Edoksaban, Edoxabanum - Zastosowanie, działanie, opis
Podstawowe informacje o edoksabanie
- Rok wprowadzenia na rynek
-
2011
- Substancje aktywne
-
edoksaban
- Działanie edoksabanu
-
przeciwzakrzepowe (antykoagulacyjne)
- Postacie edoksabanu
-
tabletki powlekane
- Układy narządowe
-
układ krwiotwórczy i krew
- Specjalności medyczne
-
Angiologia, Choroby płuc, Choroby wewnętrzne, Kardiologia
- Rys historyczny edoksabanu
-
Edoksaban jest stosunkowo nowym lekiem. Po raz pierwszy został wprowadzony w Japonii w 2011 roku przez firmę Daiichi Sankyo Inc. Na rynek amerykański trafił pod nazwą Savaysa. Sześć miesięcy później firma rozpoczęła wprowadzanie leku pod nazwą Lixiana na rynek europejski. W 2017 roku pod tą sama nazwą handlową lek został wprowadzony na rynek kanadyjski przez firme Servier. W tym samym roku edoksaban pod nazwą Roteas został wprowadzony przez inną firmę farmaceutyczna-Berlin Chemie Ag na rynek europejski.
- Wzór sumaryczny edoksabanu
-
C24H30ClN7O4S
Spis treści
- Wskazania do stosowania edoksabanu
- Dawkowanie edoksabanu
- Przeciwskazania do stosowania edoksabanu
- Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania edoksabanu
- Przeciwwskazania edoksabanu do łączenia z innymi substancjami czynnymi
- Interakcje edoksabanu z innymi substancjami czynnymi
- Interakcje edoksabanu z pożywieniem
- Interakcje edoksabanu z alkoholem
- Wpływ edoksabanu na prowadzenie pojazdów
- Inne rodzaje interakcji
- Wpływ edoksabanu na ciążę
- Wpływ edoksabanu na laktację
- Wpływ edoksabanu na płodność
- Skutki uboczne
- Objawy przedawkowania edoksabanu
- Mechanizm działania edoksabanu
- Wchłanianie edoksabanu
- Dystrybucja edoksabanu
- Metabolizm edoksabanu
- Wydalanie edoksabanu
Wskazania do stosowania edoksabanu
Edoksaban jest stosowany w profilaktyce udarów mózgu i zatorowości systemowej u dorosłych pacjentów z niezastawkowym migotaniem przedsionków, u których występuje co najmniej jeden następujących czynników ryzyka: zastoinowa niewydolność serca, nadciśnienie tętnicze, wiek ≥ 75 lat, cukrzyca, przebyty udar mózgu, przemijający napad niedokrwienny.
Edoksaban jest wskazany również do stosowania w leczeniu zakrzepicy żył głębokich i zatorowości płucnej a także zapobieganiu nawrotowej zakrzepicy żył głębokich oraz zatorowości płucnej u dorosłych.
Dawkowanie edoksabanu
Edokaban stosuje się raz na dobę w zakresie dawek 30 - 60 mg. Dawka jest uzależniona od wskazań, chorób współistniejących, prowadzonych równolegle terapii, wagi pacjenta. Jest ustalana indywidualnie przez lekarza.
Przeciwskazania do stosowania edoksabanu
Przeciwwskazaniem do stosowania edoksabanu są: nadwrażliwość na substancję czynną, stany stanowiące ryzyko krwawień, istotne klinicznie czynne krwawienia, choroba wątroby przebiegająca z koagulopatią, ciężkie, niekontrolowane nadciśnienie tętnicze, leczenie innymi produktami przeciwzakrzepowymi oraz ciąża i karmienie piersią.
Terapii z zastosowaniem edoksabanu nie nie wdraża się u pacjentów z krańcową niewydolnością nerek i poddawanych dializom.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania edoksabanu
Edoksaban należy stosować ostrożnie u pacjentów w podeszłym wieku, stosujących inne leki przeciwzakrzepowe lub u osób, u których istnieje ryzyko wystąpienia potencjalnie niebezpiecznych krwawień.
Stosowanie edoksabanu nie jest zalecane u osób dializowanych lub z krańcowym stadium niewydolności nerek. Z kolei u pacjentów z jednoczesnym wysokim klirensem kreatyniny i niezastawkowym migotaniem przedsionków zastosowanie edoksabanu powinno zostać ocenione indywidualnie przez lekarza prowadzącego.
U osób z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby stosowanie edoksabanu nie jest zalecane. Z kolei u pacjentów z łagodnymi lub umiarkowanymi zaburzeniami czynności wątroby lek powinien być stosowany ostrożnie. Ze względu na brak badań klinicznych na grupie osób z podwyższonymi wartościami AlAT/AspAT lub bilirubiną całkowitą również zalecana jest ostrożność podczas stosowania leku.
Przed zabiegiem chirurgicznym zalecana jest przerwa w stosowaniu edoksabanu na okres co najmniej 24 godzin. Natomiast po zakończeniu zabiegu należy wznowić przyjmowanie leku.
Przyjmowanie edoksabanu razem z kwasem acetylosalicylowym, inhibitorami receptora płytkowego P2Y12 (klopidogrel, tikagrelor, prasugrel), innymi lekami przeciwzakrzepowymi, leczeniem fibrynolitycznym, selektywnymi inhibitorami wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) lub inhibitorami wychwytu zwrotnego noradrenaliny (SNRI), a także stosowanymi przewlekle niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ) moż enasilać ryzyko krwawień.
Ze względu na bark badań klinicznych u pacjentów z mechanicznymi zastawkami serca, u pacjentów w okresie 3 miesięcy od wszczepienia biologicznej zastawki serca, z migotaniem przedsionków lub bez migotania oraz u pacjentów z umiarkowanym do ciężkiego zwężeniem zastawki mitralnej stosowanie edoksabanu nie jest zalecane.
Bark informacji dotyczących stosowania edoksabanu i jego bezpieczeństwa u pacjentów niestabilnych hemodynamicznie z zatorowością płucną oraz pacjentów wymagających leczenia trombolitycznego lub embolektomii płucnej.
Brak informacji na temat skuteczności i bezpieczeństwa stosowania edoksabanu zapobieganiu lub leczeniu żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej u pacjentów z czynnym nowotworem.
Stosowanie edoksabanu u pacjentów z zakrzepicą ze zdiagnozowanym zespołem antyfosfolipidowym nie jest zalecane.
Przeciwwskazania edoksabanu do łączenia z innymi substancjami czynnymi
Edoksabanu nie należy łączyć z innymi lekami przeciwzakrzepowymi takimi jak: heparyna niefrakcjonowana, heparyny drobnocząsteczkowe (enoksaparyna, dalteparyna), pochodne heparyny (fondaparynuks itp.), doustne leki przeciwzakrzepowe (warfaryna, dabigatran, eteksylan, rywaroksaban, apiksaban).
Wyjątkiem są przypadki zmiany z leczenia przeciwzakrzepowego środkami doustnymi lub gdy podawanie heparyny niefrakcjonowanej jest w dawkach niezbędnych do utrzymania drożności cewnika żył głównych lub tętnic.
Podczas stosowania edoksabanu nie należy również stosować dużych dawek kwasu acetylosalicylowego przez dłuższy czas.
Interakcje edoksabanu z innymi substancjami czynnymi
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Kwas acetylosalicylowy (Acetylsalicylic acid) | leki przeciwzakrzepowe - inhibitory agregacji płytek |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Celekoksyb (Celecoxibum) | NLPZ hamujące wybiórczo COX-2 - koksyby |
Fenylobutazon (Phenylbutazone) | NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol |
Ibuprofen (Ibuprofen) | NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol |
Indometacyna (Indomethacin) | NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol |
Nabumeton (Nabumetone) | NLPZ hamujące silniej COX-2 niż COX-1 |
Naproksen (Naproxen) | NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol |
Nimesulid (Nimesulide) | NLPZ hamujące silniej COX-2 niż COX-1 |
Diklofenak (Diclofenac) | NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Citalopram (Citalopram) | SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny |
Escitalopram (Escitalopram) | SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny |
Fluoksetyna (Fluoxetine) | SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny |
Fluwoksamina (Fluvoxamine) | SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny |
Paroksetyna (Paroxetine) | SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny |
Sertralina (Sertraline) | SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Ryfampicyna (Rifampicin (rifampin)) | antybiotyki - INNE |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Duloksetyna (Duloxetine) | SNRI - inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny i serotoniny, bez działania na receptory |
Wenlafaksyna (Venlafaxine) | SNRI - inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny i serotoniny, bez działania na receptory |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Acenokumarol (Acenocoumarol) | leki przeciwzakrzepowe - antagoniści witaminy K |
Apiksaban (Apixaban) | leki przeciwzakrzepowe - inhibitory czynnika Xa |
Bemiparyna (Bemiparin) | leki przeciwzakrzepowe - heparyna, heparynoidy i pochodne |
Dabigatran (Dabigatran) | leki przeciwzakrzepowe-inhibitory trombiny |
Dalteparyna (Dalteparin) | leki przeciwzakrzepowe - heparyna, heparynoidy i pochodne |
Fondaparynuks (Fondaparinux) | leki przeciwzakrzepowe - inhibitory czynnika Xa |
Heparyna (Heparin) | leki przeciwzakrzepowe - heparyna, heparynoidy i pochodne |
Klopidogrel (Clopidogrel) | leki przeciwzakrzepowe - inhibitory agregacji płytek |
Nadroparyna (Nadroparin calcium) | leki przeciwzakrzepowe - heparyna, heparynoidy i pochodne |
Parnaparyna (Parnaparin) | leki przeciwzakrzepowe - heparyna, heparynoidy i pochodne |
Rywaroksaban (Rivaroxaban) | leki przeciwzakrzepowe - inhibitory czynnika Xa |
Tiklopidyna (Ticlopidine) | leki przeciwzakrzepowe - inhibitory agregacji płytek |
Warfaryna (Warfarin) | leki przeciwzakrzepowe - antagoniści witaminy K |
Enoksaparyna (Enoxaparin) | leki przeciwzakrzepowe - heparyna, heparynoidy i pochodne |
Interakcje edoksabanu z pożywieniem
Niektóre składniki pokarmowe oraz preparaty ziołowe mogą wpływać na farmakokinetykę edoksabanu, a przez to osłabiać lub nasilać jego działanie przeciwzakrzepowe. Zaliczamy do nich miedzy innymi: miłorząb japoński (Ginkgo biloba), berberynę, pieprz czarny, sok grejpfrutowy, apigeninę, rutynę, kapsaicynę, ekstrakt z soi, notoginsenozyd R1 (pochodzący z Żeń-Szenia fałszywego), kurkuminę, zieloną herbatę, honokiolu, dziurawiec, kwercetynę, korzeń tarczownicy bajkalskiej, mleko sojowe, sukralozę, lukrecję (i produkty nią słodzone), genipinę, mango. Należy również unikać składników, które wykazują działanie antykoagulacyjne jak na przykład: czosnek, imbir, danshen oraz borówka czarna.
Interakcje edoksabanu z alkoholem
Alkohol może nasilać działanie leku i prowadzić do intensywnych krwawień.
Wpływ edoksabanu na prowadzenie pojazdów
Nie stwierdzono, aby edoksaban miał wpływ lub wywierał istotny wpływ na zdolność obsługiwania maszyn i prowadzenia pojazdów.
Inne rodzaje interakcji
Ziele dziurawca (Hypericum perforatum) zmniejsza stężenie edoksabanu w osoczu krwi.
Wpływ edoksabanu na ciążę
Zaleca się stosowanie skutecznych metod antykoncepcji u kobiet w wieku rozrodczym stosujących edoksaban. Ze względu na negatywny wpływ na reprodukcję u zwierząt laboratoryjnych oraz przenikanie edoksabanu przez łożysko, a także ryzyko krwotoków wewnętrznych, lek ten jest przeciwwskazany w ciąży.
Wpływ edoksabanu na laktację
Brak badań na temat bezpieczeństwa stosowania oraz skuteczności edoksabanu u kobiet karmiących piersią. Lek jest przeciwwskazany podczas karmienia piersią, ponieważ w badaniach na zwierzętach potwierdzono przenikanie leku do mleka.
Wpływ edoksabanu na płodność
Brak szczegółowych badań u ludzi, dotyczących wpływu edoksabanu na płodność.
Skutki uboczne
- wzrost aktywności gamma-glutanylotransferazy
- krwotok w dolnym odcinku układu pokarmowego
- krwotok w górnym odcinku układu pokarmowego
- Krwotok w jamie ustnej/gardle
- krwotok z pochwy
- nieprawidłowe wyniki badań czynności wątroby
- krwotok w miejscu wstrzyknięcia
- krwotok podskórny
- Wzrost stężenia bilirubiny we krwi
- ból głowy
- niedokrwistość
- wysypka
- krwiomocz
- nudności
- świąd
- zawroty głowy
- ból brzucha
- krwawienie z nosa
- Krwotok
- krwotok śródczaszkowy
- Krwotok w miejscu zabiegu chirurgicznego
- zwiększenie aktywności aminotransferaz
- pokrzywka
- krwotok spojówkowy
- krwotok twardówkowy
- Zwiększenie aktywności fosfatazy zasadowe
- małopłytkowość
- krwotok wewnątrzgałkowy
- Krwotok podtwardówkowy
- Krwotok związany z przeprowadzanym zabiegiem
- Krwotok wewnątrzstawowy
- krwotok do worka osierdziowego
- krwotok podpajęczynówkowy
- obrzęk alergiczny
- krwotok pozaotrzewnowy
- reakcja anafilaktyczna
- krwawienie domięśniowe
- krwioplucie
Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)
- Bardzo często
- (≥1/10)
- Często
- (≥1/100 do <1/10)
- Niezbyt często
- (≥1/1000 do <1/100)
- Rzadko
- (≥1/10 000 do < 1/1000)
- Bardzo rzadko
- (<1/10 000)
- Częstość nieznana
- Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych
Objawy przedawkowania edoksabanu
Przedawkowanie edoksabanu może prowadzić do wystąpienia krwotoku. Doniesienia w tym zakresie są ograniczone.
Mechanizm działania edoksabanu
Edoksaban jest doustnym, szybko działającym, wysoce wybiórczym inhibitorem czynnika Xa. Czynnik ten jest kluczowym białkiem w kaskadzie krzepnięcia. Edoksaban, hamując wyżej wymieniony czynnik, zapobiega stopniowej aktywacji czynników odpowiedzialnych za tworzenie skrzepów krwi.
Wchłanianie edoksabanu
Po podaniu doustnym edoksaban wchłania się, osiągając maksymalne stężenie w osoczu w przeciągu 1-2 godzin, a jego biodostępność wynosi 62%.
Dystrybucja edoksabanu
Edoksaban wiąże się z białkami osocza w około 55% (badania in vitro). Stan stacjonarny po podaniu leku jest osiągany w ciągu trzech dni. Przy podaniu raz na dobę nie występuje istotna klinicznie kumulacja edoksabanu.
Metabolizm edoksabanu
Edoksaban nie ulega intensywnemu rozkładowi przez enzym CYP3A4, co przekłada się na jego niezbyt liczne interakcje z innymi lekami. Oddziałuje jednak z substancjami leczniczymi hamującymi glikoproteinę p (P-gp), która bierze udział w transporcie edoksabanu przez ścianę jelit. Niezmieniony edoksaban jest formą o największym stężeniu w osoczu spośród wszystkich form tego leku. Pozostałe formy powstają w wyniku rekcji hydrolizy (z udziałem karboksylazy 1), sprzęgania oraz utleniania przez CYP 3A4.
Wydalanie edoksabanu
Edoksaban jest usuwany z organizmu głównie w postaci niezmienionej razem z moczem. Pozostała ilość wydalana jest do dróg żółciowych, a następnie usuwana z kałem.