Mikonazol, Miconazolum - Zastosowanie, działanie, opis
Podstawowe informacje o mikonazolu
- Rok wprowadzenia na rynek
-
1972
- Substancje aktywne
-
azotan mikonazolu, mikonazol
- Działanie mikonazolu
-
przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze
- Postacie mikonazolu
-
aerozol, krem, puder leczniczy, tabletki dopochwowe, żel, żel do stosowania w jamie ustnej
- Układy narządowe
-
powłoka wspólna (skóra i błony śluzowe), układ płciowy żeński, układ pokarmowy (trawienny)
- Specjalności medyczne
-
Dermatologia i wenerologia, Ginekologia i położnictwo, Medycyna rodzinna, Pediatria
- Rys historyczny mikonazolu
-
Mikonazol po raz pierwszy zsyntetyzowano w 1969 roku, a na rynek został wprowadzony w 1972 roku przez podmiot odpowiedzialny Janssen-Cilag AG.
- Wzór sumaryczny mikonazolu
-
C18H14Cl4N2O
Spis treści
- Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające mikonazol
- Wskazania do stosowania mikonazolu
- Dawkowanie mikonazolu
- Przeciwskazania do stosowania mikonazolu
- Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania mikonazolu
- Przeciwwskazania mikonazolu do łączenia z innymi substancjami czynnymi
- Interakcje mikonazolu z innymi substancjami czynnymi
- Wpływ mikonazolu na ciążę
- Wpływ mikonazolu na laktację
- Skutki uboczne
- Inne możliwe skutki uboczne
- Objawy przedawkowania mikonazolu
- Mechanizm działania mikonazolu
- Wchłanianie mikonazolu
- Dystrybucja mikonazolu
- Metabolizm mikonazolu
- Wydalanie mikonazolu
Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające mikonazol
Wskazania do stosowania mikonazolu
Mikonazol wykazuje aktywność przeciwgrzybiczą wobec dermatofitów i drożdżaków oraz przeciwbakteryjną, hamując namnażanie Gram-dodatnich pałeczek i ziarenkowców.
Substancja podawana doustnie wskazana jest w leczeniu drożdżycy przewodu pokarmowego, jamy ustnej i gardła. Miejscowo, mikonazol stosuje się w pieluszkowym zapaleniu skóry, grzybicy skóry tułowia, głowy, rąk, pachwin, między palcami stóp, paznokci, spowodowanych przez dermatofity (Trichophyton rubrum, Epidermophyton floccosum, T. mentagrophytes) lub drożdżaki (np. Candida albicans). Ponadto lek stosuje się w drożdżakowych i grzybiczych zakażeniach pochwy.
Dawkowanie mikonazolu
Miknazol stosuje się doustnie, zewnętrznie na skórę i dopochwowo. Dawka stosowana w leczeniu zależna jest od wskazań, wieku i masy ciała.
Podanie doustne
Dawki zwykle stosowane (dobowe) u dzieci: 124–1000 mg.
Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: 50–1000 mg.
Podanie zewnętrzne na skórę
Lek stosuje się raz do dwóch razy na dobę na zmienioną chorobowo powierzchnię na skórze, przez okres od 2 do 6 tygodni.
Podanie dopochwowe
Dawka zwykle stosowana (dobowa) u osób dorosłych: 100 mg.
Przeciwskazania do stosowania mikonazolu
Nie należy stosować mikonazolu w przypadku nadwrażliwości na substancję lub inne pochodne imidazolu. Podanie doustne przeciwwskazane jest u niemowląt poniżej czwartego miesiąca życia oraz u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania mikonazolu
Podczas doustnego stosowania mikonazolu zgłaszano przypadki ciężkich reakcji uczuleniowych, w tym anafilaksji i obrzęku naczynioruchowego oraz ciężkich reakcji skórnych (takich jak martwica toksyczno–rozpływna naskórka i zespół Stevens–Johnson’a). W razie wystąpienia podrażnienia, nadwrażliwości oraz przy pierwszym pojawieniu się wysypki należy przerwać leczenie mikonazolem.
Substancji nie należy stosować na zranioną skórę.
Przeciwwskazania mikonazolu do łączenia z innymi substancjami czynnymi
Mikonazolu stosowanego doustnie nie należy łączyć z lekami, metabolizowanymi przy udziale izoformy cytochromu P450 CYP3A4, takimi jak astemizol, beprydyl, cyzapryd, dofetylid, halofantryna, mizolastyna, pimozyd, chinidyna, sertyndol i terfenadyna, ponieważ istnieje ryzyko komorowych zaburzeń rytmu spowodowanych wydłużeniem odstępu QT. Ponadto nie należy przyjmować mikonazolu razem z alkaloidami sporyszu (zwiększone ryzyko zatrucia i martwicy kończyn), pochodnymi sulfonylomocznika (ryzyko hipoglikemii i śpiączki), triazolamem, podawanym doustnie midazolamem, doustnymi lekami przeciwzakrzepowymi (ryzyko krwawień i krwotoków) oraz inhibitorami reduktazy HMG-CoA, takimi jak simwastatyna i lowastatyna.
Interakcje mikonazolu z innymi substancjami czynnymi
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Alprazolam (Alprazolam) | BZD - benzodiazepiny |
Buspiron (Buspirone) | leki przeciwlękowe wpływające na przekaźnictwo serotoninergiczne |
Busulfan (Busulfan) | cytostatyki alkilujące |
Cyklosporyna (Cyclosporine) | inhibitory kalcyneuryny |
Cyzapryd (Cisapride) | substancje hamujące perystaltykę jelit o zróżnicowanym mechanizmie działania |
Dihydroergotamina (Dihydroergotamine) | inne substancje przeciwmigrenowe |
Docetaksel (Docetaxel) | inne cytostatyki pochodzenia naturalnego |
Ergotamina (Ergotamine) | alkaloidy sporyszu |
Gliklazyd (Gliclazide) | doustne leki przeciwcukrzycowe - pochodne sulfonylomocznika |
Glikwidon (Gliquidone) | doustne leki przeciwcukrzycowe - pochodne sulfonylomocznika |
Glimepiryd (Glimepiride) | doustne leki przeciwcukrzycowe - pochodne sulfonylomocznika |
Glipizyd (Glipizide) | doustne leki przeciwcukrzycowe - pochodne sulfonylomocznika |
Karbamazepina (Carbamazepine) | leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe |
Lowastatyna (Lovastatin (monacolin k, mevinolin)) | statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA |
Metyloprednizolon (Methylprednisolone) | glikokortykosteroidy |
Midazolam (Midazolam) | BZD - benzodiazepiny |
Reboksetyna (Reboxetine) | substancje przeciwdepresyjne o innym mechanizmie działania |
Sakwinawir (Saquinavir) | przeciwwirusowe nukleozydy i nukleotydy |
Sildenafil (Sildenafil) | inhibitory fosfodieasterazy V - PDE5 |
Simwastatyna (Simvastatin) | statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA |
Syrolimus (Sirolimus) | selektywne leki immunosupresyjne |
Takrolimus (Tacrolimus) | inhibitory kalcyneuryny |
Warfaryna (Warfarin) | leki przeciwzakrzepowe - antagoniści witaminy K |
Werapamil (Verapamil) | leki blokujące kanały wapniowe - działające na mięsień sercowy |
Glibenklamid (Glibenclamide) | doustne leki przeciwcukrzycowe - pochodne sulfonylomocznika |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Natamycyna (Natamycin) | antybiotyki przeciwgrzybicze |
Nystatyna (Nystatin) | antybiotyki przeciwgrzybicze |
Wpływ mikonazolu na ciążę
Nie zaleca się stosowania mikonazolu u kobiet w ciąży, ze względu na brak dostatecznych danych dotyczących bezpieczeństwa terapii.
Wpływ mikonazolu na laktację
Nie zaleca się stosowania mikonazolu u kobiet karmiących piersią, z uwagi na brak danych dotyczących przenikania substancji i jej metabolitów do mleka matki.
Skutki uboczne
- biegunka
- nadwrażliwość
- obrzęk naczynioruchowy
- pokrzywka
- reakcje anafilaktyczne
- wysypka
- zapalenie jamy ustnej
- zapalenie wątroby
- zespół Stevensa-Johnsona
- reakcja polekowa z eozynofilią i objawami uogólnionymi (DRESS)
- ostra uogólniona osutka krostkowa
- martwica toksyczno-rozpływna naskórka
- odbarwienie języka
Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)
- Bardzo często
- (≥1/10)
- Często
- (≥1/100 do <1/10)
- Niezbyt często
- (≥1/1000 do <1/100)
- Rzadko
- (≥1/10 000 do < 1/1000)
- Bardzo rzadko
- (<1/10 000)
- Częstość nieznana
- Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych
Inne możliwe skutki uboczne
Podanie dopochwowe: nadwrażliwość, uczulenie, podrażnienie w miejscu podania.
Podanie na skórę: bardzo rzadko mogą występować reakcje anafilaktyczne, obrzęk naczynioruchowy, nadwrażliwość, pokrzywka, kontaktowe zapalenie skóry, świąd, wysypka, rumień, odbarwienie skóry, podrażnienie, uczucie pieczenia i świąd w miejscu podania.
Objawy przedawkowania mikonazolu
Przedawkowanie mikonazolu zastosowanego doustnie może powodować wymioty i biegunkę. Zbyt częste stosowanie substancji na skórę może prowadzić do podrażnień.
Mechanizm działania mikonazolu
Mikonazol działa przeciwgrzybiczo na gatunki z rodzaju Candida oraz przeciwbakteryjnie na bakterie Gram–dodatnie (np. Streptococcus pyogenes, Staphylococcus aureus i Erysipelothrix insidiosa). Aktywność przeciwgrzybicza mikonazolu wynika z zahamowania biosyntezy ergosterolu w błonie komórkowej grzybów. Ponadto substancja powoduje zaburzenia w składnikach lipidowych błony cytoplazmatycznej i w konsekwencji martwicę komórki grzyba.
Wchłanianie mikonazolu
Mikonazol słabo wchłania się z przewodu pokarmowego. Stężenie maksymalne w osoczu osiąga po około dwóch godzinach.
Dystrybucja mikonazolu
Mikonazol wiąże się w 88,2% z białkami osocza.
Metabolizm mikonazolu
Mikonazol metabolizowany jest głównie w wątrobie. Mniej niż 1% przyjętej dawki wydalane jest w postaci niezmienionej.
Wydalanie mikonazolu
Okres półtrwania mikonazolu w fazie eliminacji wynosi około 20 godzin.