Metyrapon, Metyraponum - Zastosowanie, działanie, opis
Podstawowe informacje o metyraponie
- Rok wprowadzenia na rynek
-
1961
- Substancje aktywne
-
metyrapon
- Działanie metyraponu
-
diagnostyczne
- Postacie metyraponu
-
kapsułki miękkie
- Układy narządowe
-
układ endokrynny (dokrewny)
- Specjalności medyczne
-
Diagnostyka laboratoryjna, Endokrynologia
- Rys historyczny metyraponu
-
Metyrapon został wprowadzony na rynek w 1961 roku decyzją Swismedic (Swiss Agency for Therapeutic Products). Podmiotem odpowiedzialnym była firma Hira-Pharma Switzerland SÀRL. Pół roku później metyrapon został zatwierdzony przez US FDA (Food and Drug Administration). Podmiotem odpowiedzialnym była firma Hira Pharma.
- Wzór sumaryczny metyraponu
-
C14H14N20
Spis treści
- Wskazania do stosowania metyraponu
- Dawkowanie metyraponu
- Przeciwskazania do stosowania metyraponu
- Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania metyraponu
- Przeciwwskazania metyraponu do łączenia z innymi substancjami czynnymi
- Interakcje metyraponu z innymi substancjami czynnymi
- Interakcje metyraponu z pożywieniem
- Wpływ metyraponu na prowadzenie pojazdów
- Wpływ metyraponu na ciążę
- Wpływ metyraponu na laktację
- Wpływ metyraponu na płodność
- Skutki uboczne
- Objawy przedawkowania metyraponu
- Mechanizm działania metyraponu
- Wchłanianie metyraponu
- Dystrybucja metyraponu
- Metabolizm metyraponu
- Wydalanie metyraponu
Wskazania do stosowania metyraponu
Wskazania do stosowania obejmują przede wszystkim diagnostykę u osób z niedoborem hormonu adrenokortykotropowego oraz różnicową zależnego od tej substancji zespołu Cushinga. Metyraponem są leczeni pacjenci z endogennym zespołem Cushinga.
Dawkowanie metyraponu
W celu przeprowadzenia diagnostyki podawane jest 15 - 30 mg/kg masy ciała. Dawka jest uzależniona od schematu badania, wieku i wagi pacjenta.
Pacjenci leczeni z powodu choroby Cushinga otrzymują metyrapon w zakresie 250 - 6.000 mg/dobę w dawkach podzielonych. Dawka jest uzależniona od zaawansowania i przyczyn choroby, tolerancji leku i indywidualnej odpowiedzi na leczenie.
Przeciwskazania do stosowania metyraponu
Metyrapon nie powinien być stosowany u pacjentów z objawami pierwotnych zaburzeń czynności kory nadnerczy oraz przy wystąpieniu reakcji nadwrażliwości na substancję leczniczą.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania metyraponu
Badania diagnostyczne prowadzone przy użyciu metyraponu powinny być ograniczone do warunków szpitalnych, co pozwala na obserwację stanów związanych ze zmniejszeniem stężenia kortyzolu, potencjalnie prowadzących do hipokortyzolizmu (męczliwość, nudności, wymioty, spadek ciśnienia, jadłowstręt, obniżona zawartość potasu, sodu i glukozy we krwi) czy hipoadrenolizmu.
Pacjentów z nieprawidłowymi funkcjami wydzielniczymi nadnerczy i ciężką niewydolnością przysadki należy przed wprowadzeniem metyraponu poddać wstępnej, dodatkowej diagnostyce.
Osoby z marskością wątroby mogą mieć opóźnioną reakcję na podanie preparatu. Przed przystąpieniem do diagnostyki pacjenci przyjmujące leki na niedoczynność tarczycy i działające na oś podwzgórze-przysadka, powinni przerwać terapię. Ze względu na skutki odstawienia leków, należy skonsultować się z lekarzem, w celu przeprowadzenia odpowiedniego przygotowania dla pacjenta.
Przed podaniem metyraponu należy rozważyć leczenie profilaktyczne zakażeń Pneumocystis jirovecii u pacjentów z ektopowym zespołem Cushinga, ze względu na zakażenia opurtynistyczne.
Lek powoduje zwiększone wydzielanie dezoksykortykosteronu, co przy długotrwałej ekspozycji prowadzi do nadciśnienia tętniczego u pacjenta.
Przeciwwskazania metyraponu do łączenia z innymi substancjami czynnymi
U pacjenci, którzy stale przyjmują leki przeciwpadaczkowe, przeciwdepresyjne i neuroleptyki, hormony wpływające na oś podwzgórze-przysadka, kortykosteroidy, przeciwtarczycowe czy cyproheptadynę, należy rozważyć konieczność przeprowadzenia badania. Interakcja może prowadzić do zafałszowania wyników.
Metyrapon może powodować nasilone działanie toksyczne paracetamolu.
Interakcje metyraponu z innymi substancjami czynnymi
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Paracetamol (Paracetamol (acetaminophen)) | NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Alprazolam (Alprazolam) | BZD - benzodiazepiny |
Amitryptylina (Amitriptyline) | TLPD - trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne |
Chlorpromazyna (Chlorpromazine) | neuroleptyki klasyczne - pochodne fenotiazyny |
Cyproheptadyna (Cyproheptadine) | antagoniści receptorów histaminowych H1 z działaniem ośrodkowym |
Deksametazon (Dexamethasone) | glikokortykosteroidy |
Fenobarbital (Luminal) (Phenobarbital) | inne leki przeciwpadaczkowe |
Fenytoina (Phenytoin) | leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe i stabilizujące błony neuronów |
Lutropina alfa (Lutropin alfa) | gonadotropiny |
Medroksyprogesteron (Medroxyprogesterone) | progestageny |
Metotreksat (Methotrexate) | antymetaboilty kwasu foliowego (inhibitory reduktazy kwasu dihydrofoliowego) |
Metyloprednizolon (Methylprednisolone) | glikokortykosteroidy |
Oksytocyna (Oxytocin) | oksytocyna i analogi |
Prednizolon (Prednisolone) | glikokortykosteroidy |
Prednizon (Prednisone) | glikokortykosteroidy |
Progesteron (Progesterone) | progesteron i gestageny |
Propyltiouracyl (Propylthiouracil) | substancje hamujące wydzielanie hormonów tarczycy |
Somatostatyna (Somatostatin) | somatostatyny i analogi |
Tiamazol (Thiamazole (methimazole)) | substancje hamujące wydzielanie hormonów tarczycy |
Interakcje metyraponu z pożywieniem
Przyjęcie metyraponu z mlekiem lub posiłkiem zmniejsza ryzyko wystąpienia nudności u pacjenta,
Wpływ metyraponu na prowadzenie pojazdów
Po przyjęciu metyraponu pacjent mogą doświadczyć zawrotów głowy i nadmiernej sedacji, tym samym powinni unikać prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn, do momentu ustąpienia symptomów.
Wpływ metyraponu na ciążę
Dane dotyczące bezpieczeństwa nie są wystarczające, tym samym należy unikać prowadzenia diagnostyki w okresie ciąży, chyba że stan pacjentki wymaga zastosowania terapii.
Wpływ metyraponu na laktację
Terapia metyraponem wymaga przerwania karmienia piersią, ze względu na zagrożenie wynikające z możliwości przenikania substancji leczniczej do mleka matki.
Wpływ metyraponu na płodność
Badania na zwierzętach wykazały negatywny wpływ na płodność, można wnioskować że metyrapon obniża płodność również u ludzi.
Skutki uboczne
- ból głowy
- nudności
- obniżenie ciśnienia tętniczego
- sedacja
- wymioty
- zawroty głowy
- alergiczne zapalenie skóry
- hirsutyzm
- ból brzucha
- niewydolność nadnercza
- leukopenia
- łysienie
- nadciśnienie tętnicze
- trombocytopenia
- niedokrwistość
Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)
- Bardzo często
- (≥1/10)
- Często
- (≥1/100 do <1/10)
- Niezbyt często
- (≥1/1000 do <1/100)
- Rzadko
- (≥1/10 000 do < 1/1000)
- Bardzo rzadko
- (<1/10 000)
- Częstość nieznana
- Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych
Objawy przedawkowania metyraponu
Przyjęcie zbyt wysokiej dawki metyraponu może powodować problemy o charakterze żołądkowo-jelitowym i poważne zaburzenia czynności kory nadnerczy.
Mechanizm działania metyraponu
Działanie metyraponu polega na hamowaniu syntezy adrenokortykosteroidu. Kora nadnerczy wytwarza prekursory kortyzolu i kortykosteroidu, jednak podana substancja hamuje reakcje umożliwiające przekształcanie ich w formy aktywne. Tym samym stężenie hormonów w osoczu krwi spada, a ich pierwotnych form wzrasta. Braki steroli jest rekompensowane przez wzmożoną przysadkową produkcję hormonu adrenokortykotropowego, który umożliwia metabolizm prekursorów hormonalnych.
Badanie diagnostyczne za pomocą metyraponu pozwala na pomiar zawartości prekursora kortyzolu (11-dezoksykortyzalu) w osoczu krwi oraz jego metabolitu (17-hydroksykortykosteroidu) w moczu. Zawartość ostatniego parametru pozwala na określenie odpowiedzi przysadki poprzez wydzielania hormonu adrenokortykotropowego.
Wchłanianie metyraponu
Podanie doustne metyraponu pozwala na osiągnięcie stężenia maksymalnego po godzinie.
Dystrybucja metyraponu
Cztery godziny po przyjęciu leku stężenie w osoczu zmniejsza się 7 krotnie.
Metabolizm metyraponu
Metyrapon metabolizuje się do aktywnego metyrapolu, który przewyższa stężeniem w osoczu krwi oryginalny preparat po 8 godzinach od podania. Metabolit eliminowany jest dwa razy wolniej niż podany lek.
Wydalanie metyraponu
Po podaniu doustnym połowa podanej dawki preparatu jest metabolizowana. Metyrapon i jego metabolit są eliminowane wraz z moczem, w większości w postaci kompleksów z kwasem glukuronowym.