O3
Spis treści
- Wskazania do stosowania bosutinibu
- Dawkowanie bosutinibu
- Przeciwskazania do stosowania bosutinibu
- Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania bosutinibu
- Interakcje bosutinibu z innymi substancjami czynnymi
- Interakcje bosutinibu z pożywieniem
- Interakcje bosutinibu z alkoholem
- Wpływ bosutinibu na prowadzenie pojazdów
- Inne rodzaje interakcji
- Wpływ bosutinibu na ciążę
- Wpływ bosutinibu na laktację
- Wpływ bosutinibu na płodność
- Skutki uboczne
- Objawy przedawkowania bosutinibu
- Mechanizm działania bosutinibu
- Wchłanianie bosutinibu
- Dystrybucja bosutinibu
- Metabolizm bosutinibu
- Wydalanie busutinibu
Wskazania do stosowania bosutinibu
Wskazaniem do terapii bosutinibem jest świeżo rozpoznana białaczka szpikowa o charakterze przewlekłym z chromosomem Philadelphia (CML Ph+) w fazie CP (chronic phase). Ponad to busutinib jest stosowany w leczeniu białaczki szpikowej z chromosomem Philadelphia w fazie CP, fazie AP (accelerated phase) oraz fazie BP (blast phase) w przypadku nieskuteczności pozostałych leków z kategorii inhibitorów kinazy tyrozynowej.
Dawkowanie bosutinibu
Zwykle stosowana dawka w przypadku nowo rozpoznanej białaczki szpikowej w fazie CP to 400 mg bosutinibu na dobę. W przypadku leczenia białaczki szpikowej w fazach CP, AP oraz BP odpornej na działanie wcześniej stosowanych inhibitorów kinazy tyrozynowej stosuje się 500 mg bosutinibu na dobę. Pacjenci cierpiący na ciężką niewydolność nerek muszą przyjmować zmodyfikowaną dawkę leku w zależności od stopnia niewydolności nerek i reakcji organizmu na bosutinib. Pojawiające się działania niepożądane są podstawą do zmniejszenia dawkowania bosutinibu lub przerwania terapii. Dawkowanie u osób powyżej 65 roku życia nie odbiega od dawkowania dla osób dorosłych. Lek należy połykać podczas posiłków.
Przeciwskazania do stosowania bosutinibu
Pacjenci cierpiący na niewydolność wątroby nie mogą stosować leku. Kolejnym przeciwwskazaniem do stosowania bosutinibu jest nadwrażliwość na ten lek.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania bosutinibu
Terapii bosutinibem mogą towarzyszyć liczne działania niepożądane. Podczas podawania bosutinibu należy kontrolować stężenie enzymów wątrobowych, a w przypadku ich dużego wzrostu przerwać terapię. Podczas stosowania leku należy regularnie kontrolować morfologię krwi i zmniejszyć dawki leku w przypadku ciężkich zaburzeń hematologicznych. Dodatkowo należy zwrócić uwagę na nasilenie ewentualnej biegunki mogącej wystąpić po podaniu bosutinibu. Ciężka biegunka (stopień 3 lub 4 według skali National Cancer Institute Common Terminology Criteria for Adverse Events) jest wskazaniem do odstawienia leku. Pacjenci powinni zgłaszać lekarzowi prowadzącemu zmiany skórne pojawiające się podczas terapii lekiem. Możliwym działaniem niepożądanym jest pojawienie się ciężkich chorób skórnych takich jak toksyczna martwica rozpływna czy zespół Stevensa-Johnsona.
Należy zachować szczególną ostrożność podczas podawania bosutinibu pacjentom z zaburzeniami pracy nerek, chorobami serca, zaburzeniami pracy żołądka i jelit oraz wysokim stężeniem kwasu moczowego we krwi przed rozpoczęciem terapii. Jednym z działań niepożądanych bosutinibu jest zespół lizy guza któremu sprzyja wysokie stężenie kwasu moczowego w surowicy.
Pacjenci u których wykryto w organizmie wirusa zapalenia wątroby typu B muszą zachować szczególną ostrożność podczas terapii bosutinibem. Lek może powodować reaktywacje wirusa i wywoływać poważne choroby wątroby.
Jeśli pacjenci obserwują u siebie zatrzymywanie wody w organizmie, należy zgłosić to lekarzowi prowadzącemu który rozważy zmniejszenie dawki leku.
Interakcje bosutinibu z innymi substancjami czynnymi
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Abcyksymab (Abciximab) | leki przeciwzakrzepowe - inhibitory agregacji płytek |
Alteplaza (Alteplase) | leki przeciwzakrzepowe - enzymy |
Bemiparyna (Bemiparin) | leki przeciwzakrzepowe - heparyna, heparynoidy i pochodne |
Dalteparyna (Dalteparin) | leki przeciwzakrzepowe - heparyna, heparynoidy i pochodne |
Heparyna (Heparin) | leki przeciwzakrzepowe - heparyna, heparynoidy i pochodne |
Kwas acetylosalicylowy (Acetylsalicylic acid) | leki przeciwzakrzepowe - inhibitory agregacji płytek |
Nadroparyna (Nadroparin calcium) | leki przeciwzakrzepowe - heparyna, heparynoidy i pochodne |
Nimesulid (Nimesulide) | NLPZ hamujące silniej COX-2 niż COX-1 |
Parnaparyna (Parnaparin) | leki przeciwzakrzepowe - heparyna, heparynoidy i pochodne |
Trokserutyna (Troxerutin) | substancje wpływające na elastyczność naczyń - bioflawonoidy |
Urokinaza (Urokinase) | leki przeciwzakrzepowe - enzymy |
Zopiklon (Zopiclone) | niebenzodiazepinowe leki nasenne |
Cytrynian potasu (Potassium citrate) | związki potasu |
Enoksaparyna (Enoxaparin) | leki przeciwzakrzepowe - heparyna, heparynoidy i pochodne |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Acenokumarol (Acenocoumarol) | leki przeciwzakrzepowe - antagoniści witaminy K |
Alfuzosyna (Alfuzosin) | antagoniści receptorów alfa-1 adrenergicznych |
Almotryptan (Almotriptan) | tryptany - selektywni agoniści receptora serotoninowego 5-HT1 |
Alprazolam (Alprazolam) | BZD - benzodiazepiny |
Amitryptylina (Amitriptyline) | TLPD - trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne |
Anastrozol (Anastrozole) | inne leki przeciwnowotworowe |
Atazanawir (Atazanavir) | inne substancje przeciwwirusowe działające bezpośrednio na wirusy |
Atorwastatyna (Atorvastatin) | statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA |
Azytromycyna (Azithromycin) | antybiotyki makrolidowe - makrolidy |
Buprenorfina (Buprenorphine) | substancje o działaniu agonistyczno-antagonistycznym na receptory opioidowe |
Cefaleksyna (Cefalexinum) | cefalosporyny I generacji |
Celekoksyb (Celecoxibum) | NLPZ hamujące wybiórczo COX-2 - koksyby |
Cilostazol (Cilostazol) | leki przeciwzakrzepowe - inhibitory agregacji płytek |
Deksibuprofen (Dexibuprofen) | NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol |
Digoksyna (Digoxin) | glikozydy nasercowe |
Dihydroergokrystyna (Dihydroergocristine) | alkaloidy sporyszu |
Diltiazem (Diltiazem) | leki blokujące kanały wapniowe - działające na mięsień sercowy |
Doksazosyna (Doxazosin) | antagoniści receptorów alfa-1 adrenergicznych |
Doksorubicyna (Doxorubicin) | antybiotyki cytostatyczne |
Drospirenon (Drospirenone) | progestageny |
Duloksetyna (Duloxetine) | SNRI - inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny i serotoniny, bez działania na receptory |
Fentanyl (Fentanyl) | agoniści receptora opioidowego |
Fluwastatyna (Fluvastatin) | statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA |
Ibuprofen (Ibuprofen) | NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol |
Karbamazepina (Carbamazepine) | leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe |
Klomipramina (Clomipramine) | TLPD - trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne |
Kolchicyna (Colchicine) | substancje niewpływające na metabolizm kwasu moczowego (przeciw dnie moczanowej) |
Loperamid (Loperamide) | leki przeciwbiegunkowe |
Lorazepam (Lorazepam) | BZD - benzodiazepiny |
Lowastatyna (Lovastatin (monacolin k, mevinolin)) | statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA |
Metadon (Methadone) | agoniści receptora opioidowego |
Metoprolol (Metoprolol) | antagoniści receptorów beta-1 i beta-2 adrenergicznych |
Naproksen (Naproxen) | NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol |
Nikotyna (Nicotine) | substancje stosowane w leczeniu nikotynizmu |
Pioglitazon (Pioglitazone) | doustne leki przeciwcukrzycowe - INNE |
Rosuwastatyna (Rosuvastatin) | statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA |
Selegilina (Selegiline) | IMAO - inhibitory monoaminooksydazy |
Torasemid (Torasemide) | leki moczopędne, diuretyk - pętlowe |
Albendazol (Albendazole) | substancje przeciwpasożytnicze do użytku ogólnego |
Diklofenak (Diclofenac) | NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Acetazolamid (Acetazolamide) | inhibitory anhydrazy węglanowej |
Amfoterycyna B (Amphotericin b) | antybiotyki przeciwgrzybicze |
Aprepitant (Aprepitant) | antagoniści receptorów neurokiniowych 1 - NK1 |
Detreomycyna (Chloramfenikol) (Chloramphenicol) | antybiotyki - INNE |
Ciprofloksacyna (Ciprofloxacin) | fluorochinolony |
Danazol (Danazol) | testosteron i pochodne |
Fluorouracyl (Fluorouracil) | antymetabolity pirymidyny |
Izoniazyd (Isoniazid) | substancje stosowane w leczeniu gruźlicy |
Mikonazol (Miconazole) | przeciwgrzybicze pochodne imidazolu |
Paroksetyna (Paroxetine) | SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Adalimumab (Adalimumab) | przeciwciała monoklonalne - immunosupresyjne |
Anakinra (Anakinra) | inhibitory interleukiny |
Betametazon (Betamethasone) | glikokortykosteroidy |
Budezonid (Budesonide) | glikokortykosteroidy |
Fenobarbital (Luminal) (Phenobarbital) | inne leki przeciwpadaczkowe |
Hydrokortyzon (Hydrocortisone) | glikokortykosteroidy |
Klobazam (Clobazam) | BZD - benzodiazepiny |
Mometazon (Mometasone) | glikokortykosteroidy |
Orlistat (Orlistat) | inhibitory lipazy |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Allopurynol (Allopurinol) | substancje hamujące syntezę kwasu moczowego - inhibitory oksydazy ksantynowej |
Azatiopryna (Azathioprine) | inne leki immunosupresyjne |
Cisplatyna (Cisplatin) | inne leki przeciwnowotworowe |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Bisoprolol (Bisoprolol) | antagoniści receptorów beta 1 oraz rozszerzające naczynia obwodowe |
Flukonazol (Fluconazole) | przeciwgrzybicze pochodne triazolu |
Ketokonazol (Ketoconazole) | przeciwgrzybicze pochodne imidazolu |
Klarytromycyna (Clarithromycin) | antybiotyki makrolidowe - makrolidy |
Sildenafil (Sildenafil) | inhibitory fosfodieasterazy V - PDE5 |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Arypiprazol (Aripiprazol) (Aripiprazole) | neuroleptyki atypowe |
Dekslanzoprazol (Dexlansoprazole) | IPP - inhibitory pompy protonowej |
Esomeprazol (Esomeprazole) | IPP - inhibitory pompy protonowej |
Famotydyna (Famotidine) | antagoniści receptorów histaminowych H2 |
Lansoprazol (Lansoprazole) | IPP - inhibitory pompy protonowej |
Olanzapina (Olanzapine) | neuroleptyki atypowe |
Omeprazol (Omeprazole) | IPP - inhibitory pompy protonowej |
Pantoprazol (Pantoprazole) | IPP - inhibitory pompy protonowej |
Rabeprazol (Rabeprazole) | IPP - inhibitory pompy protonowej |
Tlenek magnezu (Magnesium oxide) | związki magnezu |
Węglan magnezu (Magnesium carbonate) | związki magnezu |
Węglan wapnia (Calcium carbonate) | związki wapnia |
Wodorotlenek magnezu (Magnesium hydroxide) | substancje zobojętniające |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Erytromycyna (Erythromycin) | antybiotyki makrolidowe - makrolidy |
Karwedilol (Carvedilol) | antagoniści receptorów beta-1 i beta-2 adrenergicznych |
Midazolam (Midazolam) | BZD - benzodiazepiny |
Haloperidol (Haloperidol) | neuroleptyki klasyczne - pochodne butyrofenonu |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Chlorambucyl (Chlorambucil) (Chlorambucil) | cytostatyki alkilujące |
Idarubicyna (Idarubicin) | antybiotyki cytostatyczne |
Indometacyna (Indomethacin) | NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol |
Linezolid (Linezolid) | inne leki przeciwbakteryjne |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Chlorpromazyna (Chlorpromazine) | neuroleptyki klasyczne - pochodne fenotiazyny |
Flutikazon (Fluticasone) | glikokortykosteroidy |
Ketamina (Ketamine) | substancje do znieczulenia ogólnego, anestetyki - INNE |
Klobetazol (Clobetasol) | glikokortykosteroidy |
Terbinafina (Terbinafine) | inne substancje przeciwgrzybicze |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Witamina B12 (Cyjanokobalamina) (Cyanocobalamin) | witaminy z grupy B |
Lewotyroksyna (Levothyroxine (sodium)) | hormony tarczycy |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Cyklosporyna (Cyclosporine) | inhibitory kalcyneuryny |
Interakcje bosutinibu z pożywieniem
Podczas terapii bosutinibem nie należy spożywać grejpfrutów i pić soku grejpfrutowego, ponieważ mogą one podnosić stężenie leku we krwi i nasilać działania niepożądane.
Interakcje bosutinibu z alkoholem
Alkohol przyspiesza przemiany metaboliczne bosutinibu zmniejszając tym samym działanie terapeutyczne leku.
Wpływ bosutinibu na prowadzenie pojazdów
Bosutinib z reguły nie wywiera szkodliwego wpływu na zdolność prowadzenia samochodu oraz innych pojazdów mechanicznych. Może jednak wywoływać ból i zawroty głowy, należy wówczas zachować szczególną ostrożność.
Inne rodzaje interakcji
Podczas terapii bosutinibem nie należy spożywać naparów z dziurawca. Dziurawiec pobudza działanie układu enzymatycznego CYP 3A4 i może powodować zmniejszenie skuteczności leczenia.
Pluskwica groniasta i olejek miętowy zmniejszają tempo metabolizmu bosutinibu, zaś jeżówka przyspiesza przemiany metaboliczne bosutinibu.
Posiłki bogatotłuszczowe zwiększają wchłanianie bosutinibu.
Bosutinib może wpływać na wyniki badania diagnostycznego oznaczającego poziom lipazy i amylazy we krwi. Lek powoduje zwiększenie aktywności tych enzymów.
Bosutinib zwiększa stężenie kreatyniny we krwi.
Wskaźnik diagnostyczny błękit metylenowy może zwiększać stężenie bosutinibu w surowicy krwi.
Wpływ bosutinibu na ciążę
Brak dokładnych badań dotyczących wpływu bosutinibu na ciążę u ludzi. Bosutinib nie jest przypisany do konkretnej kategorii FDA która opisywałaby ryzyko stosowania leku przez kobiety ciężarne. Badania na zwierzętach laboratoryjnych wykazały działanie toksyczne na płód: zwiększone wchłanianie zarodków, wady płodu, zmniejszenie masy płodu. Nie zaleca się stosowania bosutinibu przez kobiety ciężarne.
Wpływ bosutinibu na laktację
Brak badań dotyczących wpływu bosutinibu na dzieci matek przyjmujących lek. Zaleca się przerwanie karmienia podczas terapii bosutinibem. Badania z wykorzystaniem zwierząt laboratoryjnych wykazały przenikanie leku do mleka matki.
Wpływ bosutinibu na płodność
Badania z wykorzystaniem zwierząt laboratoryjnych wykazały zaburzenia w implantacji zarodków podczas terapii bosutinibem oraz spadek ilości żywych zarodków. Leczenie bosutinibem może uszkadzać męskie nasienie, z tegp względu zalecana jest konserwacja nasienia przez mężczyzn rozpoczynających leczenie bosutinibem.
Skutki uboczne
- biegunka
- gorączka
- ból brzucha
- uczucie duszności
- neutropenia
- zmęczenie
- zwiększenie aktywności aminotransferaz
- niedokrwistość
- bóle stawów
- zmniejszenie apetytu
- wysypka
- wymioty
- obrzęk
- bóle pleców
- nudności
- małopłytkowość
- kaszel
- astenia
- ból głowy
- płyn w płucach
- krwawienia z przewodu pokarmowego
- Zwiększenie stężenia bilirubiny
- hepatotoksyczność
- bóle w klatce piersiowej
- podwyższony poziom gamma glutamylotransferazy we krwi
- trądzik
- hipofosfatemia
- niewydolność nerek
- zaburzenia czynności nerek
- bóle mięśniowe
- hiperkaliemia
- leukopenia
- nadciśnienie tętnicze
- odwodnienie
- pokrzywka
- świąd
- zaburzenia smaku
- zapalenie żołądka
- zawroty głowy
- szumy uszne
- zapalenie trzustki
- niewydolność oddechowa
- uszkodzenie wątroby
- osutka
- zapalenie osierdzia
- granulocytopenia
- wstrząs anafilaktyczny
- rumień wielopostaciowy
- zespół Stevensa-Johnsona
Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)
- Bardzo często
- (≥1/10)
- Często
- (≥1/100 do <1/10)
- Niezbyt często
- (≥1/1000 do <1/100)
- Rzadko
- (≥1/10 000 do < 1/1000)
- Bardzo rzadko
- (<1/10 000)
- Częstość nieznana
- Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych
Objawy przedawkowania bosutinibu
Dane na temat przedawkowania bosutinibu są mocno ograniczone. Nie opisano jak dotąd poważnych reakcji organizmu na przedawkowanie leku.
Mechanizm działania bosutinibu
Bosutinib jest lekiem zaliczanym do grupy inhibitorów kinazy tyrozynowej. Kinazy to enzymy biorące udział w procesie fosforylacji cząsteczek białkowych, co wpływa na stopień aktywności białek. Kinazy tyrozynowe są związane z procesami namnażania się komórek i sygnalizacji między komórkami. Ich nadmierna aktywność może stać się przyczyną nadmiernego namnażania komórkowego, co prowadzi m.in do angiogenezy i przerzutów nowotworowych. Bosutinib działa głównie na kinazę Bcr-Abl, która może stać się przyczyną wystąpienia białaczki szpikowej. W mniejszym stopniu wiąże się z kinazą Src, Lyn oraz Hck. Lek jest także inhibitorem czynnika PDGF (ang. platelet-derived growth factor).
Wchłanianie bosutinibu
Biodostępność bosutinibu po podaniu doustnym wynosi około 1/3 podanej dawki. Stężenie maksymalne po zażyciu leku pojawia się średnio po 6 godzinach i wynosi około 200ng/ml (podczas terapii bosutinibem w dawce 500mg raz na dobę). Zażycie leku z pokarmem zwiększa jego wchłanianie niemal dwukrotnie. Na proces wchłaniania bosutinibu ma wpływ pH żołądka (spadek pH zwiększa stopień wchłanialności).
Dystrybucja bosutinibu
Bosutinib po wchłonięciu do krwi jest wiązany z białkami osocza w ponad 90 %. Pozorna objętość dystrybucji dla leku wynosi około 6080+/- 1230 l.
Metabolizm bosutinibu
Bosutinib jest metabolizowany głównie przez cytochrom P450 izoenzymy CYP3A4 komórek wątrobowych do nieaktywnych metabolitów. Są to oksydechlorowany bosutinib, N-demetylowany bosutinib oraz N-tlenek bosutynibu. Wykazują one mniej niż 5% aktywności związku pierwotnego.
Wydalanie busutinibu
Bosutiunib wydalany jest głównie z kałem (ponad 90% podanej dawki), niewielka część z moczem. okres półtrwania dla leku wynosi około 22,5 godziny.