Hydroksykarbamid, Hydroxycarbamidum - Zastosowanie, działanie, opis
Podstawowe informacje o hydroksykarbamidzie
- Rok wprowadzenia na rynek
-
1967
- Substancje aktywne
-
hydroksykarbamid
- Działanie hydroksykarbamidu
-
przeciwnowotworowe (cytostatyczne, cytotoksyczne)
- Postacie hydroksykarbamidu
-
kapsułki twarde, roztwór doustny
- Układy narządowe
-
układ immunologiczny (odpornościowy), układ krwiotwórczy i krew
- Specjalności medyczne
-
Onkologia i hematologia dziecięca, Onkologia kliniczna
- Rys historyczny hydroksykarbamidu
-
Hydroksykarbamid został po raz pierwszy wprowadzony do lecznictwa w Stanach Zjednoczonych w roku 1967.
- Wzór sumaryczny hydroksykarbamidu
-
CH4N2O2
Spis treści
- Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające hydroksykarbamid
- Wskazania do stosowania hydroksykarbamidu
- Dawkowanie hydroksykarbamidu
- Przeciwskazania do stosowania hydroksykarbamidu
- Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania hydroksykarbamidu
- Interakcje hydroksykarbamidu z innymi substancjami czynnymi
- Wpływ hydroksykarbamidu na prowadzenie pojazdów
- Inne rodzaje interakcji
- Wpływ hydroksykarbamidu na ciążę
- Wpływ hydroksykarbamidu na laktację
- Wpływ hydroksykarbamidu na płodność
- Skutki uboczne
- Objawy przedawkowania hydroksykarbamidu
- Mechanizm działania hydroksykarbamidu
- Wchłanianie hydroksykarbamidu
- Dystrybucja hydroksykarbamidu
- Metabolizm hydroksykarbamidu
- Wydalanie hydroksykarbamidu
Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające hydroksykarbamid
Wskazania do stosowania hydroksykarbamidu
Hydroksykarbamid jest sosowany w leczeniu przewlekłej białaczki szpikowej, samoistnej nadpłytkowości, czerwienicy prawdziwej z wysokim ryzykiem powikłań zakrzepowo-zatorowych, zwłóknienia szpiku oraz w zapobieganiu powikłaniom zatorowym w naczyniach krwionośnych w przebiegu anemii sierpowatej u pacjentów powyżej dwóch lat.
Dawkowanie hydroksykarbamidu
Zwykle stosowana dawka hydroksykarbamidu to 15mg/kg masy ciała na dobę, u osób dorosłych jest to najczęściej dawka 500 - 1000mg.
W leczeniu przewlekłej białaczki szpikowej stosuje się dawkę początkową 40mg/kg masy ciała na dobę, następnie 20mg/kg masy ciała na dobę.
W leczeniu nadpłytkowości stosuje się dawke 15mg/kg masy ciała na dobę.
W leczeniu czerwienicy prawdziwej stosuje się dawke 15-20mg/kg masy ciała na dobę.
W leczeniu osteomielofibrozy stosuje się dawke 5-20mg/kg masy ciała na dobę.
Przeciwskazania do stosowania hydroksykarbamidu
Hydroksykarbamidu nie należy stosować w przypadku nadwrażliwości na tą substancję leczniczą. Leku nie należy też stosować w przypadku zahamowania czynności szpiku kostnego, leukopenii, małopłytkowości, ciężkiej niedokrwistości, w okresie ciąży i karmienia piersią oraz ciężkich zaburzeń nerek lub wątroby.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania hydroksykarbamidu
Hydroksykarbamid może powodować zahamowanie czynności szpiku kostnego powodując najczęściej leukopenię (obniżenie ilości leukocytów we krwi) a także małopłytkowość i niedokrwistość. Z tych powodów w czasie leczenia należy kontrolować morfologię krwi a także czynność wątroby i nerek.
Hydroksykarbamid może powodować podniesienie stężenia kwasu moczowego we krwi.
Podczas podawania hydroksykarbamidu należy zachować ostrożność u pacjentów leczonych radiologicznie lub lekami przeciwnowotworowymi gdyż działania niepożądane mogą być częstsze i silniejsze.
U pacjentów leczonych długotrwale hydroksykarbamidem może dojść do rozwoju wtórnej białaczki.
Hydroksykarbamid wykazuje działanie genotoksyczne, jest podejrzewany o działanie rakotwórcze.
Hydroksykarbamid może zawyżać wyniki oznaczeń mocznika, kwasu moczowego, kwasu mlekowego.
Podczas oraz do sześciu miesięcy po zakończeniu leczenia hydroksykarbamidem nie należy stosować szczepionek zawierających żywe drobnoustroje.
Interakcje hydroksykarbamidu z innymi substancjami czynnymi
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Cytarabina (Cytarabine) | antymetabolity pirymidyny |
Fluorouracyl (Fluorouracil) | antymetabolity pirymidyny |
Kapecytabina (Capecitabine) | antymetabolity pirymidyny |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Stawudyna (Stavudine) | nukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Allopurynol (Allopurinol) | substancje hamujące syntezę kwasu moczowego - inhibitory oksydazy ksantynowej |
Azatiopryna (Azathioprine) | inne leki immunosupresyjne |
Klozapina (Clozapine) | neuroleptyki atypowe |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Kwas mykofenolowy (Mycophenolic acid) | inne leki immunosupresyjne |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Bewacyzumab (Bevacizumab) | przeciwciała monoklonalne - przeciwnowotworowe i immunosupresyjne |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Dalteparyna (Dalteparin) | leki przeciwzakrzepowe - heparyna, heparynoidy i pochodne |
Wpływ hydroksykarbamidu na prowadzenie pojazdów
Lek może zaburzać sprawność psychofizyczną, nie należy prowadzić pojazdów mechanicznych ani obsługiwać maszyn w czasie leczenia hydroksykarbamidem.
Inne rodzaje interakcji
Hydroksykarbamid może zawyżać wyniki oznaczeń mocznika, kwasu moczowego, kwasu mlekowego.
Podczas oraz do sześciu miesięcy po zakończeniu leczenia hydroksykarbamidem nie należy stosować szczepionek zawierających żywe drobnoustroje.
Wpływ hydroksykarbamidu na ciążę
Ze względu na potencjalne działanie mutagenne hydroksykarbamidu nie należy stosować w czasie ciąży. Kobiety w wieku rozrodczym leczone hydroksykarbamidem powinny stosować skuteczną antykoncepcję.
Wpływ hydroksykarbamidu na laktację
Hydroksykarbamid przenika do mleka matki, w czasie leczenia należy przerwać karmienie piersią.
Wpływ hydroksykarbamidu na płodność
Mężczyźni powinni stosować skuteczną antykoncepcję w trakcie leczenia oraz co najmniej trzy miesiące po jego zakończeniu.
Skutki uboczne
- oligospermia / azoospermia
- zahamowanie czynności szpiku kostnego
- biegunka
- leukopenia
- zaparcia
- megaloblastoza
- wysypka plamkowo-grudkowa
- gorączka
- złe samopoczucie
- wymioty
- brak łaknienia
- rumień
- niedokrwistość
- podwyższona aktywność enzymów wątrobowych
- nudności
- małopłytkowość
- zapalenie błony śluzowej jamy ustnej
- zwiększenie stężenia bilirubiny w surowicy
- bolesne oddawanie moczu
- zawroty głowy
- wypadanie włosów
- bóle głowy
- zespół rozpadu guza
- reakcje alergiczne
- omamy
- drgawki
- dezorientacja
- zaburzenia czynności nerek
- zmiany grzybicopochodne
- rak skóry
- świąd
- owrzodzenie
- krwawienie
- brak menstruacji
Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)
- Bardzo często
- (≥1/10)
- Często
- (≥1/100 do <1/10)
- Niezbyt często
- (≥1/1000 do <1/100)
- Rzadko
- (≥1/10 000 do < 1/1000)
- Bardzo rzadko
- (<1/10 000)
- Częstość nieznana
- Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych
Objawy przedawkowania hydroksykarbamidu
Przedawkowanie hydroksykarbamidu powoduje ostre objawy śluzówkowo-skórne, bolesność, fioletowe grudki, obrzęk kończyn, łuszczenie i przebarwienia skóry, stan zapalny błony śluzowej jamy ustnej.
Mechanizm działania hydroksykarbamidu
Dokładny mechanizm działania jest nieznany. Hydroksykarbamid blokuje kompleks reduktazy rybonukleotydowej blokując syntezę DNA. Lek także bezpośrednio uszkadza DNA.
Wchłanianie hydroksykarbamidu
Hydroksykarbamid dobrze i szybko wchłania się z przewodu pokarmowego po podaniu doustnym.
Dystrybucja hydroksykarbamidu
Hydroksykarbamid przechodzi barierę krew-mózg, pojawia się w płynie otrzewnowym, gromadzi się w erytrocytach i leukocytach. Objętość dystrybucji jest zbliżona do całkowitej objętości wody w orgamizmie.
Metabolizm hydroksykarbamidu
Hydroksykarbamid jest metabolizowany w wątrobie do wody, kwasu karboksylowego, tlenku azotu oraz mocznika.
Wydalanie hydroksykarbamidu
Hydroksykarbamid jest wydalany z moczem w 80% w postaci niezmienionej oraz w postaci mocznika.