Lewometadon, Levomethadone - Zastosowanie, działanie, opis
Podstawowe informacje o lewometadonie
- Rok wprowadzenia na rynek
-
1992
- Substancje aktywne
-
chlorowodorek lewometadonu
- Postacie lewometadonu
-
roztwór doustny
- Układy narządowe
-
układ nerwowy i narządy zmysłów
- Specjalności medyczne
-
Toksykologia
- Rys historyczny lewometadonu
-
Lewometadon jest stosowany w lecznictwie od 1992 roku.
- Wzór sumaryczny lewometadonu
-
C21H27NO
Spis treści
- Wskazania do stosowania lewometadonu
- Dawkowanie lewometadonu
- Przeciwskazania do stosowania lewometadonu
- Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania lewometadonu
- Przeciwwskazania lewometadonu do łączenia z innymi substancjami czynnymi
- Interakcje lewometadonu z innymi substancjami czynnymi
- Interakcje lewometadonu z alkoholem
- Wpływ lewometadonu na prowadzenie pojazdów
- Inne rodzaje interakcji
- Wpływ lewometadonu na ciążę
- Wpływ lewometadonu na laktację
- Wpływ lewometadonu na płodność
- Skutki uboczne
- Objawy przedawkowania lewometadonu
- Mechanizm działania lewometadonu
- Wchłanianie lewometadonu
- Dystrybucja lewometadonu
- Metabolizm lewometadonu
- Wydalanie lewometadonu
Wskazania do stosowania lewometadonu
Lewometadon jest wskazany do leczenia uzależnienia od opioidów w połączeniu z odpowiednią psychoterapią.
Dawkowanie lewometadonu
Lewometadon występuje w postaci roztworu doustnego. Można go przyjmować w postaci dostarczonej przez producenta lub w postaci rozcieńczenia wodą, sokiem pomarańczowym lub syropem malinowym. Roztwór występuje w postaci butelek o objętości 60 i 100 ml. Aby odmierzyć pożądaną ilość leku należy zamocować pipetę dołączoną do opakowania na adapterze, następnie butelkę obrócić do góry dnem, przed odłączeniem pipety od butelki należy ją odwrócić dnem do dołu, co sprawi, że nadmiar pobranej ilości wleje się z powrotem do butelki.
Dawka stosowana w leczeniu jest zależna od jednostki chorobowej, wieku, masy ciała, chorób towarzyszących (zaburzona praca nerek, niewydolność wątroby) i jest ustalana indywidualnie dla pacjenta na podstawie wyżej wymienionych czynników, dążąc do uzyskania jak najmniejszej dawki podtrzymującej. Jeśli jest możliwość zaleca się podawanie leku w postaci doustnego płynu w specjalnych placówkach medycznych. W celu zapobiegania przedawkowania leku początkowo podaje się 15-45 mg na dobę pierwszego dnia leczenia. Dawka jest dostosowana według subiektywnych odczuć pacjenta. W kolejnych dniach dawka dobowa to 5-10 mg. Dawkę podtrzymującą osiąga się po 1-6 dniach i wynosi zazwyczaj 60mg lewometadonu, jednak w wyjątkowych sytuacjach może zostać ona zwiększona.
Przeciwskazania do stosowania lewometadonu
Przeciwwskazaniem do stosowania leku jest nadwrażliwość na lewometadon. Lek jest przeciwwskazany w przypadku depresji oddechowej, chorób obturacyjnych układu oddechowego, pacjentów uzależnionych od leków nieopioidowych oraz dzieci i młodzieży poniżej 18 lat.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania lewometadonu
Lewometadon należy ostrożnie stosować w okresie ciąży i karmienia piersią, ponadto przy zmniejszonej świadomości, przy równoczesnym stosowaniu substancji działających hamująco na ośrodkowy układ nerwowy i układ oddechowy. Dodatkowo wymaga się ostrożności w stanach chorobowych, w których należy unikać depresji oddechowej, przy umiarkowanych do ciężkich zaburzeniach ośrodka oddechowego i oddychania, zwiększonym ciśnieniu śródczaszkowym, niedociśnieniu tętniczym w przypadku hipowolemii, przy rozroście gruczołu krokowego z zatrzymaniem moczu. Ponadto przy zapaleniu trzustki, zaburzeniach dróg żółciowych, niedrożności i stanach zapalnych jelit, przy guzie chromochłonnym, niedoczynności tarczycy bradykardii, wydłużonym odstępie QT, zaburzeniach gospodarki elektrolitowej (hipokaliemia) oraz terapii lekami przeciwarytmicznymi klasy I i III.
Lewometadon należy stosować ostrożnie w przypadku pacjentów z astmą, przewlekłą obturacyjną chorobą płuc lub sercem płucnym oraz u pacjentów ze zmniejszoną rezerwą oddechową, występującym w przeszłości zaburzeniem czynności oddechowej, hipoksją, hiperkapnią. W wyżej wymienionych przypadkach zastosowanie lewometadonu, pomimo standardowych dawek terapeutycznych może prowadzić do zmniejszenia czynności ośrodka oddechowego, przy jednoczesnych zwiększeniu oporu oddechowego aż do wystąpienia bezdechu. Dodatkowo może dojść do zaostrzenia objawów astmy, pojawienia się wysypek skórnych i zmiany liczby krwinek.
Stosowanie lewometadonu może skutkować uzależnieniem. Odstawienie leku po kilkukrotnym podaniu, bądź w przypadku osób uzależnionych od opioidów, czy jednocześnie przyjmujących nalokson, naltrekson skutkuje wystąpieniem objawów odstawienia.
Niektóre grupy pacjentów wymagają szczególnych środków ostrożności. Należą do nich pacjenci z grup szczególnego ryzyka, dlatego należy rozważyć hospitalizację w przypadku pacjentów, którzy w niekontrolowany sposób przyjmują leki i wykazują wysoce szkodliwe zachowania.
Pod stała opieką lekarską powinni być pacjenci z objawami zespołu ostrego brzucha, ponieważ terapia substytucyjna może mieć wpływ na zamaskowanie rozpoznania i przebiegu klinicznego choroby.
Przeciwwskazania lewometadonu do łączenia z innymi substancjami czynnymi
Równoczesne stosowanie inhibitorów monoaminooksydazy (MAO): iproniazyd, fenelzyna, selegilina, moklobemid jest przeciwwskazane łącznie z lewometadonem. Jeśli zachodzi konieczność zastosowanie wyżej wymienionych leków jednocześnie należy zachować minimum dwutygodniowy odstęp od ostawienia tych leków. Ponadto nie można stosować lewometadonu podczas jednoczesnego stosowania opioidowych antagonistów (nalokson, naltrekson) lub innych agonistów opioidowych (petydyna, fentanyl, metadon) lub agonistów - antagonistów (pentazocyna, buprenorfina), za wyjątkiem leczenia po przedawkowaniu.
Interakcje lewometadonu z innymi substancjami czynnymi
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Alfuzosyna (Alfuzosin) | antagoniści receptorów alfa-1 adrenergicznych |
Amiodaron (Amiodarone) | leki przeciwarytmiczne - klasa III |
Azytromycyna (Azithromycin) | antybiotyki makrolidowe - makrolidy |
Bedakilina (Bedaquiline) | substancje stosowane w leczeniu gruźlicy |
Bosutinib (Bosutinib) | inhibitory kinazy białkowej |
Cerytynib (Ceritinib) | inhibitory kinazy białkowej |
Erybulina (Eribulin) | inne leki przeciwnowotworowe |
Formoterol (Formoterol) | agoniści receptorów beta-2 adrenergicznych |
Goserelina (Goserelin) | inne leki hormonalne |
Idarubicyna (Idarubicin) | antybiotyki cytostatyczne |
Indakaterol (Indacaterol) | agoniści receptorów beta-2 adrenergicznych |
Indapamid (Indapamide) | sulfonamidy |
Klomipramina (Clomipramine) | TLPD - trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne |
Lapatynib (Lapatinib) | inne leki przeciwnowotworowe |
Lewofloksacyna (Levofloxacin) | fluorochinolony |
Moksyfloksacyna (Moxifloxacin) | fluorochinolony |
Ondansetron (Ondansetron) | setrony - antagoniści receptora serotoninowego 5-HT3 |
Panobinostat (Panobinostat) | inne leki przeciwnowotworowe |
Piperachina (Piperaquine) | substancje przeciwmalaryczne o zróżnicowanym mechanizmie działania |
Rylpiwiryna (Rilpivirine) | nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy |
Sotalol (Sotalol) | antagoniści receptorów beta-1 i beta-2 adrenergicznych |
Sunitynib (Sunitinib) | inne leki przeciwnowotworowe |
Trimetoprim (Trimethoprim) | sulfonamidy i trimetoprim |
Wemurafenib (Vemurafenib) | inhibitory kinazy białkowej |
Enkorafenib (Encorafenib) | inhibitory kinazy białkowej |
Rybocyklib (Ribociclib) | inhibitory kinazy białkowej |
Wilanterol (Vilanterol) | agoniści receptorów beta-2 adrenergicznych |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Doksepina (Doxepin) | TLPD - trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne |
Fentanyl (Fentanyl) | agoniści receptora opioidowego |
Petydyna (Pethidine) | agoniści receptora opioidowego |
Haloperidol (Haloperidol) | neuroleptyki klasyczne - pochodne butyrofenonu |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Citalopram (Citalopram) | SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny |
Escitalopram (Escitalopram) | SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny |
Linezolid (Linezolid) | inne leki przeciwbakteryjne |
Moklobemid (Moclobemide) | IMAO - inhibitory monoaminooksydazy |
Rasagilina (Rasagiline) | IMAO - inhibitory monoaminooksydazy |
Selegilina (Selegiline) | IMAO - inhibitory monoaminooksydazy |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Amisulpryd (Amisulpride) | neuroleptyki atypowe |
Trazodon (Trazodone) | SARI - selektyne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny, dodatkowo blokujące receptor dla serotoniny |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Ciprofloksacyna (Ciprofloxacin) | fluorochinolony |
Erytromycyna (Erythromycin) | antybiotyki makrolidowe - makrolidy |
Itrakonazol (Itraconazole) | przeciwgrzybicze pochodne triazolu |
Ketokonazol (Ketoconazole) | przeciwgrzybicze pochodne imidazolu |
Klarytromycyna (Clarithromycin) | antybiotyki makrolidowe - makrolidy |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Eliglustat (Eliglustat) | VARIA / INNE |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Tramadol | agoniści receptora opioidowego |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Apomorfina (Apomorphine) | agoniści receptorów dopaminowych |
Chlorpromazyna (Chlorpromazine) | neuroleptyki klasyczne - pochodne fenotiazyny |
Klobazam (Clobazam) | BZD - benzodiazepiny |
Wenlafaksyna (Venlafaxine) | SNRI - inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny i serotoniny, bez działania na receptory |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Boceprewir (Boceprevir) | inne substancje przeciwwirusowe działające bezpośrednio na wirusy |
Darunawir (Darunavir) | inhibitory proteazy HIV |
Deksametazon (Dexamethasone) | glikokortykosteroidy |
Efawirenz (Efavirenz) | nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy |
Elwitegrawir (Elvitegravir) | inne substancje przeciwwirusowe działające bezpośrednio na wirusy |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Bosentan (Bosentan) | antagoniści receptora endoteliny ETA |
Budezonid (Budesonide) | glikokortykosteroidy |
Dabrafenib (Dabrafenib) | inhibitory kinazy białkowej |
Eslikarbazepina (Eslicarbazepine) | leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Fenytoina (Phenytoin) | leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe i stabilizujące błony neuronów |
Fludrokortyzon (Fludrocortisone) | mineralokortykosteroidy |
Fosamprenawir (Fosamprenavir) | inhibitory proteazy HIV |
Hydrokortyzon (Hydrocortisone) | glikokortykosteroidy |
Karbamazepina (Carbamazepine) | leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe |
Metyloprednizolon (Methylprednisolone) | glikokortykosteroidy |
Prednizolon (Prednisolone) | glikokortykosteroidy |
Prednizon (Prednisone) | glikokortykosteroidy |
Rufinamid (Rufinamide) | leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe |
Somatostatyna (Somatostatin) | somatostatyny i analogi |
Interakcje lewometadonu z alkoholem
Podczas terapii lewometadonem nie należy spożywać napojów alkoholowych.
Wpływ lewometadonu na prowadzenie pojazdów
Lewometadon znacznie wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługę maszyn potencjalnie niebezpiecznych, ze względu na występowanie zawrotów głowy i zmniejszoną czujność. Pacjenci poddani terapii lewometadonem powinni powstrzymać się od prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn potencjalnie niebezpiecznych.
Inne rodzaje interakcji
Stosowanie leku może zaburzać wyniki testów antydopingowych, dając pozytywne wyniki.
Wpływ lewometadonu na ciążę
Stosowanie lewometadonu w czasie ciąży może odbywać się tylko i wyłącznie w określonych przypadkach i pod ścisłą opieką medyczną, najlepiej w wyspecjalizowanym ośrodku medycznym. Lek przenika przez łożysko. Długotrwałe jego stosowanie w okresie ciąży może skutkować wykształceniem się tolerancji i uzależnieniem płodu. Mogą również pojawić się objawy odstawienia, depresja oddechowa, niska masa ciała u dziecka.
Dostępne wyniki badań przeprowadzone na zwierzętach wykazują szkodliwy wpływ na reprodukcję, jednak stosowanie lewometadonu nie było powiązane z wystąpieniem wrodzonych wad rozwojowych.
Wpływ lewometadonu na laktację
Lewometadon przenika do mleka matki w niewielkim stężeniu, a jego wartości zwiększają się w mleku ludzkim w ciągu pierwszych 30 dni. Nie zaleca się przyjmowania lewometadonu lecz jeżeli korzyść przewyższa ryzyko zażywania lewometadonu decyzję o leczeniu podejmuje lekarz. Dawka podanego leku powinna być jak najniższa, a niemowlę poddane obserwacji.
Wpływ lewometadonu na płodność
Dostępne wyniki badań in vitro i in vivo prowadzone na szczurach i myszach pod kątem działania mutagennego i rakotwórczego wykazały sprzeczne wnioski, jednak bez działania rakotwórczego.
Jeśli biorąc pod uwagę toksyczność reprodukcyjną to lewometadon nie został całkowicie zbadany. Na podstawie dostępnych informacji stwierdza się, że u szczurów podawanie metadonu przez 5 dni prowadziło do zmniejszenia masy prostaty, pęcherzyków nasiennych i jąder, natomiast u potomstwa samców zaobserwowano zwiększoną umieralność. W przypadku potomstwa samic szczurów uzależnionych od metadonu pojawiało się opóźnienie rozwoju mózgu, mniejsza masa urodzeniowa oraz zwiększona śmiertelność, dodatkowo doustne podawanie metadonu szczurom między 14 a 19 dniem ciąży prowadziło do zmniejszenia stężenia testosteronu we krwi potomstwa płci męskiej.
Lewometadon nie wpływa na płodność u kobiet, u mężczyzn natomiast spada poziom testosteronu w surowicy i zmniejsza się znacznie objętość ejakulatu i ruchliwość plemników.
Skutki uboczne
- depresja oddechowa
- dysforia
- brak apetetu
- wysypka skórna
- osłabienie
- stan splątania
- uspokojenie
- nadmierne pocenie się
- zmniejszenie libido
- bradykardia
- bóle głowy
- zawroty głowy
- zaparcia
- zaburzenia widzenia
- świąd
- suchość w ustach
- wymioty
- pokrzywka
- omdlenia
- obrzęki
- nudności
- niepokój ruchowy
- kołatanie serca
- bezsenność
- euforia
- dezorientacja
- zatrzymanie oddechu
- wstrząs
- Zatrzymanie akcji serca
- hipotonia (niedociśnienie) ortostatyczna
- uderzenia gorąca
- zaburzenia rytmu serca
- hipoglikemia
Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)
- Bardzo często
- (≥1/10)
- Często
- (≥1/100 do <1/10)
- Niezbyt często
- (≥1/1000 do <1/100)
- Rzadko
- (≥1/10 000 do < 1/1000)
- Bardzo rzadko
- (<1/10 000)
- Częstość nieznana
- Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych
Objawy przedawkowania lewometadonu
Na przedawkowanie lewometadonu szczególnie narażone są osoby należące do grupy nietolerujących leków opioidowych. Można zaliczyć do niej dzieci, w przypadku których nawet minimalne podane dawki mogą wywołać zatrucie. W kwestii osób nietolerujących opioidów może pojawić się uczucie wesołości, zaburzona zdolność koncentracji oraz zawroty głowy podczas stania.
Przedawkowanie lewometadonu objawia się również depresją oddechową, nadmierną sennością, zmniejszoną świadomością, śpiączką. Dodatkowo może dojść do zwężenia źrenic, zwiotczenia mięśni szkieletowych, skóra staje się zimna i wilgotna, pojawia się bradykardia i niedociśnienie tętnicze. W przypadkach ciężkich może nastąpić zatrzymanie oddychania, niewydolność krążenia, zatrzymanie akcji serca i zgon. Warto zaznaczyć, iż zaobserwowano przypadki hipoglikemii.
Mechanizm działania lewometadonu
Działanie lewometadonu w leczeniu uzależniania od opioidów opiera się na dwóch mechanizmach działania. Po pierwsze lek jako syntetyczny agonista receptorów opioidowych wykazuje działanie podobne do morfiny, które hamuje objawy odstawienne u osób uzależnionych. Po drugie długotrwałe stosowanie leku w terapii substytucyjnej może prowadzić do tolerancji, która blokuje działanie pozajelitowo podanych opioidów.
Wchłanianie lewometadonu
Po podaniu doustnym lek ulega szybkiemu wchłanianiu, a jego całkowita biodostępność wynosi około 82%. Po podaniu 30 mg dobowo stężenie leku w stanie równowagi w osoczu jest osiągane po 4-5 dniach.
Dystrybucja lewometadonu
Lewometadon charakteryzuje się dużą objętością dystrybucji, co skutkuje kumulacją wysoce lipofilnej substancji w znacznych ilościach w tkankach obwodowych, tłuszczu, mięśniach i skórze. Jeśli chodzi o wiązanie z białkami osoczu to jest ono na poziomie 85%, głównie z alfa- glikoproteiną i albuminą.
Metabolizm lewometadonu
Na podstawie dostępnych danych wykazano obecność 32 metabolitów lewometadonu. Zaledwie 2 % przyjętej doustnej dawki leku stanowią metabolity farmakologicznie czynne. Lewometadon i jego metabolity kumulują się głównie w płucach, wątrobie, nerkach, śledzionie i mięśniach.
Wydalanie lewometadonu
Lewometadon i jego metabolity wydalane są głównie przez nerki i z żółcią. Po podaniu dawek większych niż 160 mg około 60% jest wydalane w postaci niezmienionej poprzez nerki, a 10-45% odzyskanej dawki wydalane jest z żółcią.