Domowe sposoby na odciski – czyli jak pozbyć się piekącego problemu stóp?

Stosowanie domowych sposobów na odciski może przynieść naprawdę zaskakujące rezultaty, jeśli tylko będziemy stosować je systematycznie i unikniemy popełniania popularnych błędów w pielęgnacji skóry stóp. Wskazane jest regularne nawilżanie i złuszczanie naskórka z wykorzystaniem kremów i maści z kwasem salicylowym lub mocznikiem. Domowe spa dla stóp z pewnością przyda się osobom, które są bardzo aktywne, planują długie spacery lub całonocne zabawy. Jak właściwie dbać o stopy, które preparaty wybrać i dlaczego pumeks nie jest dobrym wyborem? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

Nagniotki, powszechnie nazywane odciskami, stanowią bardzo często występującą dolegliwość stóp. Zapewne każdy z nas doświadczył tego nieprzyjemnego problemu przynajmniej raz w życiu i myślał, jak się pozbyć piekących odcisków? Najczęstszą przyczyną ich powstawania jest niewłaściwie dobrane obuwie powodujące długotrwały, punktowy ucisk na część stopy, co skutkuje powstaniem twardej zmiany skórnej z centralnie umiejscowionym korzeniem. Jakie są powszechnie stosowane domowe sposoby na odciski? Podpowiadamy w niniejszym artykule.

Jak powstają odcisk na stopach?

Odcisk to potoczna nazwa nagniotka (łac. clavus). Jest miejscem hiperkeratozy, czyli nadmiernie rogowaciejącego naskórka. W wyniku wydłużonego ucisku na dany obszar stopy (np. po kilkugodzinnym noszeniu butów na wysokim obcasie) lub inną część ciała (podczas używania ciasnego gorsetu ortopedycznego), dochodzi do zainicjowania reakcji obronnych skóry. W ich następstwie tkanka skórna staje się grubsza i twardsza oraz tworzy się centralny korzeń, odpowiedzialny za bolesność nagniotka. Odciski często powstają na skutek niewłaściwej budowy anatomicznej, deformacji (np. koślawy palec) lub różnego rodzaju wad ułożenia stopy. Jednakże najczęstszą przyczyną ich wystąpienia jest noszenie zbyt ciasnego oraz niewłaściwie dobranego obuwia.

Rodzaje odcisków: modzele i nagniotki

Odciski bardzo często są mylone z modzelami lub nazwa ta jest zamiennie stosowana dla obu dolegliwości. Nagniotki najczęściej występują w postaci żółtych/biało-żółtych zmian o kształcie kopuły. Zwykle odciski są mniejsze od modzeli, a ich średnica oscyluje w przedziale 1 – 20 mm. Modzel (łac. callus) stanowi zgrubiałą, żółtawą zmianę skórną o kształcie owalnym i średnicy ok. 20 mm, powstającą w wyniku powtarzalnego ucisku. Modzele nie sprawiają bólu. Zazwyczaj dotyczą podeszwy stóp i strony dłoniowej ręki. Najbardziej charakterystycznym elementem odróżniającym te dwie dolegliwości jest występowanie w obrębie odcisku centralnego rdzenia (korzenia), który jest odpowiedzialny za jego bolesność.

W diagnozowaniu odcisków łatwym i skutecznym sposobem jest delikatne ścięcie fragmentu zgrubiałej warstwy zewnętrznej. Jeśli mamy do czynienia z odciskiem, zauważymy umiejscowiony w środku rdzeń, którego nie ma w przypadku modzeli, natomiast jeśli zaobserwujemy niewielkie, punktowe krwawienie, wówczas jest to brodawka wirusowa, czyli potocznie nazywana – kurzajka. Nagniotki ze względu na miejsce występowania możemy podzielić na miękkie (zlokalizowane zazwyczaj pomiędzy palcami stóp) oraz twarde (umiejscowione na podeszwie lub opuszkach bocznych małego palca stopy).

Jak unikać powstawania odcisków na stopach?

Podstawą zapobiegania pojawienia się odcisków na stopach jest dobór właściwego obuwia oraz prawidłowa pielęgnacja stóp. Należy unikać ciasnych, uwierających butów o nieprawidłowym profilowaniu, a wszelkiego rodzaju wady anatomiczne lub deformacje stóp należy konsultować z lekarzem. Często niezbędne okażą się nakładki międzypalcowe, indywidualnie dobrane wkładki ortopedyczne, specjalne ortezy lub inne (najlepiej dobrane przez lekarza podologa lub ortopedę) wyroby medyczne, korygujące nieprawidłowości ułożenia palców stóp. Przed planowanym długim spacerem, całonocną zabawą lub innym wysiłkiem fizycznym, podczas którego może wystąpić narażenie na ucisk konkretnej części stopy, warto zastosować jeden talk kosmetyczny lub sztyft przeciw otarciom zabezpieczający daną powierzchnię.

Domowe sposoby na odciski stóp

Kluczowym elementem pozbycia się odcisków na stopach jest ich właściwe rozpoznanie, ponieważ często są mylone z innymi zmianami na skórze, jak modzele czy brodawki wirusowe. Jeśli sami nie jesteśmy w stanie ocenić, jaki rodzaj zmiany występuje na skórze lub gdy korzeń odcisku jest głęboko umiejscowiony, wówczas warto udać się do poradni ortopedycznej, podologicznej lub dermatologicznej. Natomiast jeśli jest możliwe samodzielne zdiagnozowanie typu odcisku, wówczas można spróbować domowych sposobów ich usunięcia z zastosowaniem dostępnych w aptece preparatów na odciski.

Nawilżające kremy i maści z mocznikiem, kwasem salicylowym, kwasem mlekowym i bisabololem

Domowe sposoby na odciski opierają się przede wszystkim na pielęgnacji stóp. Stosowanie kremów nawilżających powinno poprawić ich kondycję oraz wygląd, jednak nie pomoże usunąć nagniotków. W tym celu zaleca się punktowe stosowanie na zmienioną powierzchnię skóry maści na odciski lub płynu na odciski. Preparaty tego typu zawierają w swoim składzie substancje o działaniu keratolitycznym (kwas salicylowy, kwas mlekowy, mocznik), zmiękczającym i rozpulchniającym (lanolina), przeciwzapalnym (bisabolol, ekstrakty z rumianku), przyspieszającym gojenie (plaster nostrzykowy), co skutecznie usuwa zrogowaciały naskórek oraz ogranicza stan zapalny w miejscu, gdzie pojawił się odcisk. Przed zastosowaniem maści na odciski należy najpierw odpowiednio przygotować stopy. Zalecane jest wymoczenie ich w ciepłej wodzie, a następnie dokładne osuszenie. Na przygotowane w ten sposób stopy, w miejscu odcisku nakłada się zalecaną przez producenta ilość preparatu na nagniotki. Posmarowaną powierzchnię warto zabezpieczyć plastrem z opatrunkiem lub bandażem. Preparat należy nakładać przez okres 4 – 6 dni, dwa razy dziennie, najlepiej rano i wieczorem, przy czym zaleca się nie usuwać się poprzedniej warstwy produktu. Po tym czasie trzeba ponownie namoczyć stopy w ciepłej wodzie i usunąć delikatnie odcisk.

Domowe złuszczanie twardego i zrogowaciałego naskórka

Popularnym i od dawna stosowanym domowym sposobem na usunięcie twardego naskórka jest używanie pumeksu. Obecnie odchodzi się od tego trendu, a stosowanie pumeksu nie należy do zalecanych metod. Porowata struktura tego tworzywa sprawia, że łatwo pochłania ono opary i substancje znajdujące się wokół. Dodatkowo wilgotne środowisko panujące w łazience sprzyja rozwojowi bakterii i grzybów na powierzchni pumeksu, które łatwo mogą się przedostać na skórę podczas złuszczania jej  powierzchni. Zanieczyszczony drobnoustrojami przybór może w ten sposób doprowadzić do rozwoju infekcji i pojawienia się miejscowego stanu zapalnego. Może to dodatkowo pogorszyć stan stóp z odciskami oraz opóźnić proces ich usuwania i gojenia skóry.

Spośród mechanicznych przyrządów do usuwania zrogowaciałego naskórka zalecane są frezarki, które łatwiej utrzymać w odpowiedniej czystości, a jednocześnie dają większą precyzję podczas wykonywanego zabiegu. Niechciany, twardy fałd skórny można także usunąć stosując peeling gruboziarnisty do stóp, jednak jego skuteczność jest nieco słabsza, niż w przypadku zastosowania frezarki, a oczekiwany efekt wymaga systematycznego stosowania minimum 1 – 2 razy w tygodniu.

Kąpiele stóp z solą kuchenną lub kosmetyczną

W celu przygotowania stóp do złuszczania warto je najpierw dobrze zmiękczyć. Można w tym celu wykorzystać zwykłą sól kuchenną z dodatkiem kilku kropli ulubionych olejków eterycznych, dzięki czemu uzyskamy również dodatkowe działanie, np. relaksujące – po dodaniu olejku lawendowego, odświeżające – dzięki olejkowi miętowemu, czy przeciwzapalne – związane z działaniem bisabololu, który występuje w olejku rumiankowym. Istnieją również gotowe sole kosmetyczne o składzie dobranym do oczekiwanych efektów, których cena waha się od kilku do kilkudziesięciu złotych.  

Plastry na odciski

Wygodnym sposobem na usunięcie odcisków i złagodzenie bólu jest zastosowanie plastrów na odciski. Najczęściej tego typu wyroby są wodoodporne oraz przygotowane tak, aby dopasowywały się do skóry i nie ograniczały komfortu podczas chodzenia. W centralnym miejscu plastra znajdują się substancje o działaniu złuszczającym i przeciwzapalnym, jak kwas salicylowy. Plaster należy przykleić na oczyszczoną i suchą powierzchnię stopy, umiejscawiając jego środek z substancją czynną bezpośrednio na odcisku. Plaster na odciski należy nakładać codziennie na ok. 24 godziny, do momentu uzyskania oczekiwanego efektu.