Kabozantynib, Cabozantinib - Zastosowanie, działanie, opis

Podstawowe informacje o kabozantynibie

Rok wprowadzenia na rynek
2012
Substancje aktywne
kabozantynib
Działanie kabozantynibu
przeciwnowotworowe (cytostatyczne, cytotoksyczne)
Postacie kabozantynibu
tabletki powlekane
Układy narządowe
układ endokrynny (dokrewny), układ moczowy, układ pokarmowy (trawienny)
Specjalności medyczne
Endokrynologia, Gastroenterologia, Nefrologia, Onkologia kliniczna, Urologia
Rys historyczny kabozantynibu

Kabozantynib został po raz pierwszy zarejestrowany w 2012 roku. Początkowo został zatwierdzony w USA pod nazwą handlową Cometriq, który jest wskazany w leczeniu raka rdzeniastego tarczycy z przerzutami. W 2016 roku zarejestrowano preparat w postaci kapsułek (Cabometyx) do leczenia zaawansowanego raka nerkowokomórkowego. Ten sam preparat uzyskał dodatkowe zatwierdzenie zarówno w USA, jak i Kanadzie w 2019 r. na leczenie raka wątrobowokomórkowego u wcześniej leczonych pacjentów.

 

Wzór sumaryczny kabozantynibu

C28H24FN3O5

Spis treści

Wskazania do stosowania kabozantynibu

Kabozantynib jest wskazany w leczeniu postępującego, przerzutowego raka rdzeniastego tarczycy. Rekomenduje się go również w leczeniu zaawansowanego raka nerkowokomórkowego oraz raka wątrobowokomórkowego u pacjentów leczonych wcześniej sorafenibem.

Dawkowanie kabozantynibu

Leczenie kabozantynibem powinien rozpocząć lekarz z doświadczeniem w prowadzeniu terapii onkologicznych.

Dawka stosowana w leczeniu zależna jest od jednostki chorobowej, wieku, masy ciała, chorób towarzyszących (zaburzona praca nerek, niewydolność wątroby).

Zalecana dawka kabozantynibu wynosi 60 mg na dobę. Kuracje należy prowadzić tak długo, jak odnoszone są korzyści kliniczne z jej prowadzenia, a niepożądane działania  toksyczne są akceptowalne dla pacjenta. W przeciwnym razie terapia może wymagać czasowej przerwy w podawaniu leku i (lub) zmniejszenia dawki podawanego chemioterapeutyku.

Nie stosuje się kabozantynibu u dzieci poniżej 18 r.ż. ze względu na brak danych potwierdzających bezpieczeństwo i skuteczność leku w tej grupie terapeutycznej.

Przeciwskazania do stosowania kabozantynibu

Nadwrażliwość na substancję czynną wyklucza stosowanie kabozantynibu.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania kabozantynibu

Terapia kabozantynibem obfituje w szereg niepożądanych działań toksycznych. Większość z nich pojawia się w ciągu pierwszych ośmiu tygodni terapii. Dlatego też lekarz po upływie tego czasu powinien móc określić, czy potrzebna jest modyfikacja podawanej dawki. Zdarzenia, które pojawiają się na początkowym etapie chemioterapii obejmują: obniżony poziom wapnia, potasu, spadek ilości płytek krwi, podwyższone ciśnienie tętnicze, erytrodyzestezję dłoniowo-podeszwową, podwyższony poziom białka w moczu oraz dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego.

Często wśród chorych poddanych terapii kabozantynibem dochodzi do upośledzenia pracy wątroby, co manifestuje się podwyższonym poziomem enzymów wątrobowych ASPAT i ALAT oraz zwiększonym stężeniem bilirubiny. Stąd też istotne jest sprawdzenie tych parametrów przed rozpoczęciem chemioterapii i uważne ich monitorowanie w czasie leczenia.

Szczególną uwagę należy zwrócić na pacjentów z upośledzeniem pracy wątroby w stopniu umiarkowanym, gdyż w tej grupie terapeutycznej częściej dochodziło w trakcie terapii kabozantynibem do rozwoju encefalopatii wątrobowej. Nie zaleca się stosowania kuracji tym chemioterapeutykiem u osób  w z ciężkim zaburzeniem czynności wątroby, ponieważ w tej grupie terapeutycznej nie został on przebadany.

Zażywanie kabozantynibu jest związane z pojawieniem się działań niepożądanych, takich jak: biegunki, nagłe wyrzuty treści pokarmowej na zewnątrz, spadek apetytu, zaburzenia elektrolitowe.  U chorych z HCC z zakłóconą czynnością wątroby takie niezwiązane z wątrobą działanie leku może być aktywatorem rozwoju encefalopatii wątrobowej. Należy obserwować pacjentów w celu wykrycia objawów przedmiotowych i podmiotowych tego schorzenia.

U pacjentów poddanych terapii kabozantynibem obserwowano przypadki poważnych żołądkowo-jelitowych perforacji i przetok w obrębie przewodu pokarmowego, niekiedy zakończonych śmiercią. Chorzy z zapalną chorobą jelit (np. chorobą Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego, infekcją otrzewnej oraz uchyłków lub zapaleniem wyrostka robaczkowego), pacjenci naciekiem komórek rakowych w drogach układu pokarmowego lub chorzy z  z opóźnionym lub niepełnym wygojeniem przewodu pokarmowego operacji chirurgicznej powinni zostać dokładnie obejrzeni przed rozpoczęciem chemioterapii. W kolejnym kroku powinni być dokładnie sprawdzani pod kątem pojawienia się symptomów perforacji i przetok, również ropni i posocznicy. Pacjenci z uporczywą lub nawracającą biegunką w okresie leczenia mogą być zagrożeni wystąpieniem przetoki odbytu. Niezbędna jest przerwa w terapii kabozantynibem u tych leczonych, u których pojawi się perforacja lub przetoka w obrębie przewodu pokarmowego, której nie da się leczyć.

Biegunki, nagłe wyrzuty treści pokarmowej na zewnątrz, spadek apetytu, zaburzenia elektrolitowe są najczęstszymi działaniami niepożądanymi towarzyszącymi terapii kabozantynibem. Jak tylko się pojawią, należy natychmiast wdrożyć leczenie łagodzące te skutki uboczne za pomocą leków przeciwwymiotnych, przeciwbiegunkowych i nawadniających. Jeżeli mimo podawanie tych środków nie działania toksyczne będą się utrzymywać, konieczna jest przerwa w chemioterapii, zmniejszenie dawki podawanego leku lub terminacja leczenia kabozantynibem.

Ponieważ u chorych poddawanych terapii kabozantynibem miały miejsce przypadki zatorowości naczyń krwionośnych (żylnych, tętniczych, płucnych), należy zachować ostrożność stosując ten lek u pacjentów z czynnikami ryzyka takich zdarzeń lub z takimi przypadkami w wywiadzie. Jeżeli  zaistnieje ostry zawał mięśnia sercowego lub inne klinicznie istotne powikłanie zakrzepowo-zatorowe konieczne jest zakończenie terapii kobazantynibem.

U pacjentów poddanych kuracji kabozantynibem odnotowano przypadki ciężkiego wylewu krwi, który prowadził do śmierci. Chorzy z poważnym krwawieniem w wywiadzie przed rozpoczęciem terapii, powinni przejść dokładną ocenę zanim zostanie wdrożony kobazantynib. Nie rekomenduje się stosowania leku u pacjentów z ciężkim krwotokiem lub podwyższoną możliwością jego zaistnienia.

Zażywanie inhibitorów szlaku VEGF jest czynnikiem sprzyjającym powstawaniu tętniaka i (lub) rozwarstwieniu tętnicy, dlatego zanim kabozantynib zostanie wdrożony należy starannie rozważyć to ryzyko, szczególnie u pacjentów z takimi czynnikami sprzyjającymi jak nadciśnienie lub tętniak w wywiadzie.

Kuracja kobazantynibem niesie ze sobą ryzyko nadmiernego spadku poziomu płytek krwi, dlatego podczas leczenia należy poziom tej frakcji monitorować.

Zaobserwowano, że u pacjentów poddanych terapii kobazantynibem rany często słabo się goją. Z tego względu chemioterapeutyk należy odstawić co najmniej 28dni przed planowanym zabiegiem chirurgicznym (również operacją dentystyczną lub inwazyjnym zabiegiem stomatologicznym). Jeżeli rany do zagojenia wymagają interwencji medycznej, chemioterapię należy przerwać.

Istotne jest, aby u wszystkich pacjentów przed rozpoczęciem terapii kabozantynibem skontrolować wartości ciśnienia krwi, ponieważ terapia może spowodować ich wzrost. W przypadku utrzymującego się nadciśnienia należ zastosować leki obniżające ciśnienie krwi. Jeżeli stan ten będzie się utrzymywał mimo zastosowanego leczenia lub gdy dojdzie do przełomu nadciśnieniowego terapię należy zakończyć.

W trakcie terapii kabozantynibem obserwowano przypadki martwicy kości szczęki, dlatego badanie jamy ustnej należy wykonać przed rozpoczęciem kuracji, a także regularnie monitorować w czasie jej trwania, a pacjentów pouczyć o zasadności dbania o higienę początkowego odcinka przewodu pokarmowego. Należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów przyjmujących stale bifosfoniany.  Konieczna jest przerwa w leczeniu kabozantynibem w sytuacji pojawienia się martwicy kości szczęki.

Należy zwrócić uwagę na przypadki pojawienia się u osób leczonych kobazantynibem erytrodyzestezji dłoniowo-podeszwowej. Jeżeli będzie to stan ciężki należy przeprowadzić terminację leczenia chemioterapeutykiem i powrócić do niego, gdy objawy ustąpią do stopnia 1.

Ze względu na podwyższone ryzyko wystąpienia u chorych poddanych leczeniu kobazantynibem białkomoczu, należy regularnie kontrolować poziom protein w moczu, a w przypadku wystąpienia zespołu nerczycowego zarządzić przerwę terapii.

U pacjentów poddanych terapii kabozantynibem obserwowano przypadki zespołu odwracalnej tylnej encefalopatii U każdego pacjenta z obecnością wielu objawów, takich jak napady padaczkowe, ból głowy, zaburzenia widzenia, splątanie ryzyko wystąpienia takiego zespołu jest realne i należy wziąć je pod uwagę. Jeżeli zespół objawów odwracalnej tylnej encefalopatii się pojawi, należy zakończyć chemioterapię omawianym lekiem.

Terapię kobazantynibem trzeba prowadzić ostrożnie u pacjentów z wydłużeniem odcinka QT w wywiadzie, z nieprawidłową czynnością serca, zakłóceniami gospodarki elektrolitowej oraz zaburzeniami krążenia. W takiej grupie terapeutycznej należy regularnie wykonywać EKG oraz badać poziom wapnia, potasu oraz magnezu w surowicy krwi.

Interakcje kabozantynibu z innymi substancjami czynnymi

Zażywanie obu leków w równoległej terapii prowadzi do spotęgowania działania kabozantynibu i nasila ryzyko wystąpienia poważnych działań toksycznych.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Darunawir (Darunavir) inhibitory proteazy HIV
Stosowanie wymienionych leków razem z kabozantynibem zwiększa ryzyko wystąpienia nasilonych krwawień.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Acenokumarol (Acenocoumarol) leki przeciwzakrzepowe - antagoniści witaminy K
Apiksaban (Apixaban) leki przeciwzakrzepowe - inhibitory czynnika Xa
Bemiparyna (Bemiparin) leki przeciwzakrzepowe - heparyna, heparynoidy i pochodne
Dalteparyna (Dalteparin) leki przeciwzakrzepowe - heparyna, heparynoidy i pochodne
Edoksaban (Edoxaban) leki przeciwzakrzepowe - inhibitory czynnika Xa
Iloprost (Iloprost) leki przeciwzakrzepowe - inhibitory agregacji płytek
Kangrelor (Cangrelor) leki przeciwzakrzepowe - inhibitory agregacji płytek
Klopidogrel (Clopidogrel) leki przeciwzakrzepowe - inhibitory agregacji płytek
Kwas acetylosalicylowy (Acetylsalicylic acid) leki przeciwzakrzepowe - inhibitory agregacji płytek
Nadroparyna (Nadroparin calcium) leki przeciwzakrzepowe - heparyna, heparynoidy i pochodne
Enoksaparyna (Enoxaparin) leki przeciwzakrzepowe - heparyna, heparynoidy i pochodne
Zażywanie obu leków równocześnie z kabozantynibem nasila możliwość wystąpienia poważnych zaburzeń rytmu serca.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Asenapina (Asenapine) neuroleptyki atypowe
Maprotylina (Maprotiline) substancje przeciwdepresyjne o innym mechanizmie działania
Pefloksacyna (Pefloxacin) fluorochinolony
Pitolisant (Pitolisant) inne substancje działające na układ nerwowy
Inotuzumab ozogamycyny (Inotuzumab ozogamicin) przeciwciała monoklonalne - przeciwnowotworowe i immunosupresyjne
Hydroksychlorochina (Hydroxychloroquine) substancje przeciwmalaryczne o zróżnicowanym mechanizmie działania
Jednoczesne terapia tymi lekami i kabozantynibem może owocować znacznym osłabieniem przeciwnowotworowego działania tego ostatniego.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Deksametazon (Dexamethasone) glikokortykosteroidy
Efawirenz (Efavirenz) nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy
Fenobarbital (Luminal) (Phenobarbital) inne leki przeciwpadaczkowe
Fenytoina (Phenytoin) leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe i stabilizujące błony neuronów
Karbamazepina (Carbamazepine) leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe
Newirapina (Nevirapine) nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy
Okskarbazepina (Oxcarbazepine) leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe i stabilizujące błony neuronów
Lek ten stosowany równocześnie z kabozantynibem zmniejsza zdolności organizmu do walki z infekcjami o różnej etiologii.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Idarubicyna (Idarubicin) antybiotyki cytostatyczne
Stosowanie tych leków razem z kabozantynibem może zwiększać jego stężenie we krwi i tym samym potęgować jego działania niepożądane.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Erytromycyna (Erythromycin) antybiotyki makrolidowe - makrolidy
Itrakonazol (Itraconazole) przeciwgrzybicze pochodne triazolu
Klarytromycyna (Clarithromycin) antybiotyki makrolidowe - makrolidy
Rytonawir (Ritonavir) inhibitory proteazy HIV

Interakcje kabozantynibu z pożywieniem

Podczas kuracji kabozantynibem należy unikać spożywania soku grejpfrutowego lub preparatów zawierających ziele dziurawca, ponieważ może dojść do zwiększenia ilości leku we krwi i tym samym spotęgowania jego działań ubocznych.

Wpływ kabozantynibu na prowadzenie pojazdów

Z zażywaniem kabozantynibu związane są takie skutki uboczne, jak zmęczenie i osłabienie, dlatego rekomenduje się zachowanie szczególnej ostrożności podczas kierowania pojazdami i obsługiwania maszyn.

Wpływ kabozantynibu na ciążę

Nie zostały wykonane badania z udziałem kobiet ciężarnych stosujących kabozantynib, dlatego nie stosuje się leku w okresie ciąży, chyba że stan kliniczny przyszłej matki tego wymaga. Badania na zwierzętach potwierdziły toksyczny wpływ na rozwój płodu oraz działanie teratogenne. 

Zarówno kobiety jak i mężczyźni w wieku rozrodczym powinni zostać poinformowani o konieczności unikania zajścia w ciążę podczas terapii kabozantynibem. Powinni oni stosować skuteczne metody antykoncepcyjne w trakcie leczenia, jak i do czterech miesięcy po jego zakończeniu. Ponieważ doustne środki antykoncepcyjne mogą okazać się niewystarczająco skuteczne, należy zastosować dodatkowy środek barierowy.

Wpływ kabozantynibu na laktację

Nie ma potwierdzonych informacji czy kabozantynib oraz jego metabolity przenikają do mleka ludzkiego. Ponieważ istnieje realne zagrożenie dla dziecka pijącego mleko matki, kobiety nie powinny karmić piersią podczas zażywania kabozantynibu oraz minimum 4 miesiące po terminacji kuracji.

Wpływ kabozantynibu na płodność

Istnieją przesłanki, że terapia kabozantynibem może upośledzać płodność zarówno  mężczyzn jak i kobiet. Pacjenci, szczególnie młodzi w wieku rozrodczym, powinni zostać o tym poinformowani i rozważyć możliwości zachowania płodności przed chemioterapią.

Skutki uboczne

nudności
niedokrwistość
hipomagnezemia
obrzęki obwodowe
Krwotok
zmniejszenie łaknienia
zmęczenie
zawroty głowy
Ból kończyn
zapalenie jamy ustnej
wymioty
hipokaliemia
nadciśnienie
zaparcie
astenia
biegunka
ból głowy
duszność
zapalenie błon śluzowych
hipoalbuminemia
Dysfonia
kaszel
małopłytkowość
hipofosfatemia
ropień
zatorowość płucna
przetoka
zakrzepica żył głębokich
encefalopatia wątrobowa
obwodowa neuropatia czuciowa
białkomocz
szumy uszne
hiperbilirubinemia
hiperglikemia
hiperkaliemia
hipokalcemia
hiponatremia
limfopenia
odwodnienie
skurcze mięśni
hipoglikemia
neutropenia
perforacja przewodu pokarmowego
zapalenie trzustki
martwica kości szczęki i żuchwy
drgawki
zawał mięśnia sercowego
tętniak

Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)

Bardzo często
(≥1/10)
Często
(≥1/100 do <1/10)
Niezbyt często
(≥1/1000 do <1/100)
Rzadko
(≥1/10 000 do < 1/1000)
Bardzo rzadko
(<1/10 000)
Częstość nieznana
Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych

Mechanizm działania kabozantynibu

Kabozantynib hamuje przerzuty, angiogenezę i onkogenezę poprzez hamowanie receptorowych kinaz tyrozynowych. Hamuje on specyficzne receptorowe kinazy tyrozynowe, takie jak VEGFR-1, -2 i -3, KIT, TRKB, FLT-3, AXL, RET, MET i TIE-2.

Wchłanianie kabozantynibu

Po podaniu doustnym maksymalne stężenie kobazantynibu w osoczu osiągane jest w ciągu 2-5 godzin.

Dystrybucja kabozantynibu

Objętość dystrybucji leku wynosi 349 l. Kabozantynib w znacznym stopniu wiąże się z białkami osocza (≥ 99,7%).

Metabolizm kabozantynibu

Kabozantynib jest metabolizowany głównie przez CYP3A4 oraz (w mniejszym stopniu) przez CYP2C9. Oba enzymy wytwarzają metabolit N-tlenek.

Wydalanie kabozantynibu

Kabozantynib jest wydalany głównie z kałem (54%), a także z moczem (27%). Lek ma długi okres półtrwania, wynoszący 55h. Jego klirens w stanie stacjonarnym wynosi 4,4l /godz.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl