dłonie z wybroczynami starczymi
Olaf Bąk

Plamica starcza – przyczyny, objawy, profilaktyka

Plamica starcza, zwana też wybroczynami starczymi czy purpurą starczą, to przypadłość pojawiająca się szczególnie na skórze seniorów (szczególnie w wieku 70–90 lat). Plamica jest schorzeniem obniżającym estetykę i ogólny wygląd skóry, ale nie jest chorobą groźną. Czym jest plamica starcza? Jak się objawia?

Skóra jest największym narządem naszego ciała, który chroni nasze głębsze tkanki przed czynnikami zewnętrznymi. Oprócz tego pełni funkcję termoregulacyjną, odbierającą bodźce, wchłaniającą niektóre substancje oraz syntetyzującą witaminę D3. Skóra składa się z naskórka, skóry właściwej, tkanki podskórnej. W wyniku działania czynników zewnętrznych i wewnętrznych skóra ulega uszkodzeniu i procesowi starzenia.

Plamica starcza – czym jest? Co ją powoduje?

Działania czynników zewnętrznych i wewnętrznych różnią się klinicznie, prowadząc do przebudowy skóry, jej niewydolności i wzmożonej podatności na urazy. Proces starzenia powoduje, że skóra staje się mniej elastyczna i napięta oraz cieńsza i sztywniejsza. Wzmożona podatność skóry na uszkodzenia nazywana jest dermatoporozą. Jest ona spowodowana utratą kwasu hialuronowego, kolagenu i elastyny w przestrzeni zewnątrzkomórkowej. Utrata tych substancji odpowiada za kliniczne objawy starzenia się skóry, takie jak zwiotczenie, przebarwienia, zmarszczki czy utrata elastyczności skóry.

Plamica starcza to skaza krwotoczna naczyniowa nabyta (związana jest z narastającym starzeniem się skóry, a nie z czynnikami wrodzonymi). Charakteryzuje się śródskórnymi wybroczynami, które przybierają ciemne, purpurowe zabarwienia. Mimo że przebarwienia te wyglądają jak plamica małopłytkowa, zjawisko to nie jest związane z zaburzeniami krzepnięcia krwi. 

Plamica wiąże się ze starzeniem się naczyń oraz ich zanikiem wywołanym przyjmowanymi lekami głównie z grupy GKS, ale także lekami przeciwzakrzepowymi oraz niedoborem witaminy C. Zmiany te związane są ze złogami hemosyderyny (białko magazynujące żelazo w komórkach), która odkłada się w tkankach przez długą ekspozycję na wynaczynioną krew. Jest to obalenie dotychczasowej hipotezy, według której plamica starcza jest spowodowana długotrwałą ekspozycją na słońce (i wynikającą z tego ekspozycją na promieniowanie UVA, B i C).

Objawy plamicy starczej

Plamica starcza objawia się plamami (wybroczynami) w poziomie skóry, najczęściej na grzbietowych powierzchniach rąk, przedramionach oraz podudziach i nie wiąże się z objawami patologicznymi czy zagrażającymi zdrowiu. Plamica może mieć różne nasilenie – od pojedynczych zmian aż po liczne zlane wykwity. Początkowo przypomina purpurowe lub fioletowe siniaki, a później przybiera kolor żółty lub brązowy.

Plamica starcza – diagnostyka i leczenie

Ponieważ plamica starcza nie jest chorobą ani objawem choroby, to sama w sobie nie podlega diagnostyce. Ze względu jednak na to, że może być mylona z innymi skazami krwotocznymi, warto wykluczyć inne podobnie wyglądające schorzenia, jak np.:

  • choroby hematologiczne,
  • plamicę alergiczną,
  • plamicę małopłytkową,
  • uszkodzenia stawów i kości, które mogą wiązać się z krwawymi wybroczynami w skórze.
Sprawdź na DOZ.pl: Produkty dla Seniora

Pielęgnacja skóry z plamicą starczą – co stosować, o czym warto pamiętać?

Przede wszystkim warto zadbać o profilaktykę plamicy starczej:

  1. Zadbaj o odpowiednią ochronę przed promieniami słonecznymi. Gdy wychodzisz na zewnątrz, zawsze (nawet w porach jesienno-zimowych) stosuj kremy z filtrem (SPF 50), odświeżając kolejne warstwy co 3–4 godziny.
  2. Unikaj solariów oraz nadmiernego opalania się – uchroni Cię to także przed większością nowotworów skóry.
  3. Unikaj urazów mechanicznych skóry, otarć, siniaków.
  4. Unikaj leków, które predysponują do powstania plamicy starczej.
  5. Na przebarwienia w wyniku starzenia skóry można stosować kremy, które pomogą wyrównać koloryt naskórka.
  1. A. Szczeklik, P. Gajewski, Interna Szczeklika 2019/20, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2020.
  2. A. Szczeklik, E. Szczeklik, Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 1979.
  3. F. F. Ferri, red. wyd. pol. A. Steciwko, Kompendium chorób wewnętrznych, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2007.
  4. M. Pawlaczyk, M. Lelonkiewicz, A. Witkowska, Dermatoporoza chorobą skóry indukowaną procesem starzenia, „Geriatria”, nr 5 2011.
  5. S. I. Cho, J. W. Kim, G. Yeo, D. Choi, J. Seo, H. Yoon, J.H. Chung, Senile Purpura: Clinical Features and Related Factors, „Annals of Dermatology”, nr 31 (4) 2019.
  6. K. Sułek, Wybroczyny i siniaki – pierwsze kroki diagnostyczne, „Lekarz POZ”, nr 3 2018.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Krztusiec – przyczyny, objawy, leczenie kokluszu

    Krztusiec (koklusz) jest ostrą chorobą zakaźną dróg oddechowych wywołaną przez pałeczki krztuśca. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową. Na ciężki przebieg krztuśca narażone są zwłaszcza niemowlęta poniżej 6. miesiąca życia. Jak przebiega krztusiec i jak go rozpoznać? Jak wygląda leczenie kokluszu? W jaki sposób można się przed nim uchronić?

  • Zespół Retta – objawy, dziedziczenie i leczenie

    Zespół Retta to rzadkie zaburzenie neurorozwojowe. Dotyczy mutacji na chromosomie X, więc występuje głównie u dziewczynek. Szacuje się, że zespół Retta dotyka 1 na 10–15 tys. urodzonych dzieci płci żeńskiej. Może być jednak częstszy, gdyż bywa niezdiagnozowany. Zwykle nie ujawnia się od razu po urodzeniu. Dziecko z zespołem Retta przez wiele miesięcy może rozwijać się prawidłowo i dopiero z czasem zaczną się u niego pojawiać niepokojące objawy.

  • Przeziębienie, grypa, alergia czy COVID-19? Jak je od siebie odróżnić?

    Masz katar, kaszel i gorączkę? Czy to zwykłe przeziębienie, grypa czy może COVID-19? Objawy tych chorób mogą być bardzo podobne, co utrudnia samodzielne postawienie diagnozy. Dowiedz się, jakie są kluczowe różnice między tymi schorzeniami i kiedy warto skonsultować się z lekarzem.

  • Reumatoidalne zapalenie stawów – przyczyny, objawy i leczenie RZS

    Reumatoidalne zapalenie stawów (inaczej RZS lub gościec stawowy) to przewlekła choroba reumatyczna o podłożu autoimmunologicznym. Powszechnie określa się ją także jako reumatyzm. Początkowo atakuje najczęściej symetrycznie małe i średnie stawy rąk i nóg, ale w konsekwencji prowadzi do wielu zmian ogólnoustrojowych – jej najbardziej charakterystycznym objawem jest ból stawów, ich zaczerwienienie i obrzęk. Jak leczy się reumatoidalne zapalenie stawów? Czy istnieją domowe sposoby na RZS?

  • Pieczenie, upławy i swędzenie kobiecych okolic intymnych? To może być infekcja pochwy. Jak zapobiegać i leczyć stany zapalne?

    Upławy, pieczenie i swędzenie okolic intymnych to nie tylko uporczywe i często nawracające przypadłości, ale także objawy infekcji, która może doprowadzić do niepłodności, jeśli zostanie zaniedbana. Infekcje okolic intymnych mogą przydarzyć się kobiecie w każdym wieku, przed porodem, w trakcie ciąży i w połogu. Czy istnieje jedna uniwersalna odpowiedź na pytanie – jak skutecznie wyleczyć i zapobiegać zakażeniom pochwy? Otóż nie, nie istnieje. Można jednak postępować zgodnie z pewnymi wskazówkami, dzięki którym nawet przy pomocy domowych sposobów na infekcje intymne możliwe jest złagodzenie tych najbardziej dokuczliwych objawów. Więcej informacji na ten temat znajduje się w niniejszym artykule.

  • Uczulenie na słońce – przyczyny. Jak złagodzić objawy wysypki od słońca?

    Promienie słoneczne wykorzystywane są do produkowania witaminy D, która jest niezbędna do prawidłowego rozwoju kości oraz wzmacniania układu odpornościowego. Niestety zbyt długa bądź zbyt intensywna ekspozycja na słońce może powodować występowanie alergii. Uczulenie na słońce może dotknąć każdego z nas, dlatego też warto wiedzieć, jak postępować, gdy na ciele pojawi się wysypka od słońca.

  • Zespół słabości (kruchości) to nie zwykłe starzenie. Objawy, diagnoza, leczenie

    Proces starzenia jest nieodłącznym elementem życia każdego człowieka i ma znaczący wpływ zarówno na fizyczne, jak i psychiczne funkcjonowanie seniorów. Wśród zachodzących zmian wymienić można między innymi pogorszenie pracy poszczególnych narządów, podatność na choroby, zaburzenia poznawcze czy zespół kruchości. Ten ostatni jest zagadnieniem szczególnie badanym przez geriatrów – szacuje się, że w populacji polskiej dotyka on około 7% seniorów, wśród których ponad 50% to osoby po 80. roku życia.

  • Dieta w zaburzeniach lękowych. Co jeść, a czego unikać przy stanach lękowych?

    Zaburzenia lękowe dotykają znaczny odsetek dorosłych i dzieci. Osoby z zaburzeniami zmagają się z przewlekłym lękiem i stresem, który często powoduje cierpienie psychiczne i znaczne upośledzenie funkcjonowania pacjentów w wielu sferach ich życia. Tymczasem odpowiednia dieta w zaburzeniach lękowych może korzystnie wpływać na zdrowie układu nerwowego i pomagać w łagodzeniu objawów zaburzeń lękowych.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl