Lumbago (postrzał) – co to jest? Przyczyny, objawy, leczenie "lumbalgii"

Lumbago, inaczej postrzał lub heksenszus, to zespół bólowy dotyczący odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa. Ból w dole pleców pojawiający się w przebiegu schorzenia jest spowodowany przeciążeniem struktur kręgosłupa, do którego może dojść np. na skutek dźwigania ciężkich przedmiotów, braku aktywności fizycznej, długotrwałego przyjmowania pozycji siedzącej lub stojącej, nadwagi i otyłości. Czynnikiem zwiększającym ryzyko wystąpienia postrzału są także zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa. Jakie są domowe sposoby walki z lumbago?

Czym jest lumbago (postrzał)?

Lumbago (od łac. lumbalis – lędźwiowy) jest terminem ogólnym, który odnosi się do bólu w krzyżu i oznacza dolegliwości związane z nadmiernym przeciążeniem struktur kręgosłupa. Ze względu na stopień nasilenia bólu oraz jego nieprzewidywalność, taki stan określa się również mianem postrzału. 

Objawy lumbago są na tyle silne i uciążliwe, że prowadzą często do unieruchomienia pacjenta, gdyż każda czynność, aktywność nasila i tak już mocno intensywne dolegliwości. 

Lumbago (postrzał) – przyczyny

Wśród przyczyn blokady kręgosłupa w postaci lumbago wymienia się często powtarzające się, monotonne wzorce ruchowe prowadzące do jego przeciążenia. Mowa tutaj o zwiększonej częstotliwości schylania, dźwigania. Często sprzyja temu również zbyt duża masa ciała, która generuje jeszcze większe obciążenie. Niektórzy mówią też o przewianiu pleców. Generalnie zimne powietrze w zetknięciu z bardzo rozgrzanymi powłokami skórnymi okolicy lędźwiowej, może spowodować podrażnienie korzeni nerwowych, co powoduje bóle krzyża. 

Potencjalnie sprzyjające wystąpieniu tej dolegliwości mogą być również łagodne stany patologiczne, takie jak zmiany zwyrodnieniowe, dyskopatia, upośledzenie architektury kręgosłupa, a dodatkowo ograniczona aktywność fizyczna. Przebyte urazy, dysbalans mięśniowy to także czynniki, które mogą powodować wystąpienie lumbago.

Lumbago (postrzał) – objawy

Bardzo ważne jest, aby właściwie rozpoznać oznaki, które mogą wskazywać na stan zapalny kręgosłupa, jakim jest lumbago. Do najbardziej charakterystycznych jego objawów należą:

• ból kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego (ból pleców na dole),
• sztywność dolnej części pleców, napięcie mięśni w tej okolicy,
• ograniczony zakres ruchu,
• nasilanie dolegliwości podczas siedzenia czy schylania się,
• może wystąpić obrzęk w okolicy lędźwi.

Objawy postrzału mogą niekiedy nasilać się nawet podczas tak błahych czynności, jak kichanie czy próby pokasływania. 

Lumbago (postrzał) – leczenie

Postępowanie farmakologiczne przy lumbago obejmuje stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych w formie doustnej oraz maści (leki przeciwzapalne na kręgosłup o działaniu przeciwbólowym). W sytuacji bólu o niezwykle intensywnym natężeniu, lekarz może dopuścić zastosowanie silnych środków przeciwbólowych w postaci opioidów, które umożliwią lepsze funkcjonowanie. Leczenie niezwykle rzadko obejmuje procedury chirurgiczne.

Lumbago (postrzał) – fizjoterapia

Postępowanie fizjoterapeutyczne w przypadku postrzału jest uzależnione od wielu czynników, włączając w to wiek, wagę pacjenta czy poziom aktywności fizycznej. Zaleca się przede wszystkim delikatne, rozciągające ćwiczenia na lumbago, dobrym rezultatem cieszy się też zastosowanie suchego igłowania, jogi, manipulacji kręgosłupa czy postępowania osteopatycznego. Dobrze działa masaż oraz ćwiczenia w środowisku wodnym, które sprzyja odciążeniu. 

Zaleca się unikanie pozycji, które są obciążające dla kręgosłupa. Istnieje także cała gama działań z zakresu fizykoterapii, które mogą być wykorzystywane w stanach zaostrzenia. Wymienia się tutaj laseroterapię, zastosowanie prądów leczniczych, pola magnetycznego czy miejscowe oddziaływanie par ciekłego azotu. 

Lumbago (postrzał) – domowe sposoby

Wśród domowych sposobów walki z lumbago i objawami przewiania kręgosłupa można wymienić modyfikację diety, warto wzbogacić ją o więcej substancji mających działanie przeciwzapalne (może to być zastosowanie kurkumy czy naparu z jeżówki). Dobrym rozwiązaniem mogą być ciepłe kąpiele wzbogacone o rozpuszczoną w wodzie sól Epsom. Okłady z liści młodej kapusty również będą wykazywały działanie ściągające, co może być pomocne szczególnie w przypadku ewentualnego obrzęku okolicy lędźwiowej. 

Delikatne uciski, automasaż dolnej części pleców, mogą sprzyjać rozluźnieniu i zmniejszeniu objawów napięcia mięśni kręgosłupa lędźwiowego. Po konsultacji ze specjalistą można również zastosować matę do akupresury. Poprzez wywołanie efektu głębokiego przekrwienia prawdopodobnie uzyskamy zmniejszenie uciążliwości objawów. 

Ile trwa lumbago?

To pytanie zadaje sobie każdy, kogo dotknęła ta przykra dolegliwość. Trudno udzielić jednoznacznej odpowiedzi, jest to bowiem uzależnione od wielu czynników. W niektórych przypadkach jest to kilka dni, a w innych nawet kilkanaście. Na pewno symptomy ustąpią dużo szybciej w momencie, gdy będziemy stosować się do zaleceń specjalistów, unikać przeciążania, odpoczywać. 

Warto bowiem pamiętać, że bardzo rzadko, ale jednak może się okazać, iż podłożem takich powtarzających się epizodów jest groźny stan patologiczny. Wówczas właściwa diagnostyka umożliwi dobranie odpowiedniego postępowania leczniczego.