Enfuwirtyd, Enfuvirtide - Zastosowanie, działanie, opis
Podstawowe informacje o enfuwirtydzie
- Rok wprowadzenia na rynek
-
2003
- Substancje aktywne
-
enfuwirtyd
- Działanie enfuwirtydu
-
przeciwwirusowe
- Postacie enfuwirtydu
-
proszek i rozpuszczalnik do sporządzania roztworu do wstrzykiwań.
- Układy narządowe
-
układ immunologiczny (odpornościowy)
- Specjalności medyczne
-
Choroby zakaźne i pasożytnicze, Immunologia kliniczna
- Rys historyczny enfuwirtydu
-
Enfuwirtyd została wprowadzony na rynek 13 marca 2003 roku w Stanach Zjednoczonych przez firmę Hoffmann La Roche. Europejska Agencja Leków zatwierdziła enfuwirtyd w dniu 27 maja 2003 roku.
- Wzór sumaryczny enfuwirtydu
-
C204H301N51O64
Spis treści
- Wskazania do stosowania enfuwirtydu
- Dawkowanie enfuwirtydu
- Przeciwskazania do stosowania enfuwirtydu
- Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania enfuwirtydu
- Wpływ enfuwirtydu na prowadzenie pojazdów
- Wpływ enfuwirtydu na ciążę
- Wpływ enfuwirtydu na laktację
- Inne możliwe skutki uboczne
- Mechanizm działania enfuwirtydu
- Wchłanianie enfuwirtydu
- Dystrybucja enfuwirtydu
- Metabolizm enfuwirtydu
- Wydalanie enfuwirtydu
Wskazania do stosowania enfuwirtydu
Wskazaniem do stosowania enfuwirtydu jest zakażenie wirusem HIV-1 u osób. u których wcześniej stosowane leczenie nie dawało zadowalających efektów lub wiązało się z nietolerancją wybranych schematów leczenia.
Enfuwirtyd stosowany jest w skojarzeniu z innymi lekami przeciwretrowirusowymi.
Dawkowanie enfuwirtydu
Enfuwirtyd podawany jest we wstrzyknięciu podskórnym w górną część ramienia, brzuch lub przednią powierzchnię uda. Dawka zwykle stosowana u dorosłych i młodzieży w wieku od 16 lat wynosi 180 mg na dobę. Zróżnicowane dawkowanie dotyczy dzieci poniżej 16 lat. Nie zaleca się podawania leku dzieciom poniżej 6 lat.
Każdorazowo dawkę ustala doświadczony lekarz w oparciu o wiek, masę ciała, choroby współistniejące oraz stan ogólny pacjenta.
Przeciwskazania do stosowania enfuwirtydu
Przeciwwskazaniem do stosowania leku jest nadwrażliwość na substancję czynną.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania enfuwirtydu
Enfuwirtyd przyjmowany jest zawsze w terapii skojarzonej z innymi lekami przeciwretrowirusowymi.
Należy uświadomić pacjentów, że lek nie prowadzi do całkowitego wyleczenia zakażenia wirusem HIV-1, dlatego muszą oni przestrzegać środków ostrożności, aby zapobiegać zakażeniom.
Substancja zmniejsza ryzyko przeniesienia infekcji drogą płciową, jednak nie wyklucza takiej możliwości. Należy stosować zalecane środki ostrożności.
Lek może powodować zaburzenia układu odpornościowego. U pacjentów poddanych terapii enfuwirtydem zaobserwowano zakażenia bakteryjne, głównie płuc.
Niekiedy w trakcie terapii mogą pojawić się reakcje nadwrażliwości na lek, objawiające się gorączką, nudnościami, wymiotami, obniżonym ciśnieniem tętniczym, niewydolnością oddechową, czy kłębuszkowym zapaleniem nerek. W takich przypadkach należy rozważyć zasadność kontynuacji leczenia.
Szczególną ostrożność należy zachować u pacjentów z towarzyszącymi chorobami wątroby, gdyż zwiększa się u nich ryzyko bardzo ciężkich działań niepożądanych związanych z funkcjonowaniem wątroby.
Pacjenci zakażeni wirusem HIV z ciężkim niedoborem immunologicznym przy rozpoczęciu leczenia mogą być narażeni na reakcje zapalne na patogeny oportunistyczne. Mogą pojawić się: zapalenie siatkówki oka wywołane wirusem cytomegalii, czy zakażenia prątkami. Pacjenci muszą wówczas pozostawać pod ścisłą kontrolą lekarską.
Długotrwała terapia enfuwirtydem może niekiedy prowadzić do martwicy kości, zwłaszcza u pacjentów z zaawansowaną chorobą oraz stosujących jednocześnie kortykosteroidy, spożywających alkohol lub z ciężką immunosupresją. Należy poinformować pacjentów, aby zgłosili się do lekarza, gdy pojawią się takie objawy jak: bóle i sztywność stawów oraz trudności w poruszaniu się.
Wpływ enfuwirtydu na prowadzenie pojazdów
Brak istotnych danych odnośnie wpływu enfuwirtydu na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Należy jednak pamiętać, że wśród działań niepożądanych są takie objawy jak zawroty głowy czy stany zapalne spojówek oka, które mogą zaburzać zdolność reakcji i widzenie.
Wpływ enfuwirtydu na ciążę
Brak wystarczających danych odnośnie wpływu enfuwirtydu na rozwój płodu, dlatego należy go stosować tylko wtedy, gdy potencjalne korzyści dla kobiety ciężarnej przewyższają ewentualne zagrożenie dla nienarodzonego dziecka.
Wpływ enfuwirtydu na laktację
Nie ma wystarczających badań dotyczących przenikania enfuwirtydu do mleka matki. W trakcie terapii enfuwirtydem kobiety nie powinny karmić piersią, ponieważ istnieje możliwość przeniesienia zakażenia wirusem HIV oraz mogą wystąpić inne działania niepożądane u dziecka.
Inne możliwe skutki uboczne
Działania niepożądane po podaniu podskórnym:
- zakażenia i zarażenia pasożytnicze: zapalenie zatok, brodawczaki skóry, grypa, zapalenie płuc, zakażenia ucha;
- zaburzenia ze strony układu krwionośnego i chłonnego: limfadenopatia, uogólnione powiększenie węzłów chłonnych;
- zaburzenia metabolizmu i odżywiania: zmniejszenie łaknienia, anoreksja, zwiększone stężenie triglicerydów we krwi, hipertriglicerydemia, cukrzyca;
- zaburzenia psychiczne: niepokój, koszmary nocne, rozdrażnienie;
- zaburzenia układu nerwowego: neuropatia obwodowa, zaburzenia uwagi, drżenie, hipoestezja;
- zaburzenia oka: zapalenie spojówek;
- zaburzenia ucha i błędnika: zawroty głowy;
- zaburzenia układu oddechowego: przekrwienie błony śluzowej nosa;
- zaburzenia ze strony żołądka i jelit: biegunka, nudności, zapalenie trzustki, refluks żołądkowo-przełykowy;
- zaburzenia skóry: suchość skóry, wyprysk łojotokowy, rumień, trądzik;
- zaburzenia mięśniowo-szkieletowe: bóle mięśni;
- zaburzenia nerek i dróg moczowych: kamica nerkowa, krwiomocz;
- zaburzenia w miejscu podania: reakcje w miejscu wstrzyknięcia, amyloidoza skóry;
- zaburzenia ogólne: zmniejszenie masy ciała, osłabienie, objawy grypopodobne;
- inne działania niepożądane: reakcja zapalna na niewywołujące lub śladowe patogeny oportunistyczne, choroby autoimmunologiczne, jak choroba Gravesa-Basedowa i autoimmunologiczne zapalenie wątroby, niekiedy martwica kości.
Mechanizm działania enfuwirtydu
Mechanizm działania enfuwirtydu polega na blokowaniu fuzji między błonami wirusa HIV-1 i komórki docelowej, co zapobiega wniknięcie wirusa do komórki. Enfuwirtyd łączy się (i blokuje) z białkiem wirusa, którego zmiana konformacji jest wymagana fuzji. W ten sposób enfuwirtyd ogranicza rozprzestrzenianie się wirusa w organizmie. Lek ten należy do tzw. grupy inhibitorów fuzji.
Wchłanianie enfuwirtydu
Całkowita biodostępność enfuwirtydu jest wysoka i wynosi 84,3 ± 15,5% po podaniu standardowej dawki 90 mg. Stężenie maksymalne osiągane jest na poziomie 4,59 ± 1,5 µg/ml.
Dystrybucja enfuwirtydu
Enfuwirtyd wiąże się z białkami osocza w 92%, głównie z albuminami, a także z kwaśną glikoproteiną α-1. Objętość dystrybucji po podaniu dożylnym wynosi 5,5 ± 1,1 l.
Metabolizm enfuwirtydu
Enfuwirtyd rozkłada się na poszczególne aminokwasy, które ulegają dalszym procesom metabolizmu. W ludzkiej surowicy wykrywany jest deaminowany metabolit końcowy w ilości od 2,4 do 15% AUC enfuwirtydu.
Wydalanie enfuwirtydu
Okres półtrwania po podaniu dożylnym enfuwirtydu wynosi 3,2 ± 0,42 h, a po podaniu podskórnym mieści się na poziomie 3,8 ± 0,6 h. Klirens leku wynosi 1,4 ± 0,28 l/h.