Dysfunkcja stawu skroniowo-żuchwowego (DSSŻ) – objawy, przyczyny i leczenie

Staw skroniowo-żuchwowy jest jednym z najbardziej skomplikowanych stawów w naszym organizmie. Nawet nie zdajemy sobie sprawy, jak różnorodne ruchy wykonuje on podczas każdego dnia. Mówiąc, jedząc, wyrażając emocje, sprawiamy, że intensywnie pracuje. Dodatkowo podczas spożywania każdego posiłku jest on w różny sposób obciążany. To wszystko skutkuje tym, że u niektórych osób zaczyna on funkcjonować nieprawidłowo – pojawia się dysfunkcja stawu skroniowo-żuchwowego (DSSŻ).

Objawy dysfunkcji stawów skroniowo-żuchwowych

Dysfunkcja stawów skroniowo-żuchwowych ma trochę inny obraz u każdego z pacjentów i z łatwością może być mylona z innymi patologiami, jednak można wyróżnić grupę objawów najbardziej charakterystycznych.

Osoby z DSSŻ często same zauważają występowanie różnych odgłosów podczas ruchu w stawach skroniowo-żuchwowych, mogą to być trzaski, trzeszczenia lub odgłosy pękania. Dodatkowo spostrzegają przeskakiwanie w stawach, pojawiający się okresowo brak możliwości szerokiego otwarcia ust czy też blokowanie się żuchwy po szerokim otwarciu.

Towarzyszące dolegliwości bólowe mają różną formę. Mogą to być bóle w okolicy uszu, często mylone z bólem ucha lub zęba. Pacjenci mogą również odczuwać promieniujące bóle głowy, przypominające migrenę lub napięciowe bóle głowy. Mięśnie żucia (badane wewnątrzustnie przez lekarza, a zewnątrzustnie wyczuwalne w okolicy kąta żuchwy – tył policzka) są bolesne palpacyjnie, czyli podczas ucisku, a czasami również bolą same z siebie. Dodatkowo mogą występować dolegliwości bólowe podczas skrajnych ruchów – w trakcie szerokiego otwierania ust, ziewania, śpiewania itd.

Przyczyny dysfunkcji stawów skroniowo-żuchwowych

Przyczyn zaburzeń w stawie skroniowo-żuchwowym może być wiele, a u części pacjentów wręcz niemożliwe jest określenie konkretnego powodu. U osób młodych najczęstszymi przyczynami są stres powodujący nawykowe zgrzytanie zębami, złe nawyki i wady zgryzu. Wśród złych nawyków można wymienić między innymi zbyt częste żucie gumy do żucia. Wady zgryzu natomiast skutkują nieprawidłowymi obciążeniami mięśni żucia, powodującymi ich wzmożone napięcie i zaburzenia w stawach skroniowo-żuchwowych.

U osób starszych jedną z częstszych przyczyn są nieuzupełnione braki międzyzębowe. Błahy dla pacjenta brak jednego zęba znacznie zmienia ustawienia i obciążenia zębów w zgryzie. W wyniku tego zmianom ulega codzienne funkcjonowanie stawów, a od tego już bardzo krótka droga do wystąpienia zaburzeń.

Leczenie dysfunkcji stawów skroniowo-żuchwowych

Leczenie zaburzeń stawów skroniowo-żuchwowych jest trudne i nie zawsze przynosi zamierzony efekt. W związku z tym jego celem jest przynajmniej zmniejszenie nasilenia objawów. Bardzo ważna podczas leczenie jest praca wykonana przez samego pacjenta. Eliminacja szkodliwych nawyków to podstawa sukcesu leczenia.

Pacjent nie powinien w ogóle żuć gumy do żucia, powinien unikać twardych pokarmów, szczególnie tych wymagających szerokiego otwarcia jamy ustnej (jabłka jeść wcześniej pokrojone, unikać chrupiących bagietek itd.). Podczas ziewania chory powinien kontrolować, by zbyt szeroko nie otwierać jamy ustnej. Dodatkowo zalecane są różne techniki relaksacyjne mające na celu obniżenie stresu w życiu codziennym. W celu ochrony zębów przed starciem oraz w celu zmniejszenia napięcia w mięśniach żucia zalecane są tak zwane płytki relaksacyjne, które pacjent zakłada pomiędzy żeby górne i dolne na noc.

W przypadkach, kiedy przyczyną zaburzeń w stawach skroniowo-żuchwowych są obecne wady zgryzu jedynym skutecznym leczeniem będzie przeprowadzenie leczenia ortodontycznego. Podobnie u osób z brakami międzyzębowymi. Konieczne u nich jest wykonanie uzupełnień protetycznych w celu przywrócenia prawidłowego funkcjonowania stawów. Lekarze często wykonują również bardziej skomplikowaną analizę zgryzu mającą na celu stwierdzenie jak dokładnie powinna być położona żuchwa względem szczęki i co stanowi przyczynę dolegliwości. Po takim badaniu w celu pełnego leczenia konieczne może być wykonanie deprogramacji mięśniowej – odzwyczajenie mięśni od poprzedniej sytuacji zgryzowej, w której były zbyt napięte.

Dysfunkcja stawu skroniowo-żuchwowego (DSSŻ) – powikłania

Z czasem u pacjentów z dysfukncją stawu skroniowo-żuchwowego rozwijają się zmiany w stawu. Dochodzi do powstawania zmian zwyrodnieniowych, powierzchnia głowy żuchwy (głowy stawowej) staje się nierówna i zaostrzona, zmienia się droga po której powinna się ona przemieszczać. W bardziej skomplikowanych przypadkach, jak również u osób po nieprawidłowo leczonych złamaniach w obrębie stawów lub powikłanym zapaleniu przyusznic w dzieciństwie, jedynym efektywnym leczenie może być zabieg chirurgiczny.

Data publikacji: 25.10.2021

Data aktualizacji: 13.01.2022

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi

Polecane artykuły

Krztusiec – przyczyny, objawy, leczenie kokluszu

Krztusiec (koklusz) jest ostrą chorobą zakaźną dróg oddechowych wywołaną przez pałeczki krztuśca. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową. Na ciężki przebieg krztuśca narażone są zwłaszcza niemowlęta poniżej 6. miesiąca życia. Jak przebiega krztusiec i jak go rozpoznać? Jak wygląda leczenie kokluszu? W jaki sposób można się przed nim uchronić?

Czytaj dalej
Zespół Retta – objawy, dziedziczenie i leczenie

Zespół Retta to rzadkie zaburzenie neurorozwojowe. Dotyczy mutacji na chromosomie X, więc występuje głównie u dziewczynek. Szacuje się, że zespół Retta dotyka 1 na 10–15 tys. urodzonych dzieci płci żeńskiej. Może być jednak częstszy, gdyż bywa niezdiagnozowany. Zwykle nie ujawnia się od razu po urodzeniu. Dziecko z zespołem Retta przez wiele miesięcy może rozwijać się prawidłowo i dopiero z czasem zaczną się u niego pojawiać niepokojące objawy.

Czytaj dalej
Przeziębienie, grypa, alergia czy COVID-19? Jak je od siebie odróżnić?

Masz katar, kaszel i gorączkę? Czy to zwykłe przeziębienie, grypa czy może COVID-19? Objawy tych chorób mogą być bardzo podobne, co utrudnia samodzielne postawienie diagnozy. Dowiedz się, jakie są kluczowe różnice między tymi schorzeniami i kiedy warto skonsultować się z lekarzem.

Czytaj dalej
Reumatoidalne zapalenie stawów – przyczyny, objawy i leczenie RZS

Reumatoidalne zapalenie stawów (inaczej RZS lub gościec stawowy) to przewlekła choroba reumatyczna o podłożu autoimmunologicznym. Powszechnie określa się ją także jako reumatyzm. Początkowo atakuje najczęściej symetrycznie małe i średnie stawy rąk i nóg, ale w konsekwencji prowadzi do wielu zmian ogólnoustrojowych – jej najbardziej charakterystycznym objawem jest ból stawów, ich zaczerwienienie i obrzęk. Jak leczy się reumatoidalne zapalenie stawów? Czy istnieją domowe sposoby na RZS?

Czytaj dalej
Pieczenie, upławy i swędzenie kobiecych okolic intymnych? To może być infekcja pochwy. Jak zapobiegać i leczyć stany zapalne?

Upławy, pieczenie i swędzenie okolic intymnych to nie tylko uporczywe i często nawracające przypadłości, ale także objawy infekcji, która może doprowadzić do niepłodności, jeśli zostanie zaniedbana. Infekcje okolic intymnych mogą przydarzyć się kobiecie w każdym wieku, przed porodem, w trakcie ciąży i w połogu. Czy istnieje jedna uniwersalna odpowiedź na pytanie – jak skutecznie wyleczyć i zapobiegać zakażeniom pochwy? Otóż nie, nie istnieje. Można jednak postępować zgodnie z pewnymi wskazówkami, dzięki którym nawet przy pomocy domowych sposobów na infekcje intymne możliwe jest złagodzenie tych najbardziej dokuczliwych objawów. Więcej informacji na ten temat znajduje się w niniejszym artykule.

Czytaj dalej
Uczulenie na słońce – przyczyny. Jak złagodzić objawy wysypki od słońca?

Promienie słoneczne wykorzystywane są do produkowania witaminy D, która jest niezbędna do prawidłowego rozwoju kości oraz wzmacniania układu odpornościowego. Niestety zbyt długa bądź zbyt intensywna ekspozycja na słońce może powodować występowanie alergii. Uczulenie na słońce może dotknąć każdego z nas, dlatego też warto wiedzieć, jak postępować, gdy na ciele pojawi się wysypka od słońca.

Czytaj dalej
Zespół słabości (kruchości) to nie zwykłe starzenie. Objawy, diagnoza, leczenie

Proces starzenia jest nieodłącznym elementem życia każdego człowieka i ma znaczący wpływ zarówno na fizyczne, jak i psychiczne funkcjonowanie seniorów. Wśród zachodzących zmian wymienić można między innymi pogorszenie pracy poszczególnych narządów, podatność na choroby, zaburzenia poznawcze czy zespół kruchości. Ten ostatni jest zagadnieniem szczególnie badanym przez geriatrów – szacuje się, że w populacji polskiej dotyka on około 7% seniorów, wśród których ponad 50% to osoby po 80. roku życia.

Czytaj dalej
Dieta w zaburzeniach lękowych. Co jeść, a czego unikać przy stanach lękowych?

Zaburzenia lękowe dotykają znaczny odsetek dorosłych i dzieci. Osoby z zaburzeniami zmagają się z przewlekłym lękiem i stresem, który często powoduje cierpienie psychiczne i znaczne upośledzenie funkcjonowania pacjentów w wielu sferach ich życia. Tymczasem odpowiednia dieta w zaburzeniach lękowych może korzystnie wpływać na zdrowie układu nerwowego i pomagać w łagodzeniu objawów zaburzeń lękowych.

Czytaj dalej