Mitomycyna, Mitomycinum - Zastosowanie, działanie, opis
Podstawowe informacje o mitomycynie
- Rok wprowadzenia na rynek
-
2014
- Substancje aktywne
-
mitomycyna
- Działanie mitomycyny
-
przeciwnowotworowe (cytostatyczne, cytotoksyczne)
- Postacie mitomycyny
-
proszek do sporządzania roztworu do infuzji, proszek do sporządzenia roztworu do wstrzykiwań
- Układy narządowe
-
układ moczowy, układ oddechowy, układ płciowy żeński, układ pokarmowy (trawienny)
- Specjalności medyczne
-
Medycyna paliatywna, Onkologia kliniczna
- Rys historyczny mitomycyny
-
Mitomycyna została wprowadzona na rynek decyzją Swissmedic (The Swiss Agency for Therapeutic Products, Szwajcarska Agencja Produktów Leczniczych) w 2014 roku. Podmiotem odpowiedzialnym był Curatis AG.
- Wzór sumaryczny mitomycyny
-
C15H18N4O5
Spis treści
- Wskazania do stosowania mitomycyny
- Dawkowanie mitomycyny
- Przeciwskazania do stosowania mitomycyny
- Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania mitomycyny
- Przeciwwskazania mitomycyny do łączenia z innymi substancjami czynnymi
- Interakcje mitomycyny z innymi substancjami czynnymi
- Wpływ mitomycyny na prowadzenie pojazdów
- Inne rodzaje interakcji
- Wpływ mitomycyny na ciążę
- Wpływ mitomycyny na laktację
- Wpływ mitomycyny na płodność
- Inne możliwe skutki uboczne
- Objawy przedawkowania mitomycyny
- Mechanizm działania mitomycyny
- Wchłanianie mitomycyny
- Dystrybucja mitomycyny
- Metabolizm mitomycyny
- Wydalanie mitomycyny
Wskazania do stosowania mitomycyny
Mitomycyna wykazuje działanie przeciwnowotworowe. Stosowana jest jako chemioterapia jednoskładnikowa lub jako składnik programów wielolekowych w przypadku nowotworów żołądka, trzustki, piersi i płuc oraz w obrębie miednicy (rak szyjki macicy i pęcherza moczowego). Leczy się również mitomycyną nowotwory zlokalizowane w obrębie głowy, szyi i wszystkich niewymienionych wskazaniach jeśli lekarz uzna to za słuszne.
Dawkowanie mitomycyny
Mitomycyna podawana może być dożylnie, dotętniczo lub do pęcherza moczowego.
Sposób leczenia zależy od rodzaju nowotworu. Mitomycyna może być stosowana w terapii wielolekowej lub jako chemioterapia jednoskładnikowa. Dawka musi być dostosowana do wieku, stanu chorego, masy ciała oraz chorób towarzyszących.
Maksymalna dawka dobowa mitomycyny w terapii jednoskładnikowej nie powinna przekraczać 80 mg/m2 powierzchni ciała. W przypadku terapii wielolekowej stosowane dawki są znacznie niższe.
Przed podaniem mitomycynę rozpuszcza się w fizjologicznym roztworze chlorku sodu (0,9% NaCl). Mitomycyna nie powinna być podawana we wstrzyknięciach mieszanych. Pozostałe leki stosowane w przypadku chemioterapii wieloskładnikowej powinny być podawane oddzielnie.
Przeciwskazania do stosowania mitomycyny
Przeciwwskazaniem do stosowania jest nadwrażliwość na mitomycynę, pancytopenia (obniżona ilość erytrocytów, limfocytów oraz trombocytów), izolowana leukopenia, małopłytkowość, skazy krwotoczne oraz zakażenia o ciężkim przebiegu.
Do przeciwwskazań zalicza się również zaburzenia wentylacji, zaburzenia czynności wątroby lub nerek, ogólny zły stan zdrowia, przeprowadzana radioterapia lub stosowanie innych cytostatyków.
Leku nie należy stosować u kobiet w ciąży oraz karmiących piersią.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania mitomycyny
Mitomycyna wykazuje działanie mielotoksyczne, z tego względu należy zachować szczególną ostrożność w trakcie stosowania innych leków wykazujących takie działanie oraz w trakcie radioterapii. Konieczna jest częsta kontrola morfologii krwi w trakcie i po zakończeniu leczenia.
Wstrzyknięcie mitomycyny pozanaczyniowo powoduje rozległą martwicę tkanek.. Bardzo ważne jest aby lek był podany donaczyniowo i najwolniej jak to możliwe aby uniknąć kontaktu mitomycyny z innymi tkankami. Podczas podawania dopęcherzowego należy zachować szczególną ostrożność ze względu na ryzyko zwapnienia lub martwicy tkanek.
Szczególną ostrożność podczas stosowania mitomycyny należy zachować u osób ze skłonnością do krwawień, u osób starszych, u których fizjologicznie wydolność narządów jest gorsza oraz u chorych w wieku rozrodczym.
Należy pamiętać, że stosowanie mitomycyny może zaostrzyć przebieg współistniejącego zakażenia, a u chorych cierpiących na ospę wietrzną może dojść do zgonu, w wyniku zaburzeń ogólnoustrojowych.
Szczególną ostrożność należy zachować u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby lub nerek. W trakcie leczenia zalecana jest kontrola czynności tych narządów oraz dostosowanie dawki mitomycyny w zależności od otrzymanych wyników badań.
Przeciwwskazania mitomycyny do łączenia z innymi substancjami czynnymi
Stosowanie mitomycyny i innymi substancjami cytotoksycznymi nasila działania niepożądane mitomycyny.
Należy zachować ostrożność podczas leczenia mitomycyną oraz bleomycyną lub alkaloidami barwinka różyczkowego (winkrystyna, winblastyna, windezyna) ponieważ może wystąpić duszność i skurcz oskrzeli.
Nie należy szczepić żywymi szczepionkami pacjentów leczonych mitomycyną.
Interakcje mitomycyny z innymi substancjami czynnymi
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Bleomycyna (Bleomycin) | antybiotyki cytostatyczne |
Winblastyna (Vinblastine) | alkaloidy barwinka (Vinca) i analogi |
Winkrystyna (Vincristine) | alkaloidy barwinka (Vinca) i analogi |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Fluorouracyl (Fluorouracil) | antymetabolity pirymidyny |
Tamoksyfen (Tamoxifen) | SERM - selektywne modulatory receptora estrogenowego |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Witamina B6 (Pirydoksyna) (Vitamin b6 (pyridoxine)) | witaminy z grupy B |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Doksorubicyna (Doxorubicin) | antybiotyki cytostatyczne |
Epirubicyna (Epirubicin) | antybiotyki cytostatyczne |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Takrolimus (Tacrolimus) | inhibitory kalcyneuryny |
Acyklowir (Acyclovir) | przeciwwirusowe nukleozydy i nukleotydy |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Bendamustyna (Bendamustine) | cytostatyki alkilujące |
Idarubicyna (Idarubicin) | antybiotyki cytostatyczne |
Klofarabina (Clofarabine) | antymetabolity, analogi puryn |
Topotekan (Topotecan) | inne leki przeciwnowotworowe |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Cisplatyna (Cisplatin) | inne leki przeciwnowotworowe |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Dalteparyna (Dalteparin) | leki przeciwzakrzepowe - heparyna, heparynoidy i pochodne |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Ramipryl (Ramipril) | inhibitory konwertazy angiotensyny - ACEI |
Wpływ mitomycyny na prowadzenie pojazdów
Stosowanie mitomycyny może powodować nudności i wymioty, prowadzące do znacznego wydłużenia czasu reakcji. Z tego powodu stwierdza się, że zdolność do prowadzenia pojazdów mechanicznych oraz obsługa maszyn w trakcie przyjmowania leku może być upośledzona.
Inne rodzaje interakcji
Stosowanie mitomycyny podczas równoczesnego prowadzenia radioterapii nasila toksyczny wpływ leku na szpik kostny.
Wpływ mitomycyny na ciążę
Nie zaleca się stosowania mitomycyny u pacjentek w ciąży.
W badaniach na zwierzętach wykazano mutagenny oraz teratogenny wpływ mitomycyny, która może powodować upośledzenie rozwoju zarodka.
Wpływ mitomycyny na laktację
Zaleca się, aby przed rozpoczęciem leczenia pacjentka zakończyła karmienie piersią.
Przypuszcza się, że mitomycyna przenika do mleka matki.
Wpływ mitomycyny na płodność
Mitomycyna wykazuje działanie genotoksyczne. Ze względu na szkodliwe działanie na gonady nie zaleca się stosowania leku u dzieci i młodzieży.
U pacjentów dojrzałych płciowo w trakcie trwania leczenia oraz 6 miesięcy po jego zakończeniu zaleca się stosowanie skutecznej antykoncepcji.
Ponieważ stosowanie mitomycyny może doprowadzić do nieodwracalnej niepłodności należy rozważyć oddanie nasienia przed rozpoczęciem leczenia.
Inne możliwe skutki uboczne
Mitomycyna wykazuje szereg działań niepożądanych, do których zaliczyć należy przede wszystkim zahamowanie czynności szpiku kostnego, leukopenie, małopłytkowość, nudności, wymioty, śródmiąższowe zapalenie płuc i upośledzenie czynności nerek.
Ze strony przewodu pokarmowego donoszono również o wystąpieniu zapalenia jamy ustnej, biegunki, jadłowstrętu.
Ponadto podczas stosowania mitomycyny może wystąpić:
- niedokrwistość hemolityczna;
- ciężka reakcja alergiczna;
- niewydolność serca, duszność, nadciśnienie płucne;
- choroba żylno-okluzyjna płuc lub wątroby;
- niewydolność wątroby i żółtaczka;
- kontaktowe zapalenie skóry i wysypka alergiczna;
- łysienie;
- podwyższone stężenie kreatyniny we krwi;
- nasilenie infekcji bakteryjnych oraz wirusowych;
- sepsa;
- ostra białaczka, ostra białaczka szpikowa.
Ponad to w miejscu podania może pojawić się owrzodzenie skóry, zaczerwienienie, stwardnienie, ból, zapalenie żył, martwica tkanek.
Objawy przedawkowania mitomycyny
Działanie toksyczne mitomycyny może wystąpić nawet 2 tygodnie po podaniu. W przypadku przyjęcia zbyt dużej dawki mitomycyny należy spodziewać się toksycznego wpływu na szpik kostny, prowadzącego do pancytopenii. Ponadto w wyniku przedawkowania mitomycyny może dojść do przyspieszenia czynności serca, nagłego obniżenia ciśnienia tętniczego krwi oraz innych objawów wstrząsu. Może wystąpić gorączka, nudności i wymioty.
Mechanizm działania mitomycyny
Mitomycyna posiada działanie przeciwnowotworowe. Podawana jest w formie nieaktywnej, przekształcana jest do formy biologicznie czynnej w surowicy krwi lub wewnątrzkomórkowo.
Mechanizm działania mitomycyny polega na alkilowaniu DNA, fragmentacji nici DNA, zahamowaniu syntezy DNA i RNA oraz zahamowaniu syntezy białek, co w efekcie prowadzi do śmierci komórki nowotworowej. Wpływ środka alkilującego jest dużo większy na komórki dzielące się, niż na komórki w fazie spoczynku.
W przypadku zastosowanie wysokich dawek mitomycyny dodatkowo dochodzi do uwalniania wolnych rodników nadtlenkowych, które wywołują pęknięcia i fragmentację nici DNA.
Wchłanianie mitomycyny
Mitomycynę wprowadza się bezpośrednio do krążenia ogólnego (podanie dożylne lub dotętnicze).
W przypadku podania dopęcherzowego mitomycyna charakteryzuje się niskim stopniem wchłaniania.
Dystrybucja mitomycyny
Mitomycyna ulega szybkiej dystrybucji. Osiąga wysokie stężenie w tkankach serca, płuc, nerek, przewodu pokarmowego, w mięśniach oraz w płynach wysiękowych.
Mitomycyna nie przenika bariery krew-mózg.
Po podaniu dopęcherzowym mitomycyna przenika w głąb ścian pęcherza moczowego.
Metabolizm mitomycyny
Głównym miejscem metabolizmu mitomycyny jest wątroba, częściowo metabolizm zachodzi w innych tkankach. W związku z metabolizmem wątrobowym stwierdza się obecność dużej ilości mitomycyny w pęcherzyku żółciowym.
Wydalanie mitomycyny
Po podaniu dożylnym mitomycyna ulega szybkiej eliminacji. Okres półtrwania w surowicy krwi jest krótki i waha się w zależności od dawki.
Eliminacja leku zależna jest głównie od eliminacji w wątrobie, wydalanie drogą nerkową jest nieznaczne. Stwierdza się, że około 10% mitomycyny jest wydalane w postaci niezmienionej z moczem.