Ostroga piętowa – przyczyny, objawy, leczenie, domowe sposoby

Ostroga piętowa jest rodzajem narośli kostnej – osteofitu. Tworzy się w wyniku przeciążeń, mikrourazów stopy, co poprzedzają zazwyczaj kontuzje rozcięgna podeszwowego oraz mięśni łydki. Sama ostroga jest jedynie objawem, a nie przyczyną dolegliwości. Jest potoczną nazwą zapalenia rozcięgna podeszwowego. 

Ostroga piętowa – co to jest? Przyczyny zapalenia rozcięgna podeszwowego

Ostroga piętowa (łac. Calcar calcanei) nie jest widoczna gołym okiem, może występować, nie dając zupełnie żadnych symptomów. Takie zmiany dotyczą zwykle osób z upośledzeniem architektury stóp, co powoduje przeciążenia oraz zawodników sportowych, w szczególności biegaczy. Sama ostroga może przybierać różne kształty i rozmiary – wyróżnia się osteofity haczykowate, płaskie i szpiczaste. Pacjenci, którzy najczęściej zgłaszają się do specjalisty z takimi dolegliwościami to osoby w wieku 40–60 lat.

Ostroga piętowa – objawy

Ostrogi piętowe mogą generować bardzo nieprzyjemne dolegliwości. Pojawiający się ból pięty staje się często na tyle uciążliwy, że wprost uniemożliwia komfortowe przemieszczanie się.

Dodatkowo bardzo często pacjenci skarżą się na:

• ostry, przeszywający ból w obrębie pięt podczas porannego wstawania,
• ból o charakterze tępym przez pozostałą część dnia,
• stan zapalny w obrębie tylnej części stopy, ból stopy,
• rozprzestrzeniające się od pięty nieprzyjemne uczucie ciepła,
• tkliwość punktową na guzie piętowym,
• zaostrzanie dolegliwości podczas chodzenia na boso.

Ostroga piętowa – leczenie

Ostrogi piętowe zazwyczaj bardzo dobrze poddają się leczeniu nieinwazyjnemu. Jego podstawą jest odpoczynek i odciążanie stóp, co pomaga wstępnie zmniejszyć ból oraz istniejący obrzęk. Stosuje się okłady z woreczków z lodem, a także specjalne wkładki do butów w kształcie pączka, które pomagają zmniejszyć nacisk na newralgiczne miejsce. Bardzo pomocne jest też stosowanie odpowiednio wyściełanego, sportowego obuwia. W zmniejszeniu obrzęku pomagają także leki przeciwzapalne. Jeśli ich działanie jest zbyt słabe, to stosuje się również iniekcje z kortyzonu. 

Jako jeden z najskuteczniejszych sposobów postępowania w przypadku zapalenia rozcięgna podeszwowego wymienia się zastosowanie fali uderzeniowej. W bardzo krótkim czasie penetruje w głąb tkanek i doprowadza do zniszczenia niepożądanych zwapnień, złogów kostnych, powodując także poprawę ukrwienia i działanie przeciwzapalne. Poza tym wykorzystuje się także fonoforezę z lekiem przeciwzapalnym, magnetoterapię oraz jonoforezę. Z bardzo dobrymi efektami stosuje się również laser wysokoenergetyczny.

Operacja ostrogi piętowej to rzadkość. Wynika to z bardzo dobrej reakcji na postępowanie nieinwazyjne. W przypadku, kiedy zmiany są jednak bardzo zaawansowane, skutecznym rozwiązaniem może okazać się laserowe usuwanie ostrogi piętowej.

Ostroga piętowa – ćwiczenia

Przykładowe ćwiczenia to:

• Pozycja: siad na krześle. Kończyny dolne ustawione pod kątem 90 stopni w stawach kolanowych, ręce oparte o siedzisko. Pod stopą piłeczka tenisowa. Ruch: polega na nacisku i jednoczesnym przetaczaniu piłeczki pod stopą od pięty do palców i z powrotem. W ten sposób należy kontynuować ćwiczenie przez 4–5 minut. 
• Pozycja: siad prosty. W rękach trzymamy koniec ręcznika, który jest zaczepiony o górną część stóp. Ruch: polega na powolnym przyciąganiu górnych części stóp do siebie i utrzymaniu pozycji skrajnej przez kilka sekund. Ćwiczenie należy powtórzyć kilkukrotnie. 
• Pozycja: stanie w delikatnym rozkroku na klinie, przy ścianie. Ręce oparte o ścianę. Ruch: polega na wspięciu na palce i utrzymaniu pozycji przez kilka sekund, a następnie powolnym opuszczaniu pięt, aż do momentu, kiedy dotkną klina. Ćwiczenie należy powtórzyć kilkukrotnie.
• Pozycja: stanie przy ścianie w wykroku. Kończyna dolna zakroczna wyprostowana w stawie kolanowym, stopa dokładnie przylega do podłoża. Ruch: polega na wciskaniu pięty nogi zakrocznej w podłoże przez 10–30 sekund. Następnie należy zwiększyć zakres ruchu w stawie skokowym przez większe pochylenie do przodu i ponownie wcisnąć piętę w podłoże na 10–30 sekund. Ćwiczenie powtarzamy 4–5 razy.

Bardzo dobrym uzupełnieniem fizjoterapii jest zastosowanie wkładki na ostrogę piętową. Właściwie dobrana zapewni odpowiednie ustawienie stóp, pozwoli odciążyć i poprawić ukrwienie, przyczyniając się do lepszej regeneracji. Niezwykle istotne jest, aby takie wkładki zostały przygotowane indywidualnie, z wykonaniem wszystkich niezbędnych pomiarów biomechanicznych. W połączeniu z ćwiczeniami i zabiegami fizykalnymi takie postępowanie powinno przynieść oczekiwane rezultaty.

Rozcięgno podeszwowe – profilaktyka

Do działań profilaktycznych chroniących przed powstawaniem górnej oraz dolnej postaci ostrogi piętowej należy przede wszystkim właściwy dobór obuwia. Należy unikać butów na wysokim obcasie i z wąską częścią przednią. Poza tym duże znaczenie ma odpowiednio zaplanowany trening i uwzględnienie ćwiczeń rozciągających. Pozwoli to przygotować struktury, takie jak rozcięgno podeszwowe i mięśnie łydki do wysiłku fizycznego bez ryzyka przeciążenia. 

Ostroga piętowa – domowe sposoby

W przypadku, kiedy nie unikniemy pojawienia się ostrogi piętowej, warto skorzystać z naturalnych sposobów postępowania. Domowe sposoby na ostrogi piętowe to m.in. okład z liści młodej kapusty, liści orzecha włoskiego czy czarnej herbaty. Wszystkie te rośliny wykazują działanie ściągające, co może nieco zmniejszyć objawy stanu zapalnego i złagodzić ból. Można również przygotować wywar z liści laurowych i wykorzystać go do robienia okładów na bolące pięty.