Wirtualne zdjęcie jelit podtrzymywane przez dłonie lekrza
Alicja Świątek

Zioła na uchyłki jelita grubego

Zła dieta, która jest oparta na produktach wysokoprzetworzonych i o niskiej zawartości błonnika pokarmowego, może doprowadzić do wystąpienia uchyłkowatości jelit, będącej chorobą cywilizacyjną. Uważa się również, że pewne znaczenie w pojawianiu się uchyłków jelit mają predyspozycje genetyczne, co udowodniło zidentyfikowanie genów odpowiedzialnych za powstawanie uchyłkowatości. Jakie zioła będą najlepsze dla prawidłowej pracy jelit i dlaczego przy siemieniu lnianym należy pić dużą ilość wody?

Choroba uchyłkowa jest coraz częstszym schorzeniem, które zaliczane jest do chorób cywilizacyjnych. Zazwyczaj przebiega bezobjawowo, dlatego trudno ją wykryć w początkowej fazie. Uchyłki jelita grubego występują jako niewielkie, cienkościenne workowate uwypuklenia błony śluzowej na zewnątrz głównej części jelita grubego, nazywanej okrężnicą (esicą). Zazwyczaj powstają na skutek wieloletniej diety ubogiej w błonnik, co prowadzi do zaburzenia naturalnej mikrobioty jelitowej. Skłonność do ich wystąpienia może być również uwarunkowana genetycznie. 

Jak powstają uchyłki jelita grubego?

Uchyłki jelita grubego powstają w wyniku długotrwałej diety ubogoresztkowej. Jest to sposób żywienia powszechny dla współczesnych czasów. Polega na spożywaniu produktów pozbawionych lub ubogich w błonnik pokarmowy. Powoduje to zmniejszone wypełnianie jelit, co prowadzi do wzrostu w nich ciśnienia i w konsekwencji pogrubienia ściany jelita. Stosowanie takiej diety przez wiele lat prowadzi do powstawania uchyłków w obrębie jelita grubego, zwłaszcza w esicy. Zmiany w jelicie grubym tworzą się także pod wpływem zaburzeń w mikrobiocie. Schorzenie związane z tymi zmianami uznawane jest za chorobę cywilizacyjną. Uważa się również, że pewne znaczenie w pojawianiu się uchyłków mają predyspozycje genetyczne. Udało się odkryć geny, które są odpowiedzialne za powstawanie uchyłkowatości. 

Leczenie uchyłkowatości jelita grubego

Leczenie niepowikłanej choroby uchyłkowej polega przede wszystkim na: 

  • złagodzenie objawów,
  • przywrócenie prawidłowej mikrobioty,
  • prewencję powikłań,
  • zapobieganie nawrotom.

Stosuje się wówczas leczenie ambulatoryjne z zastosowaniem leków przeciwbólowych oraz rozkurczowych. Niekiedy włącza się antybiotykoterapię z zastosowaniem rifaksyminy. W łagodnym i umiarkowanym stadium choroby wprowadza się przede wszystkim zmianę żywienia, polegającą na włączeniu do codziennej diety rozpuszczalnego błonnika pokarmowego oraz produktów lekkostrawnych. W ciężkich przypadkach choroby, zwłaszcza w powikłaniach, niezbędna jest hospitalizacja, przestrzeganie rygorystycznej diety oraz podawanie dożylne antybiotyków. Niekiedy w wyniku ostrych powikłań (jak w przypadku perforacji (przedziurawienia) jelit, przetoki pomiędzy pętlami jelit, ropnia śródbrzusznego) konieczna jest operacja.

Babka płesznik

Nasiona babki płesznik są często stosowane w zaparciach u dzieci i niemowląt. Po spożyciu doustnym docierają w postaci niestrawionej do jelit, gdzie pęcznieją i wydzielają śluz. Wspomaga to perystaltykę jelit i ułatwia wypróżnianie. Dodatkowo wytworzony śluz działa łagodząco i ochronnie na śluzówkę jelit, co jest pomocne w chorobie uchyłkowej jelita grubego. Zalecane jest picie całych nasion w ilości 1–2 łyżeczki, po uprzednim namoczeniu w wodzie lub innym płynie.

Łupiny babki jajowatej

Łupiny babki jajowatej pod wpływem wody i innych płynów pęcznieją i tworzą lepki śluz. Powoduje on zmiękczenie mas kałowych i ułatwia usuwanie zalegających treści. Dlatego przyjmowanie babki jajowatej usprawnia pracę jelit i znajduje zastosowanie w uciążliwych zaparciach, a także dolegliwościach towarzyszących uchyłkom jelita grubego. Regulujący wpływ na proces trawienia i wypróżniania wspomaga wydalanie toksyn, metabolitów, które zalegając w jelitach, zaburzają ich pracę i sprzyjają powstawaniu dysfunkcji. Łupiny babki jajowatej przyjmuje się w postaci kleiku na czczo. Przygotowuje się go z 2–3 łyżek ziół namoczonych przez 20 minut w wodzie. Przy spożywaniu nasion wytwarzających śluz należy spożywać dużo płynów.

Koper włoski

Koper włoski działa wiatropędnie i rozkurczająco na mięśnie gładkie, co powoduje złagodzenie stanów skurczowych w obrębie przewodu pokarmowego. Stosowanie naparów z kopru włoskiego (fenkułu włoskiego) przynosi ulgę w bólach spowodowanych nagromadzeniem gazów i nadmiernym napięciem mięśni żołądka i jelit. Przyjmowanie herbatki z kopru włoskiego może złagodzić dolegliwości związane z chorobą uchyłkową. Zaleca się spożywanie jednej filiżanki naparu z jednej torebki  suszu kopru włoskiego dwa razy dziennie.

Kminek

Skutecznym ziołem na problemy trawienne jest kminek. Wspomaga oraz przyspiesza procesy trawienne. Surowcem wykorzystywanym w lecznictwie są owoce kminku. Zwiększają wydzielanie soków trawiennych, wspomagają perystaltykę jelit, a tym samym trawienie. Sprzyjają usuwaniu gazów i poprawiają przemianę materii oraz ograniczają procesy fermentacyjne w jelitach.  Związki zawarte w kminku działają rozluźniająco na mięśnie przewodu pokarmowego, łagodząc dyskomfort towarzyszący stanom skurczowym. Owoce kminku są częstym składnikiem mieszanek ziołowych na problemy trawienne. Równie dobrze sprawdzą się dolegliwościach towarzyszących uchyłkom jelit.

Tasznik pospolity

Ziele tasznika pospolitego wykazuje łagodne działanie przeciwzapalne, a także rozkurczające, dlatego niekiedy stosowany jest nerwicach żołądkowych. Stosowanie tasznika pospolitego wskazane jest w łagodzeniu dolegliwości bólowych towarzyszących chorobie uchyłkowej. Ponadto ziele tasznika wykazuje działanie przeciwkrwotoczne. Zaleca się przyjmowanie naparu z 1–2 łyżeczek surowca 2 razy dziennie.

Mięta pieprzowa

Zarówno mięta pieprzowa, jak i olejek eteryczny z niej pozyskiwany wpływają korzystnie na procesy trawienne. Napar z surowca wspomaga perystaltykę jelit, zwiększa wydzielanie soków trawiennych oraz nasila działanie wiatropędnie, ograniczając wzdęcia. Mięta niewskazana jest natomiast w stanach skurczowych, ponieważ może je nasilać. W dolegliwościach trawiennych zalecane jest picie filiżanki naparu z 1–2 łyżeczek suszu liści mięty 2 razy dziennie.

Melisa

W dolegliwościach bólowych w obrębie przewodu pokarmowego wskazane jest przyjmowanie melisy. Zioło ma właściwości uspokajające, a także rozluźniające. Przynosi ulgę w bólach żołądka i jelit powstających w wyniku niestrawności, jak również na tle stresowym. Melisa działa wyciszająco i relaksująco. Zmniejsza napięcie mięśni gładkich w jelitach.  Działa wspomagająco w kolkach jelitowych, nadmiernym nagromadzeniu gazów jelitach i wzdęciach. W stanach skurczowych i bólach w rejonie jamy brzusznej zalecane jest przyjmowanie naparu z 1 łyżeczki suszonych liści melisy 3 razy dziennie.

Siemię lniane

Siemię lniane posiada liczne właściwości prozdrowotne. Wpływa korzystnie na funkcjonowanie układu pokarmowego, oddechowego i sercowo-naczyniowego. Dodatkowo wspiera pracę mózgu, poprawia wygląd skóry, włosów i paznokci. Śluz wytwarzany pod wpływem pęcznienia nasion lnu posiada silne właściwości powlekające i łagodzące błonę śluzową przełyku, żołądka i dwunastnicy. Dodatkowo powstający śluz chroni przed niekorzystnym działaniem soków żołądkowych oraz wywiera łagodne działanie ograniczające stan zapalny.  Nasiona lnu w wyniku pochłaniania wody wspomagają pasaż jelitowy. Wspomagają  trawienie, ułatwiają wypróżnianie i przynoszą ulgę w zaparciach. Dlatego przyjmowanie siemienia lnianego wskazane jest w stanach zapalnych przewodu pokarmowego, chorobie wrzodowej, uchyłkach jelita grubego oraz zespole jelita drażliwego. Siemię lniane stosuje się zazwyczaj w postaci kleiku. Przygotowuje się go poprzez namoczenie 2–3 łyżek nasion lnu (całych lub mielonych) w jednej szklance wody.

  1. Pietrzak i in., Polski konsensus interdyscyplinarny dotyczący diagnostyki i leczenia cho-roby uchyłkowej okrężnicy, „journals.viamedica.pl” [online], https://journals.viamedica.pl/gastroenterologia_kliniczna/article/view/42783/31366, [dostęp:] 15.12.2021 r.
  2. Kazimierska I., Uchyłki jelita grubego – choroba uchyłkowa często przebiega bezobjawowo, „pulsmedycyny.pl” [online],  https://pulsmedycyny.pl/uchylki-jelita-grubego-choroba-uchylkowa-czesto-przebiega-bezobjawowo-985674, [dostęp:] 15.12.2021 r.
  3. Kania M. i in., Ziołolecznictwo i zalecenia żywieniowe wg. św. Hilde-gardy z Bingen. Cz. II, „Postępy Fitoterapii”, 2/2014, s. 104–109.
  4. Wawryka J. i in., Zastosowanie lecznicze siemienia lnianego, „Medycyna Rodzinna”, nr 41–47 (1) 2017.
  5. Matławska I. (red.) Farmakognozja, Poznań 2008, s. 41–43
  6. Matławska I. (red.), Farmakognozja, UM im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań 2008, s. 75, 318, 320, 334, 359.
  7. Lennecke K. i in., Opieka farmaceutyczna w samoleczeniu wybranych chorób, „Medpharm Polska", Wrocław 2012, s. 17.
  8. Ciborowska H. i in., Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, Warszawa 2014.
  9. Parkman H. P., Idiopathic Gastroparesis, „Gastroenterology Clinics of North America”, 59–68 (44) 2015.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak dawkować paracetamol osobom dorosłym, dzieciom i kobietom w ciąży?

    Paracetamol to jeden z popularniejszych leków sprzedawanych bez recepty (OTC). Jest stosowany między innymi w ostrych, umiarkowanych i przewlekłych bólach głowy, gardła i zębów, a także w bólach miesiączkowych i migrenach. Cechuje go względne bezpieczeństwo stosowania. W przypadku silnego bólu można go łączyć z innymi substancjami, np. z morfiną. Jak wygląda właściwy sposób dawkowania paracetamolu, jaka jest maksymalna i bezpieczna dawka dzienna oraz czy kobiety w ciąży mogą zażywać ten lek? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Choroba Zachodniego Nilu – przyczyny i objawy. Jak leczyć?

    Wybierając się na wakacje, warto zapoznać się z zagrożeniami, jakie mogą nas spotkać podczas urlopu. Jednym z nich jest gorączka Zachodniego Nilu (ang. West Nile fever, WNF), choroba powodowana przez wirusa gorączki Zachodniego Nilu. Jak dochodzi do zakażenia, jakie są objawy i co należy wiedzieć, aby się przed nią ustrzec?

  • Kaszel krtaniowy – objawy i leczenie szczekającego kaszlu u dzieci i dorosłych

    Krtaniowy kaszel, towarzyszący ostremu zapaleniu krtani, jest jednym z najbardziej charakterystycznych rodzajów kaszlu. W przypadku jego wystąpienia konieczny może być pilny kontakt z lekarzem, niekiedy również w ramach szpitalnego oddziału ratunkowego. Jak rozpoznać kaszel krtaniowy oraz jak wygląda jego leczenie?

  • Witamina B6 (pirydoksyna) – funkcja w organizmie, suplementacja, niedobór, nadmiar

    Witamina B6 jest związkiem, który wzmaga przyswajalność magnezu w organizmie. Bierze udział w wielu procesach metabolicznych, reguluje pracę układu nerwowego, a jej optymalny poziom wpływa na pozytywny nastrój. Pirydoksyna przyczynia się także do powstawania przeciwciał chroniących organizm przed infekcjami. Witamina B6 jest składnikiem zarówno produktów zwierzęcych, jak i roślinnych. Który suplement z wit. B6 wybrać, jaka jest jej optymalna dawka dobowa i jakie są skutki zaburzeń jej ilości w organizmie? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Szczepionka na grypę 2024/2025 – kto i kiedy powinien się zaszczepić? Którą szczepionkę wybrać?

    Grypa to bardzo zakaźna choroba wirusowa. Przyjmuje się, że jedna chora osoba zaraża cztery kolejne. W zależności od grupy osób szczepionych i sezonu grypowego szczepionki na grypę chronią przed infekcją grypową ok. 40–70% zaszczepionych osób oraz zabezpieczają w znacznym stopniu przed powikłaniami pogrypowymi. WHO szacuje, że każdego roku na grypę choruje 10% dorosłej populacji i nawet 30% dzieci. Czym się szczepić na grypę w sezonie 2024/2025?

  • Dlaczego warto się szczepić?

    Szczepienia są jednym z najważniejszych osiągnięć medycyny, które przyczyniły się do znacznego zmniejszenia liczby zachorowań i zgonów spowodowanych chorobami zakaźnymi. W dobie rozwijających się teorii spiskowych i dezinformacji warto zrozumieć, czym są szczepienia, jak działają i dlaczego są niezbędne dla zdrowia.

  • Problemy z żołądkiem a substancje naturalne. Dowody naukowe i innowacyjne podejście lecznicze

    Prawie każdemu z nas przynajmniej raz w życiu zdarzyło się doświadczyć niestrawności czy refluksu żołądkowo-przełykowego, charakteryzujących się bólem brzucha, trudnościami w trawieniu czy pieczeniem za mostkiem. Dwoma organami, których powyższy problem dotyczy w największym stopniu, są przełyk i żołądek.

  • INR testy do kontroli krzepliwości krwi – jak je wykonać? Cena, refundacja

    W styczniu 2024 roku wprowadzono do wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie aparaty i paski testowe do przeprowadzania testów diagnostycznych INR/PT. Wyroby te podlegają refundacji w przypadku pacjentów leczonych lekami przeciwzakrzepowymi z grupy antagonistów witaminy K oraz spełniających określone w rozporządzeniu kryteria. Testy INR do wykonania w warunkach domowych pozwalają w łatwy i szybki sposób monitorować terapię antykoagulantami takimi jak acenokumarol i warfaryna, co pozwala kontrolować prawidłowy zakres terapeutyczny dla pacjenta.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl