Choroba Addisona-Biermera

Choroba Addisona-Biermera, inaczej zwana anemią złośliwą, to najczęstsza przyczyna niedokrwistości związanej z niedoborem witaminy B12. Co ciekawe, dotyczy ona częściej osób starszych, z grupą krwi A oraz niebieskim kolorem oczu. Oprócz objawów ogólnych związanych z niedokrwistością towarzyszą jej również zaburzenia neurologiczne oraz objawy ze strony przewodu pokarmowego.

Choroba Addisona-Biermera – co to jest?

Anemia złośliwa, czyli choroba Addisona-Biermera, to hematologiczne schorzenie należące do grupy niedokrwistości megaloblastycznych, w których objętość krwinki czerwonej jest zwiększona. Związana jest z niedoborem witaminy B12, która nie jest prawidłowo wchłaniana z przewodu pokarmowego. Na początku warto zaznaczyć, że choroba Addisona, która może być mylnie kojarzona z chorobą Addisona-Biermera, jest odrębną endokrynologiczną jednostką chorobową o zupełnie innej etiopatologii, objawach i leczeniu.

Anemia złośliwa – przyczyny

Choroba Addisona-Biermera to autoimmunologiczne schorzenie, w którym w organizmie powstają autoprzeciwciała przeciwko komórkom okładzinowym błony śluzowej żołądka lub czynnikowi wewnętrznemu (dawniej czynnik Castle’a), który jest przez nie produkowany. Witamina B12, aby zostać wchłonięta z naszego przewodu pokarmowego, musi połączyć się najpierw z wcześniej wspomnianym czynnikiem wewnętrznym wytwarzanym przez komórki okładzinowe.

W anemii złośliwej autoprzeciwciała łączą się z komórkami okładzinowymi błony śluzowej żołądka, powodując ich obumieranie, a co za tym idzie – czynnik wewnętrzny nie jest produkowany. Z kolei przeciwciała skierowane przeciwko czynnikowi wewnętrznemu dezaktywują go, przez co nie może on połączyć się z witaminą B12. W obu przypadkach konsekwencją jest jej zaburzone wchłanianie z przewodu pokarmowego i rozwój objawów jej niedoboru.

Obraz kliniczny choroby Addisona-Biermera

Pierwszą grupą objawów są te charakterystyczne dla niedokrwistości, które wynikają z obniżonej zdolności krwi do transportu tlenu (zmniejszona ilość hemoglobiny, która jest nośnikiem tlenu w krwinkach czerwonych), a co za tym idzie niedostatecznego utlenowania tkanek. Do najczęstszych skarg pacjentów należą:

osłabienie,
łatwa męczliwość,
bóle i zawroty głowy,
osłabienie koncentracji,
duszność, kołatanie serca, ból w klatce piersiowej (czasami).

Dodatkowo u około połowy pacjentów objawom niedokrwistości mogą towarzyszyć symptomy z przewodu pokarmowego, takie jak:

język „bawoli” – powiększony, wygładzony, ciemnoczerwony,
pieczenie języka, utrata smaku, brak apetytu,
nudności, zaparcia lub biegunka.

U pacjentów z chorobą Addisona-Biermera występuje również zanik błony śluzowej żołądka, który aż dwu-trzykrotnie zwiększa ryzyko wystąpienie raka gruczołowego żołądka.

Powikłania neurologiczne mogą wystąpić niezależnie od ciężkości niedokrwistości i nie zawsze ustępują. Do najczęstszych symptomów zaliczamy:

parestezje rąk i stóp, drętwienie kończyn – najczęściej,
uczucie przechodzenia prądu przez kręgosłup przy pochyleniu głowy do przodu,
utratę czucia wibracji i czucia głębokiego, niestabilność chodu, osłabienie odruchów mięśniowych, wzmożone lub osłabione odruchy ścięgniste i pozapiramidowe (zwykle w ciężkim niedoborze),
zaburzenia mikcji, nietrzymanie moczu,
zaburzenia funkcji poznawczych, urojenia, halucynacje, paranoję, zespół otępienny, demencję.

Do innych objawów zalicza się niepłodność, zakrzepicę, przedwczesne siwienie czy cytrynowożółte zabarwienie powłok skórnych. Warto też wspomnieć, że choroba Addisona-Biermera często współwystępuje z bielactwem nabytym.

Choroba Addisona-Biermera – jakie badania?

W chorobie Addisona-Biermera diagnostyka opiera się głównie na wykonaniu badań laboratoryjnych z krwi. Pierwszym badaniem przesiewowym jest zwykła morfologia krwi, w której obserwujemy charakterystyczne dla niedokrwistości z niedoboru witaminy B12 obniżenie wartości hemoglobiny (Hgb) wraz z podwyższeniem wartości wskaźnika MCV (objętość krwinki czerwonej). Może pojawić się również leukopenia z neutropenią, czyli zmniejszona liczba krwinek białych (WBC) oraz granulocytów, jak i trombocytopenia, czyli zmniejszona ilość płytek krwi (PLT). Dodatkowo należy wykonać badanie stężenia witaminy B12 we krwi oraz kwasu foliowego (w celu wykluczenia współistnienia jego niedoboru).

Przy potwierdzeniu niedokrwistości z niedoboru witaminy B12 należy oznaczyć poziom przeciwciał przeciwko czynnikowi wewnętrznemu oraz komórkom okładzinowym w celu potwierdzenia rozpoznania choroby. Warto też mieć na uwadze drugą najczęstszą przyczynę niedokrwistości z niedoboru witaminy B12, jaką jest dieta wegetariańska, która aktualnie staje się coraz bardziej powszechna.

Anemia złośliwa – jak leczymy?

Leczenie choroby Addisona-Biermera polega na domięśniowej suplementacji witaminy B12 w dawce 1000 mikrogramów raz dziennie przez 7 dni, następnie raz na tydzień przez 4 tygodnie do ustąpienia objawów niedokrwistości. Pierwszą poprawę parametrów można stwierdzić po 4–5 dniach leczenia, a wzrost stężenia hemoglobiny oraz krwinek czerwonych następuje po 7 dniach. Całkowita normalizacja parametrów zazwyczaj występuje po 2 miesiącach. Podtrzymująco, aby zapobiec ponownemu wystąpieniu niedoborów, powinno podawać się 1000 mikrogramów witaminy B12 raz na miesiąc do końca życia.

W chorobie Addisona-Biermera rokowania są dobre. Należy jednak pamiętać, że powstałe w trakcie choroby Addisona-Biermera powikłania neurologiczne mogą być nieodwracalne (w większości przypadków cofają się po 6 miesiącach terapii), a zanik błony śluzowej żołądka nie ustępuje pomimo wdrożonego leczenia.

Data publikacji: 04.10.2022

Data aktualizacji: 13.10.2022

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi

Polecane artykuły

Krztusiec – przyczyny, objawy, leczenie kokluszu

Krztusiec (koklusz) jest ostrą chorobą zakaźną dróg oddechowych wywołaną przez pałeczki krztuśca. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową. Na ciężki przebieg krztuśca narażone są zwłaszcza niemowlęta poniżej 6. miesiąca życia. Jak przebiega krztusiec i jak go rozpoznać? Jak wygląda leczenie kokluszu? W jaki sposób można się przed nim uchronić?

Czytaj dalej
Zespół Retta – objawy, dziedziczenie i leczenie

Zespół Retta to rzadkie zaburzenie neurorozwojowe. Dotyczy mutacji na chromosomie X, więc występuje głównie u dziewczynek. Szacuje się, że zespół Retta dotyka 1 na 10–15 tys. urodzonych dzieci płci żeńskiej. Może być jednak częstszy, gdyż bywa niezdiagnozowany. Zwykle nie ujawnia się od razu po urodzeniu. Dziecko z zespołem Retta przez wiele miesięcy może rozwijać się prawidłowo i dopiero z czasem zaczną się u niego pojawiać niepokojące objawy.

Czytaj dalej
Przeziębienie, grypa, alergia czy COVID-19? Jak je od siebie odróżnić?

Masz katar, kaszel i gorączkę? Czy to zwykłe przeziębienie, grypa czy może COVID-19? Objawy tych chorób mogą być bardzo podobne, co utrudnia samodzielne postawienie diagnozy. Dowiedz się, jakie są kluczowe różnice między tymi schorzeniami i kiedy warto skonsultować się z lekarzem.

Czytaj dalej
Reumatoidalne zapalenie stawów – przyczyny, objawy i leczenie RZS

Reumatoidalne zapalenie stawów (inaczej RZS lub gościec stawowy) to przewlekła choroba reumatyczna o podłożu autoimmunologicznym. Powszechnie określa się ją także jako reumatyzm. Początkowo atakuje najczęściej symetrycznie małe i średnie stawy rąk i nóg, ale w konsekwencji prowadzi do wielu zmian ogólnoustrojowych – jej najbardziej charakterystycznym objawem jest ból stawów, ich zaczerwienienie i obrzęk. Jak leczy się reumatoidalne zapalenie stawów? Czy istnieją domowe sposoby na RZS?

Czytaj dalej
Pieczenie, upławy i swędzenie kobiecych okolic intymnych? To może być infekcja pochwy. Jak zapobiegać i leczyć stany zapalne?

Upławy, pieczenie i swędzenie okolic intymnych to nie tylko uporczywe i często nawracające przypadłości, ale także objawy infekcji, która może doprowadzić do niepłodności, jeśli zostanie zaniedbana. Infekcje okolic intymnych mogą przydarzyć się kobiecie w każdym wieku, przed porodem, w trakcie ciąży i w połogu. Czy istnieje jedna uniwersalna odpowiedź na pytanie – jak skutecznie wyleczyć i zapobiegać zakażeniom pochwy? Otóż nie, nie istnieje. Można jednak postępować zgodnie z pewnymi wskazówkami, dzięki którym nawet przy pomocy domowych sposobów na infekcje intymne możliwe jest złagodzenie tych najbardziej dokuczliwych objawów. Więcej informacji na ten temat znajduje się w niniejszym artykule.

Czytaj dalej
Uczulenie na słońce – przyczyny. Jak złagodzić objawy wysypki od słońca?

Promienie słoneczne wykorzystywane są do produkowania witaminy D, która jest niezbędna do prawidłowego rozwoju kości oraz wzmacniania układu odpornościowego. Niestety zbyt długa bądź zbyt intensywna ekspozycja na słońce może powodować występowanie alergii. Uczulenie na słońce może dotknąć każdego z nas, dlatego też warto wiedzieć, jak postępować, gdy na ciele pojawi się wysypka od słońca.

Czytaj dalej
Zespół słabości (kruchości) to nie zwykłe starzenie. Objawy, diagnoza, leczenie

Proces starzenia jest nieodłącznym elementem życia każdego człowieka i ma znaczący wpływ zarówno na fizyczne, jak i psychiczne funkcjonowanie seniorów. Wśród zachodzących zmian wymienić można między innymi pogorszenie pracy poszczególnych narządów, podatność na choroby, zaburzenia poznawcze czy zespół kruchości. Ten ostatni jest zagadnieniem szczególnie badanym przez geriatrów – szacuje się, że w populacji polskiej dotyka on około 7% seniorów, wśród których ponad 50% to osoby po 80. roku życia.

Czytaj dalej
Dieta w zaburzeniach lękowych. Co jeść, a czego unikać przy stanach lękowych?

Zaburzenia lękowe dotykają znaczny odsetek dorosłych i dzieci. Osoby z zaburzeniami zmagają się z przewlekłym lękiem i stresem, który często powoduje cierpienie psychiczne i znaczne upośledzenie funkcjonowania pacjentów w wielu sferach ich życia. Tymczasem odpowiednia dieta w zaburzeniach lękowych może korzystnie wpływać na zdrowie układu nerwowego i pomagać w łagodzeniu objawów zaburzeń lękowych.

Czytaj dalej