Witamina B6 (pirydoksyna) – funkcja w organizmie, suplementacja, niedobór, nadmiar
Alicja Świątek

Witamina B6 (pirydoksyna) – funkcja w organizmie, suplementacja, niedobór, nadmiar

Witamina B6 jest związkiem, który wzmaga przyswajalność magnezu w organizmie. Bierze udział w wielu procesach metabolicznych, reguluje pracę układu nerwowego, a jej optymalny poziom wpływa na pozytywny nastrój. Pirydoksyna przyczynia się także do powstawania przeciwciał chroniących organizm przed infekcjami. Witamina B6 jest składnikiem zarówno produktów zwierzęcych, jak i roślinnych. Który suplement z wit. B6 wybrać, jaka jest jej optymalna dawka dobowa i jakie są skutki zaburzeń jej ilości w organizmie? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  1. Pirydoksyna – rola witaminy B6 w organizmie
  2. Dawkowanie witaminy B6
  3. Objawy i skutki niedoboru witaminy B6
  4. Objawy i skutki nadmiaru witaminy B6
  5. Jakie są naturalne źródła witaminy B6?
  6. Suplementy – którą witaminę B6 wybrać? Czy kompleks witaminy B6 z magnezem jest lepszy niż witamina B6 w formie jednoskładnikowej?

Witamina B6 jest najczęściej kojarzona z preparatami magnezu. Bardzo często produkty z magnezem zawierają dodatek tego składnika, ponieważ pirydoksyna znacznie zwiększa wchłanianie tego pierwiastka. Jednakże witamina B6 pełni również wiele innych funkcji. Wpływa na metabolizm aminokwasów, białek i kwasów tłuszczowych. Jest kluczowa dla przemiany hemu do hemoglobiny, a zatem wpływa na prawidłowe rozprzestrzenianie tlenu do każdej komórki ciała. Pirydoksyna bierze udział w procesach immunologicznych, w tym warunkuje powstawanie przeciwciał, dzięki czemu zwiększa odpowiedź układu odpornościowego.

Pirydoksyna – rola witaminy B6 w organizmie

Witamina B6 odgrywa ważną rolę w licznych reakcjach enzymatycznych. Uczestniczy w metabolizmie aminokwasów, lipidów i węglowodanów. Pirydoksyna wpływa korzystnie na układ nerwowy, a zwłaszcza na syntezę przekaźników nerwowych takich jak serotonina i dopamina. Oddziałuje w ten sposób na stan psychiczny i dobre samopoczucie. Witamina B6 pełni istotną funkcję w prawidłowym funkcjonowaniu układu immunologicznego, ponieważ bierze udział w tworzeniu przeciwciał, limfocytów i innych komórek odpornościowych. Związek ten warunkuje właściwą syntezę hemoglobiny, która jest odpowiedzialna za przenoszenie tlenu do tkanek i komórek w całym organizmie. Pirydoksyna wykazuje także aktywność antyoksydacyjną. Dodatkowo odpowiedni poziom tego składnika ułatwia przyswajanie magnezu, żelaza i witaminy B12.

Dawkowanie witaminy B6

Pirydoksyna, podobnie jak inne witaminy z tej grupy, nie jest magazynowana w organizmie, dlatego należy ją systematycznie dostarczać wraz z pożywieniem lub – w przypadku niewystarczającej podaży – rozważyć jej suplementację. Zwiększone zapotrzebowanie na pirydoksynę występuje zwłaszcza u palaczy oraz osób nadużywających alkoholu. Dodatkowo stosowanie niektórych leków, takich jak hydralazyna, L-DOPA, penicylamina czy doustne środki hormonalne, może sprzyjać występowaniu niedoboru witaminy B6.

Opracowane przez Instytut Żywności i Żywienia normy dla witaminy B6 wskazują na zalecane dzienne zapotrzebowanie dla kobiet na poziomie 1,3–1,5 mg/dobę, a u mężczyzn 1,3–1,7 mg/dobę. Pirydoksynę przyjmuje się najczęściej w kilku dawkach, niezależnie od posiłku.

Objawy i skutki niedoboru witaminy B6

Niedobór witaminy B6 występuje niezwykle rzadko. Zazwyczaj towarzyszy chorobom nerek, ponadto pojawia się u osób poddawanych dializom oraz u pacjentów po przeszczepie nerki. Niewystarczający poziom obserwowany jest również w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów, celiakii, w chorobie Leśniowskiego-Crohna oraz w innych chorobach autoimmunologicznych. Obniżony poziom witaminy B6 manifestuje się egzemą, łojotokowym zapaleniem skóry, wysypką, swędzeniem skóry oraz innymi zaburzeniami dermatologicznymi. Może również wystąpić anemia, depresja i inne zaburzenia neurologiczne. Dodatkowo następuje zmniejszenie procesu tworzenia przeciwciał, a to z kolei prowadzi do spadku odporności i zwiększonej podatności na infekcje.

Objawy i skutki nadmiaru witaminy B6

Eksperci z Wielkiej Brytanii ocenili, że spożywanie dużych dawek witaminy B6 – do 10 mg/dobę – nie powoduje żadnych działań niepożądanych. Dopiero stosowanie znacznie większych ilości pirydoksyny – powyżej 200 mg/dobę przez dłuższy czas – może prowadzić do wystąpienia objawów neurologicznych w postaci zaniku czucia i drętwienia ciała (zwłaszcza w obrębie ramion i nóg). Zaburzenia te ustępują zazwyczaj po zaprzestaniu stosowania witaminy B6.

Jakie są naturalne źródła witaminy B6?

Bogatym źródłem witaminy B6 są ryby, mięso i podroby mięsne. Przyswajalność pirydoksyny z pokarmów zwierzęcych jest bardzo duża i wynosi 75–100%. Witaminę B6 można również znaleźć w pokarmach roślinnych, takich jak ziemniaki, warzywa liściaste, banany, awokado, produkty pełnoziarniste i jaja. Dostępność pirydoksyny z pokarmów roślinnych jest znacznie mniejsza, a dodatkowe przetwarzanie tych produktów podczas gotowania i smażenia powoduje jej nadmierną utratę.

Suplementy – którą witaminę B6 wybrać? Czy kompleks witaminy B6 z magnezem jest lepszy niż witamina B6 w formie jednoskładnikowej?

W przypadku niedostatecznej podaży witaminy B6 wraz z pożywieniem warto rozważyć jej suplementację. Na rynku dostępne są preparaty wieloskładnikowe oraz zawierające wyłącznie witaminę B6 (jednoskładnikowe). Maksymalna dopuszczalna zawartość witaminy B6 w suplementach diety wynosi 18 mg/dobę. Zarówno witamina B6 pochodząca z gotowych aptecznych preparatów, jak i ta znajdująca się w żywości mają podobną przyswajalność oraz aktywność biologiczną. Witamina B6 bardzo często łączona jest z preparatami magnezowymi, ponieważ znacząco (o ok. 20–40%) zwiększa wchłanianie magnezu z przewodu pokarmowego, a także ułatwia dystrybucję magnezu w organizmie i wpływa na utrzymanie właściwych zapasów tego składnika. Dlatego w przypadku niedoborów magnezu korzystniejsze wydaje się stosowanie preparatów z dodatkiem witaminy B6 niż tych pojedynczych.

Natomiast przy zdiagnozowanym nieodpowiednim poziomie witaminy B6 zaleca się stosowanie preparatów zawierających tylko ten składnik lub w połączeniu z innymi witaminami z grupy B, które podawane łącznie wzajemnie zwiększają swoje wchłanianie.
  1. N. Barnasz i in., Witaminy w pigułce. Witamina B6, jagiellonskiecentruminnowacji.pl [online] https://www.jagiellonskiecentruminnowacji.pl/wp-content/uploads/2019/01/witamina_b6.pdf [dostęp:] 31.01.2021.
  2. K. Stoś i in., Uchwała nr 18/2019 Zespołu ds. Suplementów Diety z dnia 13 grudnia 2019 r. w sprawie wyrażenia opinii dotyczącej maksymalnej dawki witaminy B6 w zalecanej dziennej porcji w suplementach diety, gis.gov.pl [online] https://gis.gov.pl/wp-content/uploads/2019/05/uchwa%C5%82a-18_2019-Witamina-B6.pdf [dostęp:] 31.01.2021.
  3. Praca zbiorowa, Witaminy prawda i mity, biotechnologia.wpt.uni.opole.pl [online] http://biotechnologia.wpt.uni.opole.pl/wp-content/uploads/WITAMINY-PRAWDA-I-MITY.pdf [dostęp:] 31.01.2021.
  4. D. Różańska i in., Interakcje witamin z grupy B z wybranymi lekami ośrodkowego układu nerwowego, ptfarm.pl [online] https://www.ptfarm.pl/pub/File/Bromatologia/2016/Nr%203/BR%203_2016%20art%2095%20s%20706-710.pdf [dostęp:] 31.01.2021.
  5. Praca zbiorowa, Charakterystyka Produktu Leczniczego Magne B6, sanofi.pl [online] https://www.sanofi.pl/-/media/Project/One-Sanofi-Web/Websites/Europe/Sanofi-PL/Home/Nasze-produkty/Leki-bez-recepty/Magne-B6/Magne-B6_ChPL_022016.pdf?la=pl [dostęp:] 31.01.2021.
  6. Praca zbiorowa, Ćwiczenia laboratoryjne – teoria, chemia.ug.edu.pl [online] https://chemia.ug.edu.pl/sites/default/files/_nodes/strona-chemia/37048/files/nat3t.pdf [dostęp:]31.01.2021.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak dawkować paracetamol osobom dorosłym, dzieciom i kobietom w ciąży?

    Paracetamol to jeden z popularniejszych leków sprzedawanych bez recepty (OTC). Jest stosowany między innymi w ostrych, umiarkowanych i przewlekłych bólach głowy, gardła i zębów, a także w bólach miesiączkowych i migrenach. Cechuje go względne bezpieczeństwo stosowania. W przypadku silnego bólu można go łączyć z innymi substancjami, np. z morfiną. Jak wygląda właściwy sposób dawkowania paracetamolu, jaka jest maksymalna i bezpieczna dawka dzienna oraz czy kobiety w ciąży mogą zażywać ten lek? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Choroba Zachodniego Nilu – przyczyny i objawy. Jak leczyć?

    Wybierając się na wakacje, warto zapoznać się z zagrożeniami, jakie mogą nas spotkać podczas urlopu. Jednym z nich jest gorączka Zachodniego Nilu (ang. West Nile fever, WNF), choroba powodowana przez wirusa gorączki Zachodniego Nilu. Jak dochodzi do zakażenia, jakie są objawy i co należy wiedzieć, aby się przed nią ustrzec?

  • Kaszel krtaniowy – objawy i leczenie szczekającego kaszlu u dzieci i dorosłych

    Krtaniowy kaszel, towarzyszący ostremu zapaleniu krtani, jest jednym z najbardziej charakterystycznych rodzajów kaszlu. W przypadku jego wystąpienia konieczny może być pilny kontakt z lekarzem, niekiedy również w ramach szpitalnego oddziału ratunkowego. Jak rozpoznać kaszel krtaniowy oraz jak wygląda jego leczenie?

  • SPF i PPD – co określają te współczynniki? Jak prawidłowo stosować kremy z filtrami przeciwsłonecznymi?

    Latem powinniśmy korzystać z preparatów zawierających filtry UV, które chronią przed oparzeniami słonecznymi, zapobiegają wczesnym oznakom starzenia się i zmniejszają ryzyko zachorowania na raka skóry. Jak one właściwie działają? Jak wybrać odpowiedni filtr przeciwsłoneczny? Co oznaczają symbole na etykietach?

  • Szczepionka na grypę 2024/2025 – kto i kiedy powinien się zaszczepić? Którą szczepionkę wybrać?

    Grypa to bardzo zakaźna choroba wirusowa. Przyjmuje się, że jedna chora osoba zaraża cztery kolejne. W zależności od grupy osób szczepionych i sezonu grypowego szczepionki na grypę chronią przed infekcją grypową ok. 40–70% zaszczepionych osób oraz zabezpieczają w znacznym stopniu przed powikłaniami pogrypowymi. WHO szacuje, że każdego roku na grypę choruje 10% dorosłej populacji i nawet 30% dzieci. Czym się szczepić na grypę w sezonie 2024/2025?

  • Dlaczego warto się szczepić?

    Szczepienia są jednym z najważniejszych osiągnięć medycyny, które przyczyniły się do znacznego zmniejszenia liczby zachorowań i zgonów spowodowanych chorobami zakaźnymi. W dobie rozwijających się teorii spiskowych i dezinformacji warto zrozumieć, czym są szczepienia, jak działają i dlaczego są niezbędne dla zdrowia.

  • Problemy z żołądkiem a substancje naturalne. Dowody naukowe i innowacyjne podejście lecznicze

    Prawie każdemu z nas przynajmniej raz w życiu zdarzyło się doświadczyć niestrawności czy refluksu żołądkowo-przełykowego, charakteryzujących się bólem brzucha, trudnościami w trawieniu czy pieczeniem za mostkiem. Dwoma organami, których powyższy problem dotyczy w największym stopniu, są przełyk i żołądek.

  • INR testy do kontroli krzepliwości krwi – jak je wykonać? Cena, refundacja

    W styczniu 2024 roku wprowadzono do wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie aparaty i paski testowe do przeprowadzania testów diagnostycznych INR/PT. Wyroby te podlegają refundacji w przypadku pacjentów leczonych lekami przeciwzakrzepowymi z grupy antagonistów witaminy K oraz spełniających określone w rozporządzeniu kryteria. Testy INR do wykonania w warunkach domowych pozwalają w łatwy i szybki sposób monitorować terapię antykoagulantami takimi jak acenokumarol i warfaryna, co pozwala kontrolować prawidłowy zakres terapeutyczny dla pacjenta.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl