Strefa okazji
Nowości
Krótkie daty
Gorączka denga – objawy, leczenie, szczepionka
Wśród chorób wirusowych, które odnotowują najwyższy wzrost wskaźnika zakażeń w ciągu ostatnich dekad znajduje się gorączka denga. Warto wiedzieć, jakie są objawy tej infekcji przenoszonej przez komary oraz jakie możliwości jej leczenia wypracowała współczesna medycyna.
- Czym się charakteryzuje gorączka denga – objawy
- Przyczyny gorączki denga
- Gorączka denga – rozpoznanie
- Czy denga jest zaraźliwa?
- Czy gorączka denga jest chorobą śmiertelną?
- Gorączka denga – leczenie
- Jak uniknąć zakażenia dengą? Profilaktyka, szczepionka na dengę
Gorączka denga to tropikalna choroba infekcyjna przenoszona przez komary. Jest najszybciej rozprzestrzeniającą się chorobą wirusową na świecie. W ostatnich 60 latach liczba zachorowań zwiększyła się trzydziestokrotnie.
Czym się charakteryzuje gorączka denga – objawy
Okres inkubacji gorączki denga wynosi od 3 do 14 dni, średnio około tygodnia. W większości przypadków choroba przebiega bezobjawowo lub łagodnie. Dorośli znoszą ją nieco ciężej niż dzieci: częściej dochodzi u nich do powiększenia węzłów chłonnych i wątroby. W przebiegu gorączki denga wyróżnia się trzy postacie kliniczne:
- ostry stan gorączkowy (postać klasyczna) – charakteryzuje się wystąpieniem plamisto-grudkowej wysypki, przypominającej tę spotykaną w odrze, której towarzyszą objawy grypopodobne (gorączka, bóle mięśniowo-stawowe) i zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego (wymioty, biegunka).
- gorączka denga – daje objawy ostrej infekcji wirusowej (wysoka temperatura, bóle głowy i oczu, bóle mięśniowo-stawowe). Dochodzi do powiększenia węzłów chłonnych i pojawienia się typowego, usztywnionego chodu, którego przyczyną jest zajęcie stawów kolanowych. Po 2–4 dobach objawy wycofują się i wracają po kilkunastu godzinach. Drugi okres gorączkowy przebiega z plamisto-grudkową wysypką, początkowo obejmującą dłonie i stopy i stopniowo rozszerzającą się na kończyny i tułów.
- gorączka krwotoczna denga – najcięższa postać choroby, występująca głównie w Tajlandii i na Filipinach. Jej początek podobny jest do postaci klasycznej. Po 2–3 dniach dochodzą wymioty, bóle brzucha i powiększenie wątroby. Następnie rozwija się skaza krwotoczna, objawiająca się wybroczynami i krwawymi podbiegnięciami. Ostatnim etapem są krwotoki wewnętrzne i wstrząs septyczny, prowadzące do utraty przytomności, a w ok. 50% przypadków – do śmierci.
Przyczyny gorączki denga
Gorączka denga to choroba wywoływana przez wirusa dengi, należącego do rodziny flawiwirusów (Flaviviridae). Wirus ten może doprowadzić do wystąpienia gorączki krwotocznej (VHFs, ang. Viral Haemorrhagic Fevers), stanowiącej zagrożenie dla życia pacjenta. Wyróżnia się cztery serotypy wirusa: DENV-1, DENV-2, DENV-3 i DENV-4, z których tylko dwa ostatnie mogą powodować ciężką gorączkę krwotoczną.
Czynnikiem przenoszącym dengę są komary tygrysie gatunków Aedes aegypti, rzadziej Aedes albopticus lub Aedes scutellaris. Objawy ukąszenia przez komara tygrysiego są podobne jak w przypadku ugryzień przez inne gatunki: pojawia się swędzący bąbel, który czasem może przerodzić się w piekącą zmianę przypominającą rumień.
Gorączka denga – rozpoznanie
Przypadki gorączki denga na terenach endemicznego występowania choroby są z reguły łatwe do rozpoznania. Diagnostyka może być utrudniona, jeśli gorączka denga nie daje typowych objawów. W takich sytuacjach przydatne są techniki laboratoryjne, potwierdzające zakażenie wirusem:
- test PCR, umożliwiający wykrycie materiału genetycznego wirusa;
- badania serologiczne pozwalające wykryć specyficzne przeciwciała;
- izolacja wirusa w hodowlach komórkowych.
W postawieniu diagnozy przydatne są również badania laboratoryjne, w których u pacjenta stwierdza się trombocytopenię i leukopenię, podwyższoną aktywność aminotransferaz i zwiększony hematokryt.
Dostępne są również szybkie testy kasetowe wykrywające antygen NS1 wirusa dengi. Przeznaczone są wyłącznie do użytku przez profesjonalistów jako test przesiewowy. Każdy wynik dodatni uzyskany tą metodą musi zostać potwierdzony innymi metodami diagnostycznymi.
Czy denga jest zaraźliwa?
Do zakażenia dochodzi w wyniku ugryzienia przez komara przenoszącego wirusa dengi. Po okresie inkubacji u chorego występują typowe objawy gorączki denga. Nie ma możliwości przeniesienia zakażenia bezpośrednio z człowieka na człowieka.
Czy gorączka denga jest chorobą śmiertelną?
Gorączka denga zazwyczaj nie pozostawia po sobie trwałych konsekwencji zdrowotnych. Wczesne wykrycie choroby i otoczenie pacjenta odpowiednią opieką medyczną sprawiają, że śmiertelność nie przekracza kilku procent. W nieleczonej, ciężkiej postaci choroby, przebiegającej z gorączką krwotoczną, śmiertelność sięga 20%.
Gorączka denga – leczenie
Nie opracowano jak dotąd leków oddziałujących na flawiwirusy wywołujące gorączkę denga, jej leczenie ma więc charakter wyłącznie objawowy. Stosuje się leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe, zaznaczyć jednak należy, że lekiem pierwszego wyboru jest paracetamol. Niesteroidowe leki przeciwzapalne, takie jak ibuprofen czy kwas acetylosalicylowy, wpływają na agregację płytek krwi, co w przebiegu choroby z ryzykiem krwotoków wewnętrznych dodatkowo pogarsza rokowania pacjentów. Ważnym elementem leczenia gorączki denga jest również nawadnianie organizmu. W ciężkich przypadkach konieczne jest leczenie w warunkach szpitalnych i monitorowanie zaburzeń krzepnięcia krwi.
Jak uniknąć zakażenia dengą? Profilaktyka, szczepionka na dengę
Najskuteczniejszym sposobem uniknięcia zakażenia wirusem dengi jest ochrona przed ukłuciami komarów. W działania te wpisuje się:
- używanie repelentów na bazie DEET;
- noszenie luźnej odzieży zakrywającej jak największą powierzchnię ciała;
- założenie moskitier na okna oraz siatek na otwory wentylacyjne, które dodatkowo można spryskać repelentami;
- unikanie przebywania na zewnątrz w porze największej aktywności komarów przenoszących wirusa dengi.
W ostatnich latach Komisja Europejska dopuściła do obrotu szczepionkę przeciwko gorączce denga. Jest dwudawkowa, drugą dawkę podaje się po trzech miesiącach od przyjęcia pierwszej.
