Medazepam, Medazepamum - Zastosowanie, działanie, opis
Podstawowe informacje o medazepamie
- Rok wprowadzenia na rynek
-
1961
- Substancje aktywne
-
medazepam
- Działanie medazepamu
-
nasenne, przeciwlękowe (anksjolityczne), przeciwpadaczkowe, uspokajające
- Postacie medazepamu
-
kapsułki twarde, tabletki
- Układy narządowe
-
układ nerwowy i narządy zmysłów
- Specjalności medyczne
-
Neurologia, Psychiatria
- Rys historyczny medazepamu
-
Jedne z pierwszych patentów syntezy medazepamu pochodzą z początku lat 60., zostały stworzone przez firmę Roche.
- Wzór sumaryczny medazepamu
-
C16H15ClN2
Spis treści
- Wskazania do stosowania medazepamu
- Dawkowanie medazepamu
- Przeciwskazania do stosowania medazepamu
- Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania medazepamu
- Interakcje medazepamu z innymi substancjami czynnymi
- Interakcje medazepamu z pożywieniem
- Interakcje medazepamu z alkoholem
- Wpływ medazepamu na prowadzenie pojazdów
- Wpływ medazepamu na ciążę
- Wpływ medazepamu na laktację
- Wpływ medazepamu na płodność
- Skutki uboczne
- Objawy przedawkowania medazepamu
- Mechanizm działania medazepamu
- Wchłanianie medazepamu
- Dystrybucja medazepamu
- Metabolizm medazepamu
- Wydalanie medazepamu
Wskazania do stosowania medazepamu
Objawowe leczenie, krótkotrwałe i doraźne:
- stanów lękowych (ostrych i przewlekłych), również w przebiegu nerwic (w tym narządowych);
- pobudzenia;
- napięcia emocjonalnego i psychicznego.
Dawkowanie medazepamu
Medazepam stosuje się doustnie, zwykle wieczorem (nie bezpośrednio przed snem, ok. 30 minut przed planowanym pójściem spać) lub w dawkach podzielonych w ciągu dnia.
Częstotliwość, dawkę ustala się indywidualnie, m.in. z uwzględnieniem zaawansowania choroby, stopnia zaburzeń lękowych.
Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: od 10 do 30 mg (60 mg).
Dawkę leku można zwiększać, jednak powinno robić się to stopniowo. Jeśli lek jest przyjmowany w ciągu dnia, w pierwszej kolejności zwiększa się dawkę wieczorną.
Szczególną grupę pacjentów stanowią osoby z niewydolnością/zaburzoną czynnością nerek i/lub wątroby. Należy wziąć pod uwagę konieczność zmodyfikowania dawki. Dawkę medazepamu należy odpowiednio ustalić dla osób z niewydolnością serca, hipotensją, a także gdy u pacjentów stwierdza się organiczne choroby mózgu lub gdy w znaczący sposób reagują na benzodiazepiny.
Maksymalny okres leczenie medazepamem nie powinien przekraczać okresu 4 tygodni włącznie z okresem zmniejszania dawki.
Okres stosowania medazepamu w leczeniu ostrych stanów lęku wynosi zwykle kilka dni.
Przeciwskazania do stosowania medazepamu
Medazepamu nie powinno się stosować w przypadku:
- nadwrażliwość na medazepam, lub inne benzodiazepiny;
- miasteni, nużliwości mięśni;
- ciężkiego uszkodzenia wątroby, niewydolności wątroby;
- zespołu bezdechu sennego (nocnego), ciężkiej niewydolności wątroby.
Dane literaturowe podają, że medazepamu nie należy stosować u osób poniżej 18 lat.
Innymi przeciwwskazaniami są również:
- jaskra (z zamkniętym kątem przesączania);
- jeśli w przeszłości występowało uzależnienie;
- ostre zatrucie alkoholem, środkami nasennymi / p/bólowymi / psychotropowymi (neuroleptyki, p/depresanty, lit);
- ataksja móżdżkowa, ataksja rdzeniowa.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania medazepamu
Stosowanie BZD może wpływać na wystąpienie apatii i niepamięci dnia następnego w odniesieniu do wieczornej przyjętej dawki. Dla BZD charakterystyczna jest możliwość wystąpienia amnezji następczej, która może ustąpić po kilku godzinach po zażyciu medazepamu. Istotny w przypadku zażywania tej substancji jest konieczność nieprzerwanego snu.
Stosowanie substancji typu benzodiazepiny może wiązać się z wystąpieniem objawów paradoksalnych i innych reakcji psychiznych, np.: agresywności, napadów wściekłości, psychozy, niepokoju i niepokoju ruchowego. Tego typu reakcje są bardziej prawdopodobne u osób starszych i dzieci.
Długotrwałe stosowanie BZD może wiązać się z wytworzeniem uzależnienia - psychicznego i fizycznego; bardziej narażone mogą być osoby wykazujące skłonność do uzależnienia od alkoholu, narkotyków czy innych leków. Uzależnienie, które może wytworzyć się ma zarówno charakter psychiczny i fizyczny.
Medazepamu nie należy odstawiać nagle. Odstawianiu leku powinno towarzyszyć stopniowe zmniejszanie dawki. Nagłe przerwanie stosowania może wiązać się z wystąpieniem objawów odstawiennych i zespołu odstawiennego. Wśród objawów obserwuje się: zaburzenia lękowe (niekiedy bardziej spotęgowane niż przed rozpoczęciem leczenia), napięcie nerwowe, niepokój (również postać ruchową), drażliwość, splątanie, bezsenność, zmiany nastroju, zaburzenia snu. W bardziej nasilonych zespołach odstawiennych wlicza się również takie objawy jak zaburzone uczucie realności, depersonalizacja, nadwrażliwość na światło, halucynacje, omamy, napad padaczkowy, mrowienie i drętwienie w obrębie kończyn, przeczulica (hiperestezja) słuchowa.
Osoby w podeszłym wieku, z chorobami organicznymi mózgu, niewydolnością krążeniową i oddechową, zaburzoną czynnością wątroby i nerek mogę być bardziej wrażliwi na działanie tego leku i zwiększa się u nich ryzyko przedawkowania.
U osób starszych istnieje ryzyko upadku ze względu na wpływ medazepamu na koordynację ruchów.
Dla medazepamu i innych benzodiazepin (BZD) zaobserwowano tolerancję dla działania uspokajającego.
U osób palących może dojść do przyśpieszenia wydalania medazepamu.
Medazepam jest wolno eliminowany z organizmu - należy to wziąć pod uwagę podczas rozpatrywania możliwości interakcji.
Dawki medazepamu powinny być ustalane z uwzględnieniem grup specjalnych pacjentów, np. w przypadku niewydolności oddechowej dawka powinna być odpowiednio mniejsza ze względu na ryzyko hipowentylacji.
Medazepamu nie należy stosować u pacjentów w przypadku niektórych chorób psychicznych, np. u pacjentów z pierwotnymi objawami depresji lub w depresji dwubiegunowej, czy u pacjentów z objawami psychotycznymi. Substancji tej nie należy stosować jeśli u pacjenta występuje tendencja do zachowań samobójczych.
Interakcje medazepamu z innymi substancjami czynnymi
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Teofilina (Theophylline) | metyloksantyny - blokery adenozyny i fosfodiesterazy |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Flumazenil (Flumazenil) | VARIA / INNE |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Antazolina (Antazoline) | antagoniści receptorów histaminowych H1 z działaniem ośrodkowym |
Citalopram (Citalopram) | SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny |
Dekstrometorfan (Dextromethorphan) | substancje przeciwkaszlowe działające ośrodkowo |
Difenhydramina (Diphenhydramine) | antagoniści receptorów histaminowych H1 z działaniem ośrodkowym |
Escitalopram (Escitalopram) | SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny |
Fenspiryd (Fenspiride) | inne substancje stosowane w chorobach płuc i oskrzeli |
Fluwoksamina (Fluvoxamine) | SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny |
Hydroksyzyna (Hydroxyzine) | antagoniści receptorów histaminowych H1 z działaniem ośrodkowym |
Ketotifen (Ketotifen) | antagoniści receptorów histaminowych H1 z działaniem ośrodkowym |
Kwas walproinowy (Valproic acid) | inne leki przeciwpadaczkowe |
Loksapina (Loxapine) | neuroleptyki klasyczne - pochodne dibenzoksazepiny |
Mirtazapina (Mirtazapine) | substancje przeciwdepresyjne o innym mechanizmie działania |
Morfina (Morphine) | agoniści receptora opioidowego |
Oksykodon (Oxycodone) | agoniści receptora opioidowego |
Pregabalina (Pregabalin) | leki przeciwpadaczkowe - analogi GABA |
Rupatadyna (Rupatadine) | antagoniści receptorów histaminowych H1 bez działania ośrodkowego |
Tianeptyna (Tianeptine) | substancje przeciwdepresyjne o innym mechanizmie działania |
Tramadol | agoniści receptora opioidowego |
Tyzanidyna (Tizanidine) | agoniści receptorów alfa-2 adrenergicznych |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Buprenorfina (Buprenorphine) | substancje o działaniu agonistyczno-antagonistycznym na receptory opioidowe |
Monoazotan izosorbidu (Isosorbide mononitrate) | inne substancje rozszerzające naczynia wieńcowe |
Klozapina (Clozapine) | neuroleptyki atypowe |
Nitrogliceryna (Nitroglycerin) | nitraty |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Benazepryl (Benazepril) | inhibitory konwertazy angiotensyny - ACEI |
Chinapryl (Quinapril) | inhibitory konwertazy angiotensyny - ACEI |
Cilazapryl (Cilazapril) | inhibitory konwertazy angiotensyny - ACEI |
Enalapril (Enalapril) | inhibitory konwertazy angiotensyny - ACEI |
Fozynopryl (Fosinopril) | inhibitory konwertazy angiotensyny - ACEI |
Imidapryl (Imidapril) | inhibitory konwertazy angiotensyny - ACEI |
Kaptopril (Captopril) | inhibitory konwertazy angiotensyny - ACEI |
Lizynopryl (Lisinopril) | inhibitory konwertazy angiotensyny - ACEI |
Peryndopryl (Perindopril) | inhibitory konwertazy angiotensyny - ACEI |
Ramipryl (Ramipril) | inhibitory konwertazy angiotensyny - ACEI |
Trandolapryl (Trandolapril) | inhibitory konwertazy angiotensyny - ACEI |
Zofenopryl (Zofenopril) | inhibitory konwertazy angiotensyny - ACEI |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Baklofen (Baclofen) | leki zwiotczające mięśnie o działaniu ośrodkowym o zróżnicowanym mechanizmie działania |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Fenytoina (Phenytoin) | leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe i stabilizujące błony neuronów |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Ryfampicyna (Rifampicin (rifampin)) | antybiotyki - INNE |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Disulfiram (Disulfiram) | substancje stosowane w leczeniu alkoholizmu |
Omeprazol (Omeprazole) | IPP - inhibitory pompy protonowej |
Interakcje medazepamu z pożywieniem
Pokarm może spowalniać wchłanianie leku, co może przekładać się na początek efektu terapeutycznego, opóźnienie wystąpienia działania przeciwlękowego, osłabionej koncentracji i zmęczenia następnego dnia rano.
Nie zaleca się stosowania na pełny żołądek. Stosować przed posiłkiem.
Interakcje medazepamu z alkoholem
Medazepamu, podobnie jak innych benzodiazepin nie powinno łączyć się z alkoholem. Łączne stosowanie może być przyczyną działania depresyjnego na OUN, w tym może prowadzić do zatrzymania oddechu. Alkohol nasila działanie uspokajające medazepamu.
Łączenie BZD i alkoholu może prowadzić do tzw. reakcji paradoksacylnych tj. pobudzenia psychoruchowego, bezsenności, zwiększonej pobudliwości i niepokoju, jak również agresywności, drżenia mięśniowego. Reakcje paradoksalne częściej występują u osób starszych i u pacjentów ze stwierdzoną chorobą psychiczną.
Warto również nadmienić, że objawy przedawkowania mogą być nasilone gdy jest spożywany alkohol.
Wpływ medazepamu na prowadzenie pojazdów
Medazepam upośledza sprawność psychofizyczną - należy zrezygnować z prowadzenia pojazdów w okresie stosowania tego leku ze względu na wyraźny wpływ na koncentrację, koordynację ruchową i możliwość wystąpienia innych objawów, które w sposób bezpośredni/pośredni wpływają na bezpieczeństwo pacjenta i zdolności kierowania pojazdem.
Wpływ medazepamu na ciążę
Stosowanie medazepamu jak i innych substancji z grupy BZD nie jest wskazane w okresie ciąży ze względu na ryzyko wystąpienia zaburzeń rozwojowych, które występują zwykle w przypadku przyjmowania większych dawek, nie da się jednak jednoznacznie wykluczyć ewentualności wystąpienia tych zmian w trakcie przyjmowania dawek zalecanych. Wśród wad rozwojowych wymienia się m.in. rozszczepienie podniebienia, a także wady wrodzone i opóźnienie umysłowe.
Stosowanie medazepamu w większych dawkach, przez dłuższy czas może wiązać się z wystąpieniem objawów odstawiennych u noworodka (są to m.in. pobudliwość, zaburzenia odruchu ssania, nadmierna aktywność, hipotensja), zwiększa się również ryzyko uzależnienia fizycznego u niemowląt.
Stosowanie medazepamu w okresie porodu lub końcowym okresie ciąży może wiązać się z wystąpieniem zespołu dziecka wiotkiego - obniżona temperatura ciała, obniżone ciśnienie krwi, zaburzenia oddychania.
Wpływ medazepamu na laktację
Medazepam i jego matebolity przenikają do mleka kobiecego.
Stężenie w osoczu i w mleku medazepamu jest indywidualne i występują różnice międzyosobniczne.
Medazepam jest metabolizowany przez niemowlęta wolniej.
Jeśli medazepam ma być zastosowany, należy przerwać karmienie piersią.
Wpływ medazepamu na płodność
Dane epidemiologiczne powodzą wpływ teratogenny.
Skutki uboczne
- senność
- zawroty głowy
- zmęczenie
- niepamięć wsteczna
- zaburzenia koncentracji
- zaburzenia koordynacji
- zaburzenia pamięci
- zaburzenia koordynacji ruchów
- ból głowy
- zmniejszenie libido
- bradykardia
- nieregularne miesiączkowanie
- zaburzenia widzenia
- nietrzymanie moczu
- podwójne widzenie
- zaburzenia czynności żołądka i jelit
- suchość błony śluzowej jamy ustnej
- mlekotok
- agresja
- drażliwość
- lęk
- agranulocytoza
- nerwowość
- niedociśnienie tętnicze
- nieostre widzenie
- pobudzenie
- pobudzenie psychoruchowe
- reakcje paradoksalne
- osłabienie mięśni
- epilepsja
- zaburzenia mowy
- depresja
- ataksja
- hiperprolaktynemia
Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)
- Bardzo często
- (≥1/10)
- Często
- (≥1/100 do <1/10)
- Niezbyt często
- (≥1/1000 do <1/100)
- Rzadko
- (≥1/10 000 do < 1/1000)
- Bardzo rzadko
- (<1/10 000)
- Częstość nieznana
- Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych
Objawy przedawkowania medazepamu
Wśród objawów przedawkowania można wymienić:
- senność, ataksję, oszołomienie;
- dyzartrię (zaburzenie mowy, uspośledzenie wymowy);
- obniżenie ciśnienia tętniczego, depresja krążeniowa;
- osłabienie mięśni, niezborność ruchów, osłabienie odruchów;
- oczopląs.
W zależności od przyjętej dawki mogą wystąpić zaburzenia w obrębie ośrodka naczyniowego i oddechowego - zatrzymanie oddychania, zatrzymanie akcji serca. Większym dawkom może towarzyszyć utrata przytomności, zasinienia błon śluzowych i skóry oraz śpiączka.
Mechanizm działania medazepamu
Medazepam pod względem chemicznym to pochodna 1,4-benzodiazepiny o długim czasie działania. W profilu działania przeważa działanie p/lękowe (anksjolityczne) niż działanie nasenne. Medazepam wykazuje również działanie sedatywne, w większych dawkach zmniejsza napięcie mięśniowe i działa p/drgawkowo.
Benzodiazepiny, medazepam to agoniści receptorów GABA. Receptory te występują w OUN (działanie medazepamu skupione jest na układzie limbicznym i podwzgórzu, czyli "ośrodkach emocji") i narządach obwodowych. Działanie w OUN związane jest z układem przekaźników, w szczególności z przekaźnictwem GABA-ergicznym o właściwościach hamujących, które skupione jest w korze mózgowej, hipokampie, móżdżku, wzgórzu i podwzgórzu.
Medazepam zmienia również "wrażliwość" receptorów GABA na endogenny przekaźnik dla tych receptorów czyli kwas gamma-aminomasłowy.
Wchłanianie medazepamu
Medazepam wchłania się szybko po podaniu doustnym z przewodu pokarmowego. Maksymalne stężenie występuje po 1-2 godzinach.
Dystrybucja medazepamu
W osoczu krwi, medazepam nie występuje praktycznie w postaci wolnej (do 0,2%).
W organizmie może dochodzić do kumulacji jednego z metabolitów tj. desmetylodiazepamu - staje się on głównym metabolitem, jeśli medazepam jest przyjmowany długotrwale codziennie (5 dni, 50 mg/dobę doustnie).
Medazepam jak i jego metabolity przenikają przez kilka barier:
- krew-płyn mózgowo-rdzeniowy;
- łożysko.
Metabolizm medazepamu
Medazepam jest metabolizowany do czynnych metabolitów, są to:
- desmetylomedazepam (długi czas działania);
- diazepam (długi czas działania);
- desmetylodiazepam;
- oksazepam.
Działanie terapeutyczne jest zależne od ilości czynnych metabolitów. Metabolizm medazepamu jest w głównej mierze w wątrobie.
Wydalanie medazepamu
Większość metabolitów medazepamu jest wydalanych przez nerki, niekiedy w postaci związanej (podlegają glukuronizacji). Najwięcej z moczem.