Docetaksel, Docetaxel - Zastosowanie, działanie, opis

Podstawowe informacje o docetakselu

Rok wprowadzenia na rynek
1995
Substancje aktywne
docetaksel, docetaksel bezwodny
Działanie docetakselu
przeciwnowotworowe (cytostatyczne, cytotoksyczne)
Postacie docetakselu
koncentrat do sporządzania roztworu do infuzji
Układy narządowe
układ limfatyczny (chłonny), układ oddechowy, układ płciowy męski, układ płciowy żeński, układ pokarmowy (trawienny)
Specjalności medyczne
Onkologia kliniczna
Rys historyczny docetakselu

Docetaksel został wprowadzony na rynek 27 listopada 1995 roku przez Aventis Pharma S.A. i zatwierdzony przez Europejską Agencję Leków.

Wzór sumaryczny docetakselu

C43H53NO14

Spis treści

Wskazania do stosowania docetakselu

Wskazaniem do stosowania docetakselu jest operacyjny rak piersi z przerzutami lub bez przerzutów do węzłów chłonnych w skojarzeniu z innymi lekami przeciwnowotworowymi. Dotyczy zarówno pacjentów, którzy nie otrzymywali uprzednio leków cytostatycznych, jak i tych, u których wcześniejsze leczenie zakończyło się niepowodzeniem. Stosowany jest również w monoterapii u pacjentów za rakiem piersi miejscowo zaawansowanym lub z przerzutami.

Docetaksel stosuje się również w terapii niedrobnokomórkowego raka płuca miejscowo zaawansowanego lub z przerzutami u pacjentów, którzy nie otrzymywali wcześniej chemioterapii. Stosowany również w skojarzeniu z innymi lekami cytostatycznymi.

Wskazaniem docetakselu jest też leczenie hormonozależnego raka gruczołu krokowego z przerzutami.

Docetaksel stosowany jest w terapii gruczolakoraka żołądka z przerzutami u pacjentów nie leczonych wcześniej cytostatykami.

W połączeniu z innymi lekami przeciwnowotworowymi docetaksel stosowany jest w miejscowo zaawansowanym raku płaskonabłonkowym głowy i szyi. 

Dawkowanie docetakselu

Docetaksel stosowany jest u pacjentów dorosłych. Podawany jest w postaci jednogodzinnego wlewu raz na trzy tygodnie w dawce od 75 do 100 mg/m2 pc. Dawka w leczeniu zależna jest od rodzaju nowotworu, stopnia zaawansowania choroby, schorzeń towarzyszących i wydolności wątroby. Dawka docetakselu jest też indywidualnie dostosowywana w leczeniu uzupełniającym.

Przeciwskazania do stosowania docetakselu

Przeciwwskazaniem do stosowania docetakselu jest przede wszystkim nadwrażliwość na tę substancję. 

Docetakselu nie należy stosować u pacjentów z liczbą neutrofili poniżej 1500 komórek/mm3

Przeciwwskazaniem jest też ciężka niewydolność wątroby.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania docetakselu

Przed włączeniem terapii docetakselem stosuje się premedykację kortykosteroidami. Dawki dobierane są pod nadzorem lekarza prowadzącego.

Najczęstszym działaniem niepożądanym po podaniu docetakselu jest neutropenia i gorączka neutropeniczna. Częstość występowania może być ograniczona po zastosowaniu docetakselu w skojarzeniu z innymi lekami przeciwnowotworowymi. 

W trakcie terapii docetakselem mogą pojawić się reakcje nadwrażliwości już w ciągu kilku minut po podaniu wlewu. Mogą pojawić się miejscowe odczyny skórne, zaczerwienienie, niekiedy niedociśnienie, skurcz oskrzeli, wysypka, rumień. U niektórych pacjentów obserwowano silny rumień kończyn z obrzękiem i silne wykwity skórne. 

Ważne jest, aby monitorować parametry pacjentów, u których pojawia się zatrzymanie płynów w postaci wodobrzusza, wysięku opłucnowego lub osierdziowego.

Pod ścisłą kontrolą lekarską powinni pozostawać pacjenci, u których wystąpi ostra niewydolność oddechowa, śródmiąższowe zapalenie płuc, zwłóknienie płuc, czy niewydolność oddechowa. 

Należy zachować szczególną ostrożność podczas leczenia pacjentów z zaburzeniami funkcjonowania wątroby. Podczas leczenia docetakselem pojawia się zwiększenie aktywności aminotranseraz i zwiększa się ryzyko ciężkich działań niepożądanych, jak posocznica, gorączka neutropeniczna, zakażenia, krwawienia z przewodu pokarmowego, ogólne osłabienie. Należy na bieżąco kontrolować parametry czynnościowe wątroby. 

Należy dostosować odpowiednią dawkę docetakselu u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami obwodowego układu nerwowego.

Szczególną ostrożność należy zachować u pacjentów, u których pojawiła się niewydolność serca. Należy kontrolować czynności serca.

Pod stałą kontrolą powinni pozostawać pacjenci z torbielowatym obrzękiem plamki żółtej. 

W czasie leczenia docetakselem należy stosować skuteczną metodę antykoncepcji również przez 6 miesięcy po zakończeniu terapii. 

W trakcie leczenia mogą pojawić się uciążliwe reakcje żołądkowo-jelitowe, takie jak: ból brzucha, biegunka z neutropenią i bez neutropenii. 

Szczególną ostrożność należy też zachować u pacjentów z objawami zastoinowej niewydolności serca.

Leczenie docetakselem w skojarzeniu z innymi lekami przeciwnowotworowymi może zwiększyć ryzyko opóźnionej mielodysplazji lub białaczki szpikowej. Należy wykonywać odpowiednie testy hematologiczne.

Przeciwwskazania docetakselu do łączenia z innymi substancjami czynnymi

Docetakselu nie należy łączyć z lekami, które indukują lub hamują aktywność cytochromu P450, takimi jak: cyklosporyna, ketokonazol, itrakonazol, klarytromycyna, erytromycyna, telitromycyna, worykonazol, indynawir, nefazodon, nelfinawir, rytonawir, sakwinawir.

Interakcje docetakselu z innymi substancjami czynnymi

Jednoczesne stosowanie tych leków powoduje nadmierny spadek liczby białych krwinek, co może przyczynić się do spadku odporności organizmu. Skutkuje to zwiększonym ryzykiem wystąpienia infekcji bakteryjnych, wirusowych i grzybiczych oraz pojawienia się stanów zapalnych różnych narządów.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Deferypron (Deferiprone) antidota - odtrutki i środki chelatujące
Klozapina (Clozapine) neuroleptyki atypowe
Tofacytynib (Tofacitinib) selektywne leki immunosupresyjne
Równoczesne zażywanie tych leków zwiększa ryzyko wystąpienia ich działań niepożądanych. Groźne są przede wszystkim zaburzenia rytmu serca.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Maprotylina (Maprotiline) substancje przeciwdepresyjne o innym mechanizmie działania
Piperachina (Piperaquine) substancje przeciwmalaryczne o zróżnicowanym mechanizmie działania
Takrolimus (Tacrolimus) inhibitory kalcyneuryny
Zastosowanie obu leków może przyczynić się do uszkodzenia nerwów obwodowych, co skutkuje drętwieniem, mrowieniem i bólem kończyn orz osłabieniem mięśni.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Amiodaron (Amiodarone) leki przeciwarytmiczne - klasa III
Aprepitant (Aprepitant) antagoniści receptorów neurokiniowych 1 - NK1
Bortezomib (Bortezomib) inne leki przeciwnowotworowe
Chlorochina (Chloroquine) substancje przeciwpierwotniakowe
Diltiazem (Diltiazem) leki blokujące kanały wapniowe - działające na mięsień sercowy
Dinutuksymab beta (Dinutuximab beta) przeciwciała monoklonalne - przeciwnowotworowe i immunosupresyjne
Erytromycyna (Erythromycin) antybiotyki makrolidowe - makrolidy
Flukonazol (Fluconazole) przeciwgrzybicze pochodne triazolu
Fluwoksamina (Fluvoxamine) SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny
Iksazomib (Ixazomib) inne leki przeciwnowotworowe
Itrakonazol (Itraconazole) przeciwgrzybicze pochodne triazolu
Karfilzomib (Carfilzomib) inne leki przeciwnowotworowe
Ketokonazol (Ketoconazole) przeciwgrzybicze pochodne imidazolu
Klarytromycyna (Clarithromycin) antybiotyki makrolidowe - makrolidy
Midazolam (Midazolam) BZD - benzodiazepiny
Norfloksacyna (Norfloxacin) fluorochinolony
Pomalidomid (Pomalidomide) inne leki immunosupresyjne
Rytonawir (Ritonavir) inhibitory proteazy HIV
Sertralina (Sertraline) SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny
Stawudyna (Stavudine) nukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy
Talidomid (Thalidomide) inne leki immunosupresyjne
Telbiwudyna (Telbivudine) nukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy
Trabektedyna (Trabectedin) inne cytostatyki pochodzenia naturalnego
Tynidazol (Tinidazole) przeciwbakteryjne pochodne imidazolu
Winblastyna (Vinblastine) alkaloidy barwinka (Vinca) i analogi
Winkrystyna (Vincristine) alkaloidy barwinka (Vinca) i analogi
Winorelbina (Vinorelbine) alkaloidy barwinka (Vinca) i analogi
Hydroksychlorochina (Hydroxychloroquine) substancje przeciwmalaryczne o zróżnicowanym mechanizmie działania
Testosteron (Testosterone) testosteron i pochodne
Metronidazol (Metronidazole) przeciwbakteryjne pochodne imidazolu
Stosowanie tych leków jednocześnie skutkuje zwiększonym ryzykiem pojawienia się działań niepożądanych. Mogą wystąpić nudności, biegunka, wymioty, bóle brzucha. Skutkiem połączenia tych leków może być też zmniejszona liczba krwinek białych, czerwonych oraz płytek krwi, co objawia się infekcjami, anemią i krwawieniami.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Amiodaron (Amiodarone) leki przeciwarytmiczne - klasa III
Aprepitant (Aprepitant) antagoniści receptorów neurokiniowych 1 - NK1
Bendamustyna (Bendamustine) cytostatyki alkilujące
Diltiazem (Diltiazem) leki blokujące kanały wapniowe - działające na mięsień sercowy
Erytromycyna (Erythromycin) antybiotyki makrolidowe - makrolidy
Flukonazol (Fluconazole) przeciwgrzybicze pochodne triazolu
Fluwoksamina (Fluvoxamine) SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny
Idarubicyna (Idarubicin) antybiotyki cytostatyczne
Itrakonazol (Itraconazole) przeciwgrzybicze pochodne triazolu
Ketokonazol (Ketoconazole) przeciwgrzybicze pochodne imidazolu
Klarytromycyna (Clarithromycin) antybiotyki makrolidowe - makrolidy
Midazolam (Midazolam) BZD - benzodiazepiny
Norfloksacyna (Norfloxacin) fluorochinolony
Ruksolitynib (Ruxolitinib) inhibitory kinazy białkowej
Rytonawir (Ritonavir) inhibitory proteazy HIV
Sertralina (Sertraline) SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny
Topotekan (Topotecan) inne leki przeciwnowotworowe
Testosteron (Testosterone) testosteron i pochodne
Metronidazol (Metronidazole) przeciwbakteryjne pochodne imidazolu
Skutkiem połączenia tych leków może być osłabienie działania docetakselu.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Newirapina (Nevirapine) nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy
Pitolisant (Pitolisant) inne substancje działające na układ nerwowy
Brygatynib (Brigatinib) inhibitory kinazy białkowej
Jednoczesne stosowanie obu leków może nasilać działanie przeciwzakrzepowe, co zwiększa ryzyko krwawień i powstawania siniaków.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Dalteparyna (Dalteparin) leki przeciwzakrzepowe - heparyna, heparynoidy i pochodne
Jednoczesne zastosowanie obu leków skutkuje zwiększonym ryzykiem pojawienia się nasilonych działań niepożądanych docetakselu.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Ponatynib (Ponatinib) inhibitory kinazy białkowej
Temsyrolimus (Temsirolimus) inne leki przeciwnowotworowe
Uliprystal (Ulipristal (ulipristal acetate)) SPRM - selektywne modulatory receptora progesteronowego
Rolapitant (Rolapitant) antagoniści receptorów neurokiniowych 1 - NK1

Interakcje docetakselu z pożywieniem

Docetakselu nie należy łączyć z sokiem grejpfrutowym, ponieważ może on spowodować wzrost stężenia leku we krwi. W konsekwencji może dojść do spadku komórek krwi, ponieważ docetaksel uszkadza szpik kostny. Może pojawić się anemia, nadmierne zmęczenie. Istnieje też większa podatność na infekcje, powstawanie siniaków, wybroczyn, czy krwawień. 

Wpływ docetakselu na prowadzenie pojazdów

Brak danych dotyczących wpływu docetakselu na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Istnieje jednak możliwość upośledzenia reakcji ze względu na zawartość etanolu w docetakselu. 

Inne rodzaje interakcji

Podczas terapii docetakselem nie należy stosować wyciągów z dziurawca, ponieważ istnieje duże ryzyko, że będzie on osłabiał jego przeciwnowotworowe działanie.

Wpływ docetakselu na ciążę

Brak odpowiednich danych odnośnie stosowania docetakselu u kobiet ciężarnych, dlatego lek nie powinien być stosowany w okresie ciąży. Jednak zawsze istnieje ryzyko uszkodzenia płodu, tak jak przy stosowaniu innych leków cytostatycznych. Wyjątkiem może być stan kliniczny kobiety wymagający podania docetakselu. 

Wpływ docetakselu na laktację

Brak wystarczających danych potwierdzających przenikanie docetakselu do mleka matki. Z uwagi na bezpieczeństwo dziecka nie należy karmić piersią podczas terapii docetakselem. 

Wpływ docetakselu na płodność

Badania niekliniczne donoszą, że docetaksel działa genotoksycznie oraz może zmieniać płodność u mężczyzn. Mężczyźni w trakcie leczenia docetakselem oraz do 6 miesięcy po zakończeniu terapii nie powinni płodzić dzieci. Kobiety w okresie rozrodczym powinny być poinformowane o bezwzględnej konieczności stosowania skutecznej antykoncepcji w czasie leczenia docetakselem. O zajściu w ciążę powinny poinformować lekarza prowadzącego terapię. 

Inne możliwe skutki uboczne

Działania niepożądane po podaniu docetakselu w postaci wlewu:

  • zakażenia i zarażenia pasożytnicze: posocznica, ciężkie zapalenie płuc, zakażenia związane z neutropenią;
  • zaburzenia krwi i układu chłonnego: neutropenia, niedokrwistość, gorączka neutropeniczna, trombocytopenia;
  • zaburzenia układu immunologicznego: nadwrażliwość;
  • zaburzenia metabolizmu i odżywiania: brak łaknienia;
  • zaburzenia układu nerwowego: obwodowa neuropatia czuciowa i ruchowa, zaburzenia smaku;
  • zaburzenia serca: zaburzenia rytmu serca, niewydolność serca;
  • zaburzenia naczyniowe: niedociśnienie, nadciśnienie tętnicze, krwotok;
  • zaburzenia ze strony układu oddechowego: duszność;
  • zaburzenia ze strony układu pokarmowego: zapalenie jamy ustnej, biegunka, nudności, wymioty, zaparcia, bóle brzucha, krwawienia z przewodu pokarmowego, zapalenie przełyku;
  • zaburzenia skóry: łysienie, odczyny skórne, zmiany w obrębie paznokci;
  • zaburzenia mięśniowo-szkieletowe: bole mięśni, bóle stawów;
  • zaburzenia ogólne i w miejscu podania: zatrzymanie płynów, astenia, ból, reakcje w miejscu podania, ból w klatce piersiowej;
  • badania diagnostyczne: zwiększenie poziomu bilirubiny, zwiększenie aktywności fosfatazy zasadowej, zwiększenie aktywności AspAT i zwiększenie aktywności AlAT.  

Objawy przedawkowania docetakselu

Objawami przedawkowania są: zahamowanie czynności szpiku kostnego, obwodowa neurotoksyczność, zapalenie błon śluzowych oraz nasilenie działań niepożądanych, które może wywoływać docetaksel.

Mechanizm działania docetakselu

Docetaksel należy do grupy leków przeciwnowotworowych. Mechanizm jego działania polega na zaburzeniu układu mikrotubul w komórkach nowotworowych. Docetaksel pobudza łączenie tubuliny w trwałe mikrotubule i zatrzymuje ich rozpad. Skutkiem tego jest zmniejszenie ilości tubulin w postaci wolnej. Docetaksel indukuje zaprogramowaną śmierć komórek (apoptozę) w komórkach nowotworowych. 

Wchłanianie docetakselu

Farmakokinetyka docetakselu jest zgodna z modelem trójkompartmentowym z okresami półtrwania wynoszącymi odpowiednio 4 min, 36 min i 11,1 godziny. Profil uwalniania nie jest zależny od wielkości dawki docetakselu. 

Dystrybucja docetakselu

Docetaksel wiąże się z białkami osocza w ponad 95%. Klirens całkowity średnio mieści się na poziomie 21 l/h/m2 powierzchni ciała, a u pacjentów z niewielką lub umiarkowaną niewydolnością wątroby klirens jest pomniejszony o około 27%. Różnice w wartościach klirensu między poszczególnymi pacjentami może wynosić nawet około 50%. Objętość dystrybucji docetakselu średnio wynosi 113 l. 

Metabolizm docetakselu

Docetaksel jest metabolizowany z udziałem cytochromu P-450 na zasadzie utleniania tert-butylowych grup estrowych. Metabolitami docetkselu są jeden główny i trzy inne metabolity.

Wydalanie docetakselu

Docetaksel jest wydalany zarówno z moczem (na poziomie 6%), jak i z kałem (na poziomie 75%). Lek wydalany jest w ciągu 7 dni.  

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl