Strefa okazji
Nowości
Krótkie daty
Jak działają plastry antykoncepcyjne? Co zrobić, kiedy się odklei? Czy jest skuteczny?
Plastry antykoncepcyjne to jedna z metod hormonalnej antykoncepcji, która działa poprzez dostarczanie organizmowi kobiety hormonów – progesteronu i estrogenów. Plastry antykoncepcyjne są naklejane na skórę i powinny być stosowane przez trzy tygodnie z rzędu, po czym następuje jednotygodniowa przerwa. Hormony zawarte w plastrach m.in. hamują owulację, czyli uwalnianie dojrzałego jaja z jajnika, co uniemożliwia zapłodnienie przez plemniki.
Plastry antykoncepcyjne to nieco rzadziej wybierany sposób kontroli urodzeń w Polsce. Mimo to cechuje się wysoką skutecznością oraz stosunkowo praktycznym sposobem użytkowania. Jak działają plastry antykoncepcyjne oraz jakie są skutki uboczne ich stosowania?
- Co to jest i jak działa plaster antykoncepcyjny?
- Plastry antykoncepcyjne – zalety
- Plastry antykoncepcyjne – wady
- Jak właściwie przykleić plaster antykoncepcyjny? Gdzie należy go nakleić?
- Jak często należy zmieniać plaster antykoncepcyjny?
- Co zrobić, kiedy plaster antykoncepcyjny się odklei?
- Jakie są skutki uboczne stosowania plastrów antykoncepcyjnych?
- Ile kosztują plastry antykoncepcyjne? Czy mogą być refundowane przez NFZ?
Co to jest i jak działa plaster antykoncepcyjny?
Plastry antykoncepcyjne zawierają w swoim składzie dwa hormony – etynyloestradiol oraz jeden z rodzajów progesteronu. Uznaje się je zatem za antykoncepcję dwuskładnikową. Ich działanie jest stosunkowo proste. Plaster antykoncepcyjny naklejony na skórę wydziela do krwiobiegu kobiety hormony płciowe w odpowiedniej ilości. Oddziałują one na cykl miesiączkowy kobiety, zapobiegając wydzielaniu LH – hormonu luteinizującego, produkowanego przez przysadkę mózgową, a także FSH – hormonu folikulotropowego. W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że na skutek supresji syntezy FSH zahamowaniu ulega również proces skutkujący uwolnieniem komórki jajowej, a więc owulacja. Brak komórki jajowej uniemożliwia oczywiście zapłodnienie. Zahamowanie syntezy LH powoduje natomiast zmiany, takie jak zgęstnienie śluzu szyjkowego, zmiany w endometrium oraz spowolnienie perystaltyki jajowodów.
Plastry antykoncepcyjne – zalety
Stosowanie plastrów antykoncepcyjnych niesie za sobą wiele wymiernych korzyści. Po pierwsze, ich stosowanie jest jedną z najskuteczniejszych metod zapobiegania ciąży. Ocenia się, że wskaźnik Pearla (parametr oceniający skuteczność danej metody antykoncepcji; im niższy, tym metoda jest skuteczniejsza, a bez stosowania antykoncepcji wskaźnik Pearla wynosi 85) dla tej metody, przy idealnym stosowaniu, wynosi 0,5, natomiast wartość skorygowana w oparciu o obserwacje in vivo wynosi 9. Co więcej, w przeciwieństwie do stosowanych przez większość kobiet w Polsce doustnych tabletek antykoncepcyjnych plastry nie wymagają codziennego „pamiętania” o ich zażyciu, a sama wymiana następuje co kilka dni. Z tego względu stosowanie plastrów antykoncepcyjnych jest bardzo dobrą alternatywą dla kobiet, które nie chcą pamiętać o codziennym stosowaniu antykoncepcji hormonalnej w celu zapobiegania zapłodnieniu. Badania wykazały również, że stosowanie plastrów antykoncepcyjnych może zmniejszyć ryzyko występowania nowotworów jajnika oraz endometrium.
Plastry antykoncepcyjne – wady
Tak jak ma to miejsce w przypadku każdej substancji leczniczej, również stosowanie plastrów antykoncepcyjnych związane jest z występowaniem niepożądanych skutków ubocznych. Przede wszystkim dwuskładnikowa antykoncepcja zwiększa ryzyko zakrzepowo-zatorowe. Związane jest to z obecnością etynyloestradiolu, który wykazuje działanie prozakrzepowe. Z tego względu przed włączeniem tego typu metody antykoncepcji lekarz ginekolog ocenia ryzyko wystąpienia powikłania u danej pacjentki. Niewskazane jest stosowanie antykoncepcji dwuskładnikowej u kobiet obciążonych chorobami metabolicznymi, takimi jak cukrzyca typu II, nadciśnienie tętnicze, otyłość, czy też palących papierosy. Co więcej, stosowanie dwuskładnikowej antykoncepcji związane może być ze zwiększonym ryzykiem raka piersi. Ryzyko to wzrasta jednak w małym stopniu.
Jak właściwie przykleić plaster antykoncepcyjny? Gdzie należy go nakleić?
Plaster antykoncepcyjny należy przyklejać na najmniej owłosioną, zdrową oraz suchą skórę. Z tego względu może być on aplikowany na okolice, takie jak ramię, udo, pośladek czy plecy. Należy pamiętać, że plaster antykoncepcyjny nie może być naklejany na pierś.
Jak często należy zmieniać plaster antykoncepcyjny?
Plaster antykoncepcyjny należy wymieniać co 7 dni, najlepiej o stałej porze dnia. Po wykorzystaniu trzech plastrów należy zrobić tydzień przerwy, w trakcie którego dochodzi do krwawienia związanego z odstawieniem hormonów, najczęściej koło 3. dnia. Pomimo przerwy w stosowaniu antykoncepcji kobieta chroniona jest przed zajściem w ciążę przez cały okres jej stosowania. Po 7 dniach przerwy należy przykleić kolejny plaster, nawet w sytuacji kiedy krwawienie w dalszym ciągu jest obecne.
Co zrobić, kiedy plaster antykoncepcyjny się odklei?
Samoistne odklejenie plastra antykoncepcyjnego jest powikłaniem stosunkowo rzadkim, dotykającym ok. 2% kobiet stosujących tę metodę.
Kobieta na przyklejenie nowego plastra ma ok. 48 godzin, kiedy to antykoncepcja w dalszym ciągu jest skuteczna. Warto jednak zawsze upewnić się, że plaster został poprawnie przyklejony, aby uniknąć niepotrzebnego stresu.
Jakie są skutki uboczne stosowania plastrów antykoncepcyjnych?
Wśród innych potencjalnych skutków ubocznych stosowania plastrów antykoncepcyjnych wymienia się:
- bóle głowy,
- migreny,
- bóle brzucha,
- nudności,
- tkliwość piersi,
- trądzik,
- zmiany skórne w miejscu aplikacji plastra,
- spadek libido.
Potencjalnych skutków ubocznych stosowania tego typu metody antykoncepcyjnej jest oczywiście znacznie więcej, jednak wymienione objawy oraz symptomy występują najczęściej.
Ile kosztują plastry antykoncepcyjne? Czy mogą być refundowane przez NFZ?
Koszt miesięczny stosowania plastrów antykoncepcyjnych w zależności od producenta oceniany jest na ok. 60-80 zł. Jest to więc metoda droższa niż stosowanie doustnych tabletek antykoncepcyjnych, przez co cieszy się mniejszą popularnością wśród kobiet w Polsce. Plastry antykoncepcyjne nie są w żadnej sytuacji refundowane przez NFZ.
