Cynakalcet, Cinacalcetum - Zastosowanie, działanie, opis
Podstawowe informacje o cynakalcecie
- Rok wprowadzenia na rynek
-
2004
- Substancje aktywne
-
chlorowodorek cynakalcetu, cynakalcet
- Działanie cynakalcetu
-
kalcymimetyczne (zmniejsza stężenie parathormonu), zmniejsza hiperkalcemię, zmniejsza wtórną nadczynność przytarczyc (HPT) ze schyłkową niewydolnością nerek (ESRD)
- Postacie cynakalcetu
-
tabletki powlekane
- Układy narządowe
-
układ endokrynny (dokrewny)
- Specjalności medyczne
-
Endokrynologia, Onkologia kliniczna
- Rys historyczny cynakalcetu
-
Cynakalcet został wprowadzony do lecznictwa w 2004 roku przez amerykańską firmę farmaceutyczną Amgen.
- Wzór sumaryczny cynakalcetu
-
C22H22F3N
Spis treści
- Wskazania do stosowania cynakalcetu
- Dawkowanie cynakalcetu
- Przeciwskazania do stosowania cynakalcetu
- Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania cynakalcetu
- Interakcje cynakalcetu z innymi substancjami czynnymi
- Interakcje cynakalcetu z pożywieniem
- Wpływ cynakalcetu na prowadzenie pojazdów
- Wpływ cynakalcetu na ciążę
- Wpływ cynakalcetu na laktację
- Wpływ cynakalcetu na płodność
- Skutki uboczne
- Objawy przedawkowania cynakalcetu
- Mechanizm działania cynakalcetu
- Wchłanianie cynakalcetu
- Dystrybucja cynakalcetu
- Metabolizm cynakalcetu
- Wydalanie cynakalcetu
Wskazania do stosowania cynakalcetu
Cynakalcet wskazany jest w leczeniu wtórnej nadczynności przytarczyc u pacjentów w wieku co najmniej 3 lat w schyłkowym stadium choroby nerek, leczonych długotrwale dializą. Może być również wykorzystywany w terapii z użyciem preparatów wiążących fosforany i witaminę D. Znajduje zastosowanie w zmniejszaniu hipercalcemii u dorosłych chorych na raka przytarczyc lub z pierwotną nadczynnością przytarczyc, u których paratyreoidektomia jest wskazana, ale niemożliwa ze względów klinicznych.
Dawkowanie cynakalcetu
Cynkalcet przyjmowany jest doustnie, optymalnie z posiłkiem. Dawki i schemat stosowania dobiera lekarz w oparciu o regularnie określane poziomy hormonu przytarczyc (PTH) oraz wapnia.
Przeciwskazania do stosowania cynakalcetu
Przeciwwskazaniami do stosowania są nadwrażliwość na cynakalcet i hipokalcemia.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania cynakalcetu
Należy kontrolować stężenie wapnia we krwi. Hipokalcemia może objawiać się, bólami i skurczami mięśni, parestezjami oraz tężyczką. Zmniejszona ilość wapnia we krwi wydłuża odcinek QT, a to prowadzi do komorowych zaburzeń pracy serca. Sam cynakalcet wydłuża ten odcinek, dlatego należy obserwowac pacjentów z niedoborami wapnia w wywiadzie oraz podczas leczenia. Badania pokazały obniżony próg drgawkowy oraz u osób leczonych cynakalcetem oraz epizdyczne przypadki spadku ciśnienia tętniczego oraz niewydolności sercowej. Należy również monitorować stężenie PTH oraz metabolitów witaminy D3 we krwi gdyż może rozwijać się adynamiczna choroba kości, należy dostosowywać dawkę cynkalcetu i witaminy D. Obserwuje się zmniejszenie stężenia testosteronu u osób ze schyłkową chorobą nerek, które u części osób pogłębia się po podaniu cynakalcetu. Należy kontrolować parametry pracy wątroby u osób z umiarkowanymi i ciężkimi niewydolnościami wątroby.
Cynakalcet jest metabolizowany przez jeden z enzymów cytochromu P450 - CYP3A4, zaburzenie jego pracy przez silne inhibitory jak na przykład ketokonazol, itrakonazol, rytonawir lub induktory jak na przykład ryfampicyna może wiązać się ze zmiana dawkowania lub wyłączeniem innych leków z terapii. Klirens cynakalcetu jest 36-38% większy u osób palących tytoń gdyż nikotyna indukuje jeden z enzymów - CYP1A2, który ma udział w jego metabolizmie. Jednoczesne podawanie z innymi produktami obniżającymi stężenie wapnia w osoczu może doprowadzić do głębokiej hipokalcemii skutkującej nawet śmiercią. Należy obserwować pacjentów jednocześnie leczonych dezypraminą czy dekstrometorfanem.
Interakcje cynakalcetu z innymi substancjami czynnymi
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Itrakonazol (Itraconazole) | przeciwgrzybicze pochodne triazolu |
Ketokonazol (Ketoconazole) | przeciwgrzybicze pochodne imidazolu |
Rytonawir (Ritonavir) | inhibitory proteazy HIV |
Telitromycyna (Telithromycin) | antybiotyki makrolidowe - makrolidy |
Worykonazol (Voriconazole) | przeciwgrzybicze pochodne triazolu |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Ryfampicyna (Rifampicin (rifampin)) | antybiotyki - INNE |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Nikotyna (Nicotine) | substancje stosowane w leczeniu nikotynizmu |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Klomipramina (Clomipramine) | TLPD - trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne |
Metoprolol (Metoprolol) | antagoniści receptorów beta-1 i beta-2 adrenergicznych |
Propafenon (Propafenone) | leki przeciwarytmiczne - klasa I |
Interakcje cynakalcetu z pożywieniem
Przyjmowanie cynakalcetu z posiłkiem lub wkrótce po nim zwiększa biodostępność produktu o 50-80%.
Wpływ cynakalcetu na prowadzenie pojazdów
Nie badano wpływu cynakalcetu na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn, choć niektóre działania niepożądane mogą wpływać na koncentrację i sprawność psychoruchową. Należy zatem zachować ostrożność.
Wpływ cynakalcetu na ciążę
Nie badano wpływu cynakalcetu na przebieg ciąży u ludzi. W badaniach na zwierzętach nie stwierdzono szkodliwego działania na rozwój płodu dawek nietoksycznych dla matek. Produkt może być stosowany u ciężarnych kobiet po rozważeniu potencjalnych korzyści i ryzyka.
Wpływ cynakalcetu na laktację
W badaniach na szczurach stwierdzono przenikanie cynakalcetu do mleka, jednak nie ma odpowiednich badań dotyczących ludzi. Stosowanie produktu nie jest zalecane przez kobiety karmiące. Wdrożenie leczenia powinno wiązać się z powstrzymaniem się od karmienia piersią.
Wpływ cynakalcetu na płodność
Nie ma danych o wpływie cynakalcetu na płodność u ludzi. W badaniach na zwierzętach nie stwierdzono, by zaburzał on zdolność płodzenia potomstwa.
Skutki uboczne
- nudności
- wymioty
- zmniejszone stężenie testosteronu
- biegunka
- zmniejszony apetyt
- zakażenie górnych dróg oddechowych
- ból w górnej części jamy brzusznej
- osłabienie
- Ból pleców
- ból mięśni
- hiperkalcemia
- jadłowstręt
- ból brzucha
- zawroty głowy
- zaparcia
- wysypka
- skurcze mięśni
- reakcje nadwrażliwości
- parestezje
- niestrawność
- niedociśnienie tętnicze
- kaszel
- hipokalcemia
- duszność
- drgawki
- ból głowy
- wydłużenie odstępu QT
- nasilenie niewydolności serca
- komorowe zaburzenia rytmu serca
Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)
- Bardzo często
- (≥1/10)
- Często
- (≥1/100 do <1/10)
- Niezbyt często
- (≥1/1000 do <1/100)
- Rzadko
- (≥1/10 000 do < 1/1000)
- Bardzo rzadko
- (<1/10 000)
- Częstość nieznana
- Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych
Objawy przedawkowania cynakalcetu
Przedawkowanie cynakalcetu może wywołać hipokalcemię. Odnotowywano przypadki z zagrożeniem życia czy zgonem.
Mechanizm działania cynakalcetu
Cynakalcet jest lekiem kalcymimetycznym, który zwiększa wrażliwość receptorów powierzchniowych przytarczyc na wapń obecny w surowicy, przez co ogranicza wydzielanie przez gruczoł parathormonu (PTH). Hormon ten powoduje wzrost stężenie wapnia we krwi kosztem kości i zwiększenia resorpcji Ca2+ w nerkach. Cynkalcet działa normalizująco na gospodarkę wapniową u pacjentów z hiperkalcemią związaną z zaburzeniami funkcji przytarczyc lub poddawanych dializom.
Wchłanianie cynakalcetu
Cynakalcet podany doustnie osiąga maksymalne stężenie we krwi po 2-6 godzinach. Przy dawce powyżej 200 mg obserwuje się zahamowanie wchłaniania prawdopodobnie związane z ograniczoną rozpuszczalnością.
Dystrybucja cynakalcetu
Cynakalcet w 97% ulega związaniu z białkami krwi, w niewielkim odsetku wiąże się z erytrocytami.
Metabolizm cynakalcetu
Cynakalcet ulega szybkiemu metabolizmowi z udziałem wielu enzymów wątrobowych. Będące jego produktem metabolity nie posiadają aktywności biologicznej.
Wydalanie cynakalcetu
Metabolity cynakalcetu ulegają wydaleniu w 85% z moczem i około 15% z kałem.