Pankreatyna, Pancreatinum - Zastosowanie, działanie, opis

Podstawowe informacje o pankreatynie

Rok wprowadzenia na rynek
1953
Substancje aktywne
amylazy, lipazy, proteazy, pankreatyna
Działanie pankreatyny
wspomaga trawienie tłuszczów, białek i cukrów
Postacie pankreatyny
kapsułki, kapsułki dojelitowe
Układy narządowe
układ pokarmowy (trawienny)
Specjalności medyczne
Choroby wewnętrzne, Endokrynologia, Gastroenterologia, Medycyna rodzinna
Rys historyczny pankreatyny

Pankreatynę jako organopreparat stosowano w medycynie już w XIX wieku. Obecnie jest ona nadal stosowana, a ze względu na skuteczność i bezpieczeństwo działania, znajduje się na liście leków podstawowych WHO.

Spis treści

Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające pankreatynę

Wskazania do stosowania pankreatyny

Wskazaniem do stosowania pankreatyny jest niedostateczne wydzielanie lub działanie enzymów trawiennych trzustki (zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki) u dzieci, młodzieży i dorosłych, również w podeszłym wieku, między innymi w przebiegu takich schorzeń jak: przewlekłe zapalenie trzustki, mukowiscydoza, niedrożność i zwężenie przewodów trzustkowych bądź żółciowych, stany po resekcji trzustki lub części żołądka.

Dawkowanie pankreatyny

Dawkowanie preparatu ustala się indywidualnie w zależności od wieku pacjenta, rodzaju schorzenia oraz stopnia niewydolności trzustki pod względem wydzielniczym. Zalecane dawki wahają się od 20.000–80.000 jednostek Ph.Eur do każdego głównego posiłku, a do przekąsek połowę tej dawki. Dla dzieci i osób dorosłych cierpiących na zwłóknienie wielotorbielowate trzustki zaleca się dawki: dla dzieci w przedziale 500–1000 jednostek Ph.Eur/kg masy ciała/posiłek, dla dorosłych nie więcej niż 6.000 jednostek Ph.Eur/kg masy ciała/posiłek (ogólnie nie więcej niż 10.000 jednostek Ph.Eur./kg masy ciała/dobę bądź ub 4.000 jednostek/g spożytego tłuszczu).

Zazwyczaj nie należy przekraczać  15.000–20.000 jednostek Ph.Eur./kg masy ciała/dobę.

Przeciwskazania do stosowania pankreatyny

Pankreatyna przeciwwskazana jest u pacjentów z nadwrażliwością na tą substancję czynną oraz nadwrażliwością bądź alergią na mięso wieprzowe (jest ona otrzymywana z trzustek wieprzowych). Przeciwwskazana jest również przy ostrym zapaleniu trzustki i zaostrzeniach przewlekłego zapalenia trzustki, 

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania pankreatyny

Kapsułki z pankreatyną są skonstruowane tak, aby w niezmienionej formie dotarła do miejsca działania - dwunastnicy. Dlatego też kapsułek nie należy rozgryzać, kruszyć ani żuć. Ich uwolnienie w jamie ustnej może spowodować podrażnienia, a uwolnienie w żołądku zmniejsza skuteczność terapeutyczną. Niektóre preparaty z pankreatyną, w razie problemów z połykaniem, można rozpuścić w kwaśnym płynie bądź zmieszać z kwaśnym pokarmem (o pH poniżej 5,5), jednak zawsze należy sprawdzić w ulotce, czy producent danego preparatu dopuszcza taką możliwość. 

Wysokie dawki pankreatyny (powyżej 10 000 jednostek Ph.Eur./kg masy ciałą/dobę) mogą powodować zwężenie odcinka krętniczo-kątniczego jelita lub jelita grubego (tzw. kolonopatia włókniejąca). Należy zwrócić szczególną uwagę, jeśli u pacjenta leczonego dużymi dawkami tego preparatu pojawią się nietypowe objawy ze strony przewodu pokarmowego - należy wówczas wdrożyć diagnostykę w kierunku potencjalnego zwężenia jelita.

Interakcje pankreatyny z innymi substancjami czynnymi

Pankreatyna może zmniejszać wchłanianie preparatów żelaza.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Glukonian żelaza (Ferrous gluconate) związki żelaza
Proteinianobursztynian żelaza (Iron protein succinylate) związki żelaza
Siarczan żelaza (Ferrous sulfate) środki stosowane w niedokrwistościach
Maltol żelaza (Ferric maltol) związki żelaza
Pankreatyna może zmniejszać wchłanianie kwasu foliowego.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Kwas foliowy (Witamina B9) (Folic acid) witaminy z grupy B
Leki zmniejszające kwaśność soku żołądkowego mogą osłabiać działanie pankreatyny.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Famotydyna (Famotidine) antagoniści receptorów histaminowych H2
Ranitydyna (Ranitidine) antagoniści receptorów histaminowych H2
Pankreatyna może osłabiać działanie akarbozy.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Akarboza (Acarbose) doustne leki przeciwcukrzycowe - inhibitory alfa-glukozydazy

Interakcje pankreatyny z pożywieniem

Pankreatynę należy przyjmować podczas posiłku, przepijąjac dużą ilością płynu, przy czym pokarm ani płyn nie powinny mieć pH większego niz 5,5 (zwiększenie pH grozi uwolnieniem preparatu w żołądku zamiast w dwunastnicy i obniżeniem skuteczności terapeutycznej).

Wpływ pankreatyny na prowadzenie pojazdów

Substancja nie ma wpływu na prowadzenie pojazdów i obsługiwanie maszyn.

Wpływ pankreatyny na ciążę

Nie przeprowadzono badań pankreatyny na grupie kobiet ciężarnych. Nie wydaje się, aby lek miał negatywne działanie na płód, jednak nie zaleca się przyjmowania go podczas ciąży, chyba, że lekarz zaleci inaczej po oszacowaniu korzyści i ryzyka dla matki i płodu.

Wpływ pankreatyny na laktację

Nie przewiduje się negatywnego wpływu pankreatyny, stosowanej podczas karmienia piersią, jednak należy skonsultować ten fakt z lekarzem.

Skutki uboczne

ból brzucha
biegunka
nudności
wymioty
wzdęcia
zaparcia
wysypka skórna
duszność
reakcje nadwrażliwości ze strony układu pokarmowego
Kichanie
nadmierne łzawienie
dyskomfort w jamie brzusznej
skurcz oskrzeli
świąd
reakcje anafilaktyczne
pokrzywka
podrażnienie błony śluzowej jamy ustnej i okolicy odbytu
zwężenie odcinka krętniczo-kątniczego oraz jelita grubego (kolonopatia włókniejąca)

Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)

Bardzo często
(≥1/10)
Często
(≥1/100 do <1/10)
Niezbyt często
(≥1/1000 do <1/100)
Rzadko
(≥1/10 000 do < 1/1000)
Bardzo rzadko
(<1/10 000)
Częstość nieznana
Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych

Objawy przedawkowania pankreatyny

Podczas przedawkowania kreatyny może dojść do wystąpienia nasilonych objawów niepożądanych. Zgłaszano również zwiększone stężenie kwasu moczowego we krwi i moczu.

Mechanizm działania pankreatyny

Pankreatyna jest otrzymywanym z trzustek wieprzowych organopreparatem, który zawiera enzymy trawienne: lipazę trawiącą tłuszcze, amylazę trawiącą wielocukry oraz trypsynę i chymotrypsynę, które trawią białka. Pankreatynę produkuje się w postaciach dojelitowych, które umożliwiają przejście enzymów przez kwasową treść żołądkową bez ich dezaktywacji i uwolnienie ich dopiero w zasadowym środowisku dwunastnicy. Tam pełnią one funkcje trawienne - rozkładają substancje pokarmowe pochodzące z pożywienia, wspomagając lub całkowicie zastępując enzymy trzustkowe chorego.

Wchłanianie pankreatyny

Pankreatyna, jako mieszanina enzymów, działa w świetle przewodu pokarmowego, nie ulegając wchłanianiu.

Metabolizm pankreatyny

Ponieważ pankreatyna działa w świetle przewodu pokarmowego i nie wchłania się do krwioobiegu, nie podlega metabolizmowi wątrobowemu. Enzymy wchodzące w skład pankreatyny są białkami, ulegają więc trawieniu pod wpływem soków trawiennych oraz flory bakteryjnej, podobnie jak zwykłe białka pokarmowe.

Wydalanie pankreatyny

Enzymy, wchodzące w skład pankreatyny, są trawione pod wpływem soków trawiennych i wydalane z kałem.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl