Suche utonięcia – czym są? W jaki sposób objawia się zespół post-immersyjny?

Z pozoru niegroźne zachłyśnięcie się płynem, może być niezwykle niebezpieczne, czego potwierdzeniem mogą być dane statystyczne, które wskazują, że około 15% wszystkich utonięć stanowią tzw. suche utonięcia, do których wystarczy naprawdę niewielka ilość wody. Dry drowning definiowane jest jako problem z oddychaniem, występujący po dostaniu się wody do dróg oddechowych. Jak chronić dziecko przed groźnym obrzękiem płuc oraz co robić, kiedy po zabawie w wodzie zauważymy, że nasze dziecko jest wyjątkowo apatyczne i osłabione? Odpowiedzi znajdują się w poniższym artykule.

Suche utonięcie to potoczne określenie stanu, do którego może dojść po podtopieniu i dostaniu się niewielkich ilości wody do dróg oddechowych. Najczęściej doświadczają go dzieci. Choć są rzadkie, mogą być wyjątkowo niebezpieczne, ponieważ nie dają natychmiastowych objawów, dlatego istotne jest, aby mieć świadomość, że mogą się zdarzyć i na czym właściwie polegają.

Czym jest suche utonięcie?

Suche utonięcie (ang. Dry drowning) jest spowodowane dostaniem się wody do nosogardzieli. Od 1 do 24 godzin po zachłyśnięciu się cieczą podczas kąpieli w wodzie, picia napoju, ale też nieprawidłowym przełknięciu śliny może dojść do zaciśnięcia się mięśni krtani, dokładniej głośni, wywołania problemów z oddychaniem i doprowadzić do śmierci. Taka reakcja chroni przed dostaniem się cieczy do płuc, ale może spowodować niedotlenienie.

Określenie „suche utonięcie” nie jest pojęciem medycznym, niemniej często służy lekarzom do opisywania takich przypadków podczas informowania rodziców lub przedstawicieli mediów. Obecnie jednak odchodzi się od stosowania terminu „suche utonięcie”. Często zastępuje się go określeniem „zespół post immersyjny” (ang. Post-Immersion Syndrome). Wiele organizacji definiuje utonięcie jako „proces doświadczania zaburzeń oddechowych w wyniku zanurzenia w cieczy” i rezygnuje z używania terminów mających na celu opisanie różnych rodzajów utonięć.

W jaki sposób objawia się „suche utonięcie"?

Do objawów suchych utonięć należą:

• nagły, silny kaszel, z towarzyszącym odruchem wymiotnym lub wymiotami,
• duszności i trudności z oddychaniem,
• problemy z mówieniem,
• świszczący oddech,
• ból w klatce piersiowej,
• drażliwość,
• nietypowe zachowanie,
• zawroty głowy,
• senność,
• blady lub niebieskawy odcień skóry,
• utrata przytomności.

Jak zapobiec „suchemu utonięciu"?

• Zawsze uważnie obserwować dzieci, gdy są w wodzie i jej pobliżu. Jeśli ktoś zachłysnął się wodą podczas kąpieli, należy go uważnie obserwować.
• Nauczyć dzieci zasad dotyczących bezpieczeństwa w wodzie, a najlepiej zapisać je na lekcje pływania.
• Nie pływać na plaży lub w publicznym basenie, jeśli nie ma w pobliżu ratownika. Jeżeli się na to zdecydujemy, należy zbadać obszary pływackie pod kątem zagrożeń.
• Nie wbiegać do wody, będąc rozgrzanym ani nie pływać bezpośrednio po posiłku.
• Nigdy nie wchodzić do wody po alkoholu!
• Pamiętać o noszeniu kamizelek ratunkowych podczas aktywności, takich jak pływanie łodzią lub jazda na nartach wodnych.
• Naucz się zasad resuscytacji krążeniowo-oddechowej (RKO). Szybka reakcja może uratować komuś zdrowie i życie. Jeśli pojawią się objawy suchego utonięcia, niezwłocznie należy wezwać pomoc medyczną i w razie konieczności przystąpić do udzielania pierwszej pomocy.
• Jeśli zdarzyło się, że dziecko przebywało pod wodą przez pewien czas, powinno zostać zbadane przez lekarza. Może zaistnieć konieczność wykonania badań diagnostycznych, takich jak np. prześwietlenie klatki piersiowej (RTG klatki piersiowej lub RTG płuc), aby sprawdzić, czy woda nadal jest obecna w płucach oraz poziom wysycenia krwi tlenem z wykorzystaniem pulsoksymetru.

Jakie są inne powikłania „suchego utonięcia"?

Wtórne utonięcie (ang. Secondary drowning) to kolejne powikłanie utonięcia. W przeciwieństwie do suchego utonięcia, w tym wypadku, podczas reakcji obronnej organizmu nie dochodzi do całkowitego zamknięcia krtani i płyn dostaje się do płuc. Woda podrażnia ich wyściółkę, wywołując obrzęk i gromadzenie się płynu ustrojowego, co wywołuje trudności w oddychaniu, przedostawaniu się tlenu do krwiobiegu, powodując śmierć.
Zapalenie płuc jest najczęstszym powikłaniem zakaźnym. Może jeszcze bardziej przyczynia się do obniżenia poziomu tlenu w organizmie. Potencjalnie zagraża życiu i powinno być leczone skuteczną antybiotykoterapią. Uszkodzenia neurologiczne wywołane niedotlenieniem. Jeżeli uraz mózgu jest poważny, może prowadzić do stałego stanu wegetatywnego pacjenta.