Ambroksol, Ambroxolum - Zastosowanie, działanie, opis

Podstawowe informacje o ambroksolu

Rok wprowadzenia na rynek
1982
Substancje aktywne
chlorowodorek ambroksolu
Działanie ambroksolu
mukolityczne (zmniejsza lepkość śluzu), sekretolityczne (pobudza produkcję rzadkiej wydzieliny w drogach oddechowych), wykrztuśne, znieczulające miejscowo
Postacie ambroksolu
iniekcje, kapsułki o przedłużonym uwalnianiu, płyn do inhalacji, syrop, tabletki, tabletki do ssania , tabletki musujące
Układy narządowe
powłoka wspólna (skóra i błony śluzowe), układ oddechowy
Specjalności medyczne
Neonatologia, Pediatria, Pulmonologia
Rys historyczny ambroksolu

Ambroxol został wprowadzony w 1982 roku przez podmiot SANOFI-AVENTIS (SUISSE) SA.

Wzór sumaryczny ambroksolu

C13H18Br2N2O

Spis treści

Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające ambroksol

Wskazania do stosowania ambroksolu

Ambroksol, w postaci chlorowodorku ambroksolu, jest stosowany jako lek wykrztuśny w chorobach układu oddechowego, z towarzyszącą nieprawidłowością w wydzielaniu i transporcie śluzu oskrzelowego, takich jak:

  • zapalenie oskrzeli;
  • zapalenie oskrzeli u pacjentów chorych na astmę oskrzelową;
  • zapalenie płuc;
  • mukowiscydoza;
  • oraz jako lek znieczulający w ostrych stanach zapalnych gardła i krtani.

Wspomagająco ambroksol stosuje się jako lek zwiększający produkcję surfaktantu płucnego u noworodków i wcześniaków z zespołem zaburzeń oddychania. 

Używany jest w celu zapobiegania powstawaniu niedodmy u pacjentów z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP), po zabiegach chirurgicznych, w trakcie intensywnej opieki medycznej. 

Trwają badania nad możliwością wykorzystania chlorowodorku ambroksolu w leczeniu chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Parkinsona i stwardnienie zanikowe boczne. 

Dawkowanie ambroksolu

Ambroksol stosuje się doustnie, wziewnie przy użyciu inhalatora, oraz dożylnie w powolnym wstrzyknięciu lub wlewie kroplowym. Ambroksolu nie należy przyjmować przed snem.

Dawka stosowana w leczeniu zależna jest od jednostki chorobowej, wieku, masy ciała, chorób towarzyszących (zaburzenia czynności nerek).

  • Podanie doustne

Dawka zwykle stosowana (dobowa) u osób dorosłych: 60–120mg.

Dawka zwykle stosowana (dobowa) u dzieci: 15–90mg.

Po 14 dniach leczenia oraz w chorobach przewlekłych, dawkę można zmniejszyć o połowę.

  • Podanie wziewne

Dawka zwykle stosowana (dobowa) u dorosłych: 15–45mg.

Dawka zwykle stosowana (dobowa) u dzieci: 15–45mg.

U pacjentów z astmą oskrzelową, inhalacje ambroksolem należy rozpocząć po zastosowaniu leków rozszerzających oskrzela.

  • Podanie dożylne

Dawka zwykle stosowana (dobowa) u osób dorosłych: 30–1000mg.

Dawka zwykle stosowana (dobowa) u dzieci wynosi 1,2–30mg/kg mc. na dobę.

Przeciwskazania do stosowania ambroksolu

Ambroksolu nie należy stosować w przypadku występowania nadwrażliwości na związek. 

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania ambroksolu

Należy zachować ostrożność u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek, chorobami wątroby oraz wrzodami żołądka i dwunastnicy. W przypadku obniżonego klirensu kreatyniny, należy wydłużyć przerwy pomiędzy dawkami lub zmniejszyć dawkę leku. 

U pacjentów z osłabionym odruchem kaszlowym lub zaburzonym systemem transportu śluzowo-rzęskowego, istnieje ryzyko zalegania rozrzedzonej wydzieliny w drogach oddechowych. Celem odkrztuszenia wydzieliny należy sprowokować kaszel po podaniu leku lub odessać wydzielinę. 

Ze względu na działanie wykrztuśne leku, nie należy przyjmować ambroksolu przed snem. 

Po podaniu ambroksolu zgłaszano przypadki zmian skórnych, takich jak zespół Stevensa-Johnsona, rumień wielopostaciowy, toksyczna martwica naskórka i ostra uogólniona krostkowica. Należy przerwać stosowanie ambroksolu w przypadku pojawienia się objawów postępującej wysypki skórnej, z możliwymi dodatkowymi objawami grypopodobnymi.

Interakcje ambroksolu z innymi substancjami czynnymi

Nie należy stosować ambroksolu równocześnie z lekami o działaniu przeciwkaszlowym, ponieważ utrudniają one odkrztuszanie upłynnionej wydzieliny oskrzelowej.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Butamirat (Butamirate) substancje przeciwkaszlowe działające ośrodkowo
Dekstrometorfan (Dextromethorphan) substancje przeciwkaszlowe działające ośrodkowo
Dihydrokodeina (Dihydrocodeine) agoniści receptora opioidowego
Kodeina (Codeine) agoniści receptora opioidowego
Wzajemne zwiększanie siły działania.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Teofilina (Theophylline) metyloksantyny - blokery adenozyny i fosfodiesterazy
Ambroksol zwiększa stężenie antybiotyków w śluzie płucnym i oskrzelowym.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Amoksycylina (Amoxicillin) penicyliny wrażliwe na beta-laktamazę
Ampicylina (Ampicillin) penicyliny wrażliwe na beta-laktamazę
Cefuroksym (Cefuroxime) cefalosporyny II generacji
Doksycyklina (Doxycycline) antybiotyki tetracyklinowe - tetracykliny
Erytromycyna (Erythromycin) antybiotyki makrolidowe - makrolidy

Wpływ ambroksolu na ciążę

Ambroksol przenika do łożyska, jednakże nie wykazano szkodliwego wpływu przyjmowania tej substancji na przebieg ciąży, rozwój zarodka i płodu, poród oraz dalszy rozwój dziecka. Należy zachować ostrożność podczas stosowania ambroksolu u kobiet w ciąży. Nie zaleca się podawania ambroksolu w pierwszym trymestrze ciąży. 

Wpływ ambroksolu na laktację

Ambroksol przenika do mleka matki. Kobiety karmiące piersią nie powinny stosować ambroksolu, mimo iż nie powinno być to szkodliwe dla noworodków. 

Skutki uboczne

niedoczulica gardła
nudności
zaburzenia smaku
niestrawność
ból brzucha
wymioty
suchość błony śluzowej jamy ustnej
biegunka
reakcje nadwrażliwości
wysypka
zaparcia
zgaga
pokrzywka
gorączka
suchość w gardle
reakcje anafilaktyczne
ciężkie działania niepożądane dotyczące skóry (rumień wielopostaciowy, zespół Stevensa-Johnsona, toksyczna martwica naskórka, ostra uogólniona krostkowica)

Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)

Bardzo często
(≥1/10)
Często
(≥1/100 do <1/10)
Niezbyt często
(≥1/1000 do <1/100)
Rzadko
(≥1/10 000 do < 1/1000)
Bardzo rzadko
(<1/10 000)
Częstość nieznana
Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych

Inne możliwe skutki uboczne

Podanie dożylne: reakcje nadwrażliwości, obrzęk twarzy, duszność, zwiększenie temperatury ciała, dreszcze, reakcje anafilaktyczne, zgaga, zaparcia, nudności, wymioty, biegunka, niestrawność, bóle brzucha, wodnisty wyciek z nosa, duszność, nadmierne wydzielanie śliny, wysypka, pokrzywka, ciężkie działania niepożądane dotyczące skóry (zespół Stevensa-Johnsona, rumień wielopostaciowy, ostra uogólniona krostkowica, toksyczna martwica naskórka), dyzuria. 

Podanie wziewne: zaburzenia smaku, niedoczulica gardła, reakcje nadwrażliwości, reakcje anafilaktyczne, nudności, niedoczulica jamy ustnej, biegunka, wymioty, niestrawność, bóle brzucha, suchość błony śluzowej jamy ustnej i gardła, wysypka, pokrzywka, ciężkie działania niepożądane dotyczące skóry (zespół Stevensa-Johnsona, rumień wielopostaciowy, ostra uogólniona krostkowica, toksyczna martwica naskórka).

Mechanizm działania ambroksolu

Ambroksol jest substancją sekretolityczną i mukolityczną. Stymuluje produkcję i uwalnianie surfaktantu w drogach oddechowych.  Poprawia fizjologiczny mechanizm oczyszczania dróg oddechowych, poprzez zwiększenie ruchliwości rzęsek nabłonka dróg oddechowych. Przeciwdziała przyleganiu śluzu do ściany oskrzeli oraz zmniejsza jego lepkość, ułatwiając odkrztuszanie.

Ambroksol zwiększa stężenie antybiotyków (amoksycyliny, doksycykliny, erytromycyny, cefuroksymu)  w śluzie oskrzeli i płuc. 

Wykazano działanie znieczulające ambroksolu, spowodowane odwracalną blokadą kanałów sodowych w neuronach. Po podaniu doustnym, zmniejsza ból i zaczerwienienie gardła. Inhalacja lekiem prowadzi do zmniejszenia bólu nosa, tchawicy i ucha.

Wchłanianie ambroksolu

Ambroksol szybko i całkowicie wchłania się z doustnych postaci leku. Maksymalne stężenie w osoczu osiąga w ciągu 1–2,5 godziny po podaniu. Po podaniu leku o przedłużonym uwalnianiu, stężenie maksymalne osiąga po 6,5 godzinach. Biodostępność,  w zależności od postaci leku, wynosi od 70% do 95%. 

Dystrybucja ambroksolu

Dystrybucja ambroksolu do tkanek jest szybka. Największe stężenie osiąga w płucach. Wiąże się w około 90% z białkami osocza. 

Metabolizm ambroksolu

Ambroksol ulega w 30% efektowi pierwszego przejścia. Metabolizm przebiega głównie w wątrobie do kwasu dibromoantranilowego oraz w procesie sprzęgania z kwasem glukuronowym.

Wydalanie ambroksolu

Okres półtrwania ambroksolu w osoczu wynosi od 7 do 12 godzin. Około 90% dawki wydalane jest przez nerki. Substancja nie kumuluje się w organizmie. 

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl