Palbocyklib - Zastosowanie, działanie, opis
Podstawowe informacje o palbocyklibie
- Rok wprowadzenia na rynek
-
2015
- Substancje aktywne
-
palbocyklib
- Działanie palbocyklibu
-
przeciwnowotworowe (cytostatyczne, cytotoksyczne)
- Postacie palbocyklibu
-
kapsułki twarde, tabletki powlekane
- Specjalności medyczne
-
Onkologia kliniczna
- Rys historyczny palbocyklibu
-
Pierwszym krajem, który zarejestrował palbocyklib były Stany Zjednoczone. W 2015 roku na rynek amerykański wprowadziła go firma farmaceutyczna Pfizer. Rok później lek został zaakceptowany przez kraje europejskie. W 2017 roku Pfizer wprowadził palbocyklib w Szwajcarii oraz Japonii.
- Wzór sumaryczny palbocyklibu
-
C24H29N7O2
Spis treści
- Wskazania do stosowania palbocyklibu
- Dawkowanie palbocyklibu
- Przeciwskazania do stosowania palbocyklibu
- Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania palbocyklibu
- Przeciwwskazania palbocyklibu do łączenia z innymi substancjami czynnymi
- Interakcje palbocyklibu z innymi substancjami czynnymi
- Interakcje palbocyklibu z pożywieniem
- Wpływ palbocyklibu na prowadzenie pojazdów
- Inne rodzaje interakcji
- Wpływ palbocyklibu na ciążę
- Wpływ palbocyklibu na laktację
- Wpływ palbocyklibu na płodność
- Skutki uboczne
- Objawy przedawkowania palbocyklibu
- Mechanizm działania palbocyklibu
- Wchłanianie palbocyklibu
- Dystrybucja palbocyklibu
- Metabolizm palbocyklibu
- Wydalanie palbocyklibu
Wskazania do stosowania palbocyklibu
Palbocyklib, w skojarzeniu z inhibitorem aromatazy, jest wskazany w terapii u pacjentów dorosłych z zaawansowanym lub przerzutowym rakiem piersi HER2-ujemnym (receptor ludzkiego naskórkowego czynnika wzrostu) i HR-dodatnim (receptor hormonalny) . Zatwierdzony jest również w połączeniu z fulwestrantem u pacjentów z progresją choroby po wcześniejszej terapii hormonalnej.
Wykorzystywany jest także w terapii skojarzonej z agonistą hormonu uwalniającego hormon luteinizujący (LHRH), u kobiet w okresie przed- i okołomenopauzalnym i u mężczyzn.
Dawkowanie palbocyklibu
Palbocyklib podawany jest doustnie, najlepiej w trakcie posiłku. Zalecane jest przyjmowanie substancji leczniczej każdego dnia o tej samej porze. W przypadku opuszczenia dawki lub wystąpienia wymiotów, nie należy przyjmować dodatkowej dawki tego samego dnia.
Zwykle stosowana dawka dobowa u osób dorosłych to 125 mg.
Bardzo ważne jest monitorowanie stanu zdrowia pacjenta podczas terapii palbocyklibem. W przypadku wystąpienia działań niepożądanych konieczne może być zmniejszenie stosowanej dawki.
Przeciwskazania do stosowania palbocyklibu
Bezwzględnym przeciwwskazaniem jest nadwrażliwość na palbocyklib.
Ze względu na brak szczegółowych badań nie zaleca się stosowania palbocyklibu u osób z przerzutami do narządów trzewnych, a także u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby i nerek.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania palbocyklibu
Podczas leczenia palbocyklibem opisywano neutropenię, w tym gorączkę neutropeniczną. Należy zatem kontrolować wyniki morfologii krwi przed kolejnym cyklem leczenia. W przypadku wystąpienia neutropenii (obniżenie liczby granulocytów obojętnochłonnych) 3. lub 4. stopnia, konieczna może być modyfikacja dawki lub przerwanie leczenia.
W związku z możliwym działaniem mielosupresyjnym palbocyklibu, pacjent narażony jest na infekcje bakteryjne, wirusowe i grzybicze. Ważne jest monitorowanie stanu zdrowia pacjenta i wprowadzenie odpowiedniego leczenia w przypadku wykrycia zakażenia.
Należy zachować ostrożność podczas stosowania palbocyklibu u pacjentów, u których w przeszłości występowała przewlekła choroba płuc. U osób leczonych palbocyklibem w skojarzeniu z terapią hormonalną zgłaszano przypadki ciężkiego zapalenia płuc. W przypadku pojawienia się objawów ze strony układu oddechowego, w tym niedotlenienie, kaszel, duszność należy przerwać leczenie palbocyklibem.
U kobiet w wieku przed- i okołomenopauzalnym leczonych palbocyklibem w skojarzeniu z inhibitorem aromatazy, konieczna jest ablacja jajników czyli zahamowanie czynności jajników na drodze hormonalnej (przy pomocy agonistów hormonu uwalniającego hormon luteinizujący), operacyjnej lub poprzez napromieniowanie.
Kobiety w wieku rozrodczym powinny unikać zajścia w ciążę, ważne jest zatem stosowanie wysoko skutecznej antykoncepcji podczas terapii i co najmniej 3 tygodnie po przyjęciu ostatniej dawki. Mężczyźni mający partnerki w wieku rozrodczym powinni stosować skuteczną antykoncepcję podczas leczenia i 3 miesiące po ostatniej dawce.
Przeciwwskazania palbocyklibu do łączenia z innymi substancjami czynnymi
Należy unikać łączenia palbocyklibu z silnymi inhibitorami CYP3 takim jak: klarytromycyna, indynawir, itrakonazol, ketokonazol, lopinawir/rytonawir, nefazodon, nelfinawir, posakonazol, sakwinawir, telaprewir, telitromycyna i worykonazol, ze względu na ryzyko podwyższonej ekspozycji na palbocyklib.
Palbocyklinu nie należy łączyć z silnymi induktorami CYP3, do których zalicza się między innymi: karbamazepinę, enzalutamid, fenytoinę i ryfampicynę, ze względu na zmniejszenie stężenia palbocyklibu.
Palbocyklib może zwiększyć stężenie substancji wrażliwych na metabolizm CYP3A o wąskim indeksie terapeutycznym np. alfentanylu. cyklosporyny, dihydroergotaminy, ergotaminy, ewerolimusu, fentanylu, pimozydu, chinidyny, syrolimusu, takrolimusu.
Podane przykłady interakcji nastąpiły najczęściej po wielokrotnym podaniu wymienionych wyżej substancji w połączeniu z palbocyklibem. Należy pamiętać, że o przerwaniu lub kontynuacji terapii decyduje lekarz.
Interakcje palbocyklibu z innymi substancjami czynnymi
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Indynawir (Indinavir) | inhibitory proteazy HIV |
Itrakonazol (Itraconazole) | przeciwgrzybicze pochodne triazolu |
Ketokonazol (Ketoconazole) | przeciwgrzybicze pochodne imidazolu |
Klarytromycyna (Clarithromycin) | antybiotyki makrolidowe - makrolidy |
Lopinawir (Lopinavir) | inhibitory proteazy HIV |
Rytonawir (Ritonavir) | inhibitory proteazy HIV |
Sakwinawir (Saquinavir) | przeciwwirusowe nukleozydy i nukleotydy |
Telitromycyna (Telithromycin) | antybiotyki makrolidowe - makrolidy |
Worykonazol (Voriconazole) | przeciwgrzybicze pochodne triazolu |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Enzalutamid (Enzalutamide) | inne leki przeciwnowotworowe |
Fenytoina (Phenytoin) | leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe i stabilizujące błony neuronów |
Karbamazepina (Carbamazepine) | leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe |
Ryfampicyna (Rifampicin (rifampin)) | antybiotyki - INNE |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Rabeprazol (Rabeprazole) | IPP - inhibitory pompy protonowej |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Cyklosporyna (Cyclosporine) | inhibitory kalcyneuryny |
Dihydroergotamina (Dihydroergotamine) | inne substancje przeciwmigrenowe |
Ergotamina (Ergotamine) | alkaloidy sporyszu |
Ewerolimus (Everolimus) | inhibitory kinazy białkowej |
Fentanyl (Fentanyl) | agoniści receptora opioidowego |
Syrolimus (Sirolimus) | selektywne leki immunosupresyjne |
Takrolimus (Tacrolimus) | inhibitory kalcyneuryny |
Interakcje palbocyklibu z pożywieniem
Należy unikać spożywania grejpfrutów lub soku grejpfrutowego podczas terapii palbocyklibem, ze względu na ryzyko zwiększenia stężenia leku.
Wpływ palbocyklibu na prowadzenie pojazdów
Przyjmowanie palbocyklibu może powodować uczucie zmęczenia, w związku z tym należy zachować ostrożność podczas prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.
Inne rodzaje interakcji
Należy unikać jednoczesnego przyjmowania palbocyklibu i ziela dziurawca, ze względu na obniżenie stężenia palbocyklibu.
Wpływ palbocyklibu na ciążę
Brak wystarczających danych dotyczących wpływu terapii palbocyklibem na przebieg ciąży. W trakcie terapii bezwzględnie zalecana jest skuteczna antykoncepcja zarówno u kobiet jak i mężczyzn.
Badania na zwierzętach wykazały szkodliwy wpływ na reprodukcję. Potencjalnie może upośledzać funkcje rozrodcze i płodność u mężczyzn.
Wpływ palbocyklibu na laktację
Nie przeprowadzono badań dotyczących wpływu palbocyklibu na laktację, obecności substancji w ludzkim mleku oraz wpływu na dziecko karmione piersią. Kobiety poddane terapii palbocyklibem nie powinny karmić piersią.
Wpływ palbocyklibu na płodność
Stosowanie palbocyklibu potencjalnie może wpłynąć na płodność u mężczyzn, należy rozważyć przechowanie nasienia przed rozpoczęciem terapii.
Skutki uboczne
- biegunka
- zakażenia
- zmniejszenie apetytu
- niedokrwistość
- neutropenia
- zmęczenie
- zapalenie jamy ustnej
- wysypka
- wymioty
- nudności
- małopłytkowość
- łysienie
- leukopenia
- suchość skóry
- zaburzenia smaku
- niewyraźne widzenie
- gorączka
- krwawienie z nosa
- nadmierne łzawienie
- Zwiększenie aktywności aminotransferazy alaninowej
- Zwiększenie aktywności aminotransferazy asparaginianowej
- gorączka neutropeniczna
- astenia
- zespół suchego oka
Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)
- Bardzo często
- (≥1/10)
- Często
- (≥1/100 do <1/10)
- Niezbyt często
- (≥1/1000 do <1/100)
- Rzadko
- (≥1/10 000 do < 1/1000)
- Bardzo rzadko
- (<1/10 000)
- Częstość nieznana
- Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych
Objawy przedawkowania palbocyklibu
Przedawkowanie palbocyklibu może doprowadzić do neutropenii (obniżenia liczby granulocytów obojętnochłonnych) oraz do objawów toksyczności ze strony przewodu pokarmowego jak nudności i wymioty.
Mechanizm działania palbocyklibu
Palbocyklib silnie hamuje czynności kinaz zależnych od cyklin (CDK) 4 i 6. Kinazami określane są grupy enzymów, które biorą udział w reakcji fosforylacji białek, odpowiedzialnej za regulację aktywności biologicznej wszystkich funkcji żywej komórki. Kinazy są aktywowane przez odpowiednie cykliny, które biorą udział w procesach związanych z podziałem komórki. Konsekwencją zahamowania czynności cyklin jest zatem przerwanie proliferacji (podziałów) komórek nowotworowych.
Wchłanianie palbocyklibu
Po podaniu doustnym maksymalne stężenie palbocyklibu osiągane jest po 6 do 12 godzin. W badaniach klinicznych wykazano lepszą biodostępność substancji, gdy przyjmowana była z posiłkiem.
Dystrybucja palbocyklibu
Palbocyklib wiąże się z białkami osocza w 85% i nie jest to zależne od stężenia substancji.
Metabolizm palbocyklibu
Palbocyklib metabolizowany jest głównie do nieaktywnych substancji. Proces ten w większości zachodzi w wątrobie przy udziale enzymów CYP3A i SULT2A1.
Po podaniu pojedynczej dawki 125 mg palbocyklibu znaczna część leku pozostawała w osoczu w postaci niezmienionej.
Wydalanie palbocyklibu
Palbocyklib głównie, bo aż w 74% wydalany jest z organizmu z kałem, w 17% z moczem, w tym odpowiednio 2% i 7% w postaci niezmienionej. U pacjentów z zaawansowanym rakiem piersi okres półtrwania wynosił 28,8 h.