Benzoesan potasu (E212) – czym jest? Właściwości, zastosowanie i szkodliwość
Joanna Orzeł

Benzoesan potasu (E212) – czym jest? Właściwości, zastosowanie i szkodliwość

Benzoesan potasu (E212) to konserwant hamujący rozwój drobnoustrojów w żywności czy kosmetykach. Często stosuje się go jako zamiennik benzoesanu sodu (E211). W jakich produktach można znaleźć E212 i czy jest on szkodliwy dla zdrowia? 

Produkty spożywcze, kosmetyki czy leki i suplementy diety mają określony termin przydatności do spożycia. Najczęściej podana na opakowaniu data określa czas, w którym istnieje wysokie prawdopodobieństwo rozwinięcia się w danym produkcie na tyle dużej populacji chorobotwórczych drobnoustrojów, która mogłaby przyczynić się do pogorszenia stanu zdrowotnego potencjalnego konsumenta. Przykładami takich drobnoustrojów są bakterie i grzyby (np. pleśnie). Substancje, które pomagają przedłużyć przydatność produktów nazywamy konserwantami. Zaliczamy do tej grupy różnorodne preparaty. Przykładami konserwantów używanych na co dzień w naszych domach są stosowane chociażby w trakcie produkcji marynat i kiszonek sól i ocet. Kolejna grupa to konserwanty o mniej popularnych nazwach, ale pochodzenia naturalnego, czyli organiczne kwasy: sorbowy (występuje na przykład w owocach jarzębiny) i benzoesowy (występuje na przykład w korze czereśni i malinach). Stosowane są również konserwanty syntetyczne takie jak sole wymienionych wcześniej kwasów organicznych, czyli benzoesany i sorbiniany. Najczęściej stosowane są sole sodowe i potasowe, spotkać możemy również pochodne zawierające wapń. 

Benzoesan potasu – co to takiego?  

Benzoesan potasu (ang. Potassium benzoate) z chemicznego punktu widzenia jest solą potasową kwasu benzoesowego. Podobnie jak inne sole potasowe wykazuje dobrą rozpuszczalność w wodzie. W postaci stałej jest to biała, krystaliczna substancja. Nie występuje naturalnie – jest otrzymywany w sposób sztuczny na drodze syntez chemicznych.  

W odpowiednich warunkach chemicznych benzoesan potasu przeciwdziała rozwojowi chorobotwórczych drobnoustrojów, dlatego też znalazł zastosowanie między innymi w przemyśle spożywczym. Znajdziemy go również w składzie niektórych kosmetyków. 

Benzoesan potasu – właściwości 

Benzoesan potasu jest solą kwasu benzoesowego (substancja organiczna o słabej rozpuszczalności w wodzie, posiadająca właściwości grzybo- i bakteriostatyczne). W odpowiednim otoczeniu chemicznym benzoesan potasu ulega przekształceniu (w nomenklaturze chemicznej nazywanym hydrolizą) do kwasu benzoesowego, co sprawia, że również przeciwdziała rozwojowi drobnoustrojów jakimi są bakterie i pleśnie. Największą wydajność chemicznego przekształcenia do kwasu benzoesowego obserwuje się w pH kwasowym (poniżej 5).  

Mechanizm, dzięki któremu w obecności kwasu benzoesowego i jego soli drobnoustroje nie mogą się namnażać, polega na wniknięciu tych substancji do wnętrza ich komórek i hamowaniu działania enzymów odpowiedzialnych za fermentację glukozy w tych chorobotwórczych organizmach.   

Benzoesan potasu (E212) – zastosowanie 

Jako dodatek do żywności sól potasowa kwasu benzoesowego zakodowana jest pod numerem E212. Znajdziemy go w składzie licznych produktów spożywczych takich jak aromatyzowane napoje bezalkoholowe, napary owocowe i ziołowe, piwa bezalkoholowe, niskocukrowe dżemy, galaretki, marmolady i podobne produkty niskokaloryczne lub bez dodatku cukru, kandyzowane owoce, oliwki, suszone przetwory mięsne, skorupiaki i mięczaki, wyroby cukiernicze, gotowe sosy, zupy i sałatki.

Stosowany jest także do utrwalania wielu produktów kosmetycznych, na przykład hydrolatów (preparaty otrzymywane poprzez destylację z parą wodną całych roślin lub ich części). 

Benzoesan potasu jest często stosowany jako zamiennik konserwantu jakim jest benzoesan sodu (E211). Taki zabieg ma na celu obniżenie w produkcie zawartości sodu, którego nadmiar przyczynia się do występowania nadciśnienia tętniczego i zaburzeń pracy serca. Podobnie stosuje się takie konserwanty jak sorbinian potasu (E202) czy chloran potasu.   

Benzoesan potasu (E212) – szkodliwość 

Benzoesan potasu jest uznawany za konserwant nie wywołujący skutków ubocznych. Charakterystyka jego metabolizmu w naszym organizmie sprawia, że nie jest on przez nas kumulowany.  

Podobnie jak każda substancja chemiczna może wywoływać reakcje alergiczne. Nie jest zalecane, aby spożywały go osoby uczulone na aspirynę. 

Dzienny limit spożycia benzoesanu potasu dla zdrowej osoby dorosłej, ustalony przez Światową Organizację Zdrowia (z ang. World Health Organization, WHO), wynosi 5 mg/kg (mg na każdy kg masy ciała). 

Podobnie jak w przypadku benzoesanu sodu, dla benzoesanu potasu istnieje ryzyko jego konwersji do substancji toksycznej jaką jest benzen. Sprzyjające warunki chemiczne dla takiej reakcji to obecność w tym samym produkcie E212 i witaminy C (kwas askorbinowy, E300), dlatego też powinniśmy być czujni czytając etykiety produktów przeznaczonych do spożycia.  
  1. J. D. Piper,  P. W. Piper, Benzoate and Sorbate Salts: A Systematic Review of the Potential Hazards of These Invaluable Preservatives and the Expanding Spectrum of Clinical Uses for Sodium Benzoate, "Comprehensive Reviews in Food Science and Food Safety", nr 16 (5) 2017. 
  2. N. Zengin i in., The evaluation of the genotoxicity of two food preservatives: Sodium benzoate and potassium benzoate, "Food and Chemical Toxicology",  nr  49 (4) 2011. 
  3. B. Krzysztofik i in., Metody zabezpieczenie i utrwalania surowców oraz produktów żywnościowych, Polskie Towarzystwo Inżynierii Rolniczej Wydział Inżynierii Produkcji i Energetyki, [online] http://wir.ptir.org/!monographs/2015/monografia_Krzysztofik_i_in_2015.pdf] [dostęp:] 03.06.2020. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Lukrecja – co to za roślina? Właściwości, działanie, przeciwwskazania

    Któż z nas chociaż jeden raz w życiu nie zetknął się z niezwykłymi, czarnymi cukierkami o ślimakowatym kształcie? Ponoć albo się je kocha, albo nienawidzi. Charakterystyczny kolor i smak słodycze te zawdzięczają zawartości ekstraktu z lukrecji – rośliny, nad której bogactwem zastosowań warto się pochylić. Czym zatem jest lukrecja, jakie ma właściwości i jaki może mieć wpływ na nasze zdrowie?

  • Filtry w okularach przeciwsłonecznych. Jak działają i dlaczego powinny być dobrej jakości?

    Są nieodłącznym atrybutem każdego słonecznego dnia. Najczęściej sięgamy po nie latem, jednak w ciągu całego roku powinniśmy mieć je przy sobie, aby chronić nasze oczy przed działaniem promieni słonecznych. Mowa oczywiście o okularach przeciwsłonecznych, które – oprócz pełnienia funkcji dodatku do stylizacji – stanowią barierę chroniącą jeden z naszych zmysłów: wzrok. Podobnie jak przy zakupie ubrań, butów, żywności czy kosmetyków zwracamy uwagę na ich jakość, tak i w przypadku wyboru okularów słonecznych powinniśmy dobrać takie, które będą odpowiednie do naszych potrzeb nie tylko pod względem wizualnym, ale przede wszystkim jakościowym.

  • Kwas hialuronowy – charakterystyka, właściwości i zastosowanie

    Kwas hialuronowy to jedna z najbardziej znanych makrocząsteczek na świecie. Występuje nie tylko w ustroju człowieka, ale również w innych organizmach zwierzęcych, a takie rozpowszechnienie przekłada się na jego szerokie zastosowanie w medycynie i farmacji. Z czego wynika ta popularność? Jakie właściwości ma hialuronian? Oto garść informacji na jego temat.

  • Kolagen – właściwości i zastosowanie. Jaki ma wpływ na zdrowie?

    Kolagen to główne białko budulcowe każdego organizmu zwierzęcego – w tym również ludzkiego. Pełni funkcje strukturalne praktycznie we wszystkich tkankach, stanowiąc tym samym około 1/3 ogółu białek organizmu. Przyjrzyjmy się bliżej jego budowie, funkcjom i zastosowaniu.

  • Kreatyna – właściwości, działanie, efekty. Jak ją dawkować?

    Kreatyna – jakie pełni funkcje? Czy ma potencjał, aby stać się suplementem kojarzonym nie tylko z odżywkami dla sportowców? Czym różnią się jej formy? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań znajdziecie w poniższym artykule.

  • Niacynamid i jego właściwości – czym jest i na co pomoże?

    Niacynamid, znany również jako nikotynamid, to substancja będąca składową witaminy B3 (niacyny). Charakteryzuje się niezwykle szerokim spektrum działania. Czym dokładnie jest, jakie ma działanie i jak wykorzystać jego właściwości dla swoich korzyści zdrowotnych? O tym piszemy poniżej.

  • Kolagen na stawy dla sportowców – jak wybrać najlepszy?

    Kolagen to białko budulcowe organizmu. Odgrywa ważną rolę w kontekście zdrowia naszych stawów. Sportowcy odbywający regularne i nierzadko niezwykle intensywne treningi powinni dbać o odpowiednią suplementację wspierającą regenerację organizmu. Kolagen jest jednym ze składników, które warto włączyć do regularnego spożycia. Jak działa kolagen na stawy? Ile kolagenu przyjmować, by wzmocnić stawy? Po jakim czasie suplementacji sportowcy zauważają wymierne efekty? Odpowiadamy!

  • Peptydy – czym są i jak działają na skórę? Właściwości kosmetyków z peptydami

    Peptydy to związki organiczne często wykorzystywane w kosmetykach. Dzięki swoim właściwościom opóźniają proces starzenia się skóry, nawilżają ją i ujędrniają. Jakie są rodzaje peptydów i czym różnią się od siebie? Jakie efekty dają peptydy stosowane na twarz?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl