Strefa okazji
Nowości
Krótkie daty
Zespół szarego dziecka – kiedy występuje?
Zespół szarego dziecka (zespół szary, zespół Grey’a) to schorzenie, które szczególnie często występowało w latach 50. XX wieku. W tym okresie powszechne było stosowanie specyficznego antybiotyku – chloramfenikolu – u noworodków urodzonych po 24 godzinach od przedwczesnego odpłynięcia wód płodowych. Tak zastosowana antybiotykoterapia miała zapobiegać infekcji, która zagrażała dziecku niechronionemu przez ponad dobę przez płyn owodniowy.
- Zespół szarego dziecka – przyczyny
- Zespół szarego dziecka – na czym polega? Objawy
- Zespół szarego dziecka – diagnostyka
- Zespół szarego dziecka – leczenie, sposoby leczenia
- Zespół szarego dziecka – rokowania
Zespół szarego dziecka – przyczyny
Przyczyną zespołu jest podanie noworodkowi chloramfenikolu. U noworodków i niemowląt, szczególnie wcześniaków, procesy metaboliczne są niedojrzałe. W konsekwencji organizm tak małego dziecka nie jest w stanie w pełni zmetabolizować leku, co prowadzi do jego kumulacji w organizmie dziecka. Ponadto niedojrzałe procesy metaboliczne przyczyniają się do powstawania toksycznych metabolitów chloramfenikolu. Oba te procesy doprowadzały do zespołu szarego dziecka, a nasilenie objawów ściśle zależało od zastosowanej dawki antybiotyku.
Zespół szarego dziecka – na czym polega? Objawy
Objawy pojawiają się zazwyczaj od 2 do 9 dni od podania pierwszej dawki chloramfenikolu. W tym czasie lek osiąga toksyczne stężenie we krwi i wywołuje objawy zespołu szarego dziecka. Jedne z pierwszych symptomów to: utrata apetytu, nerwowość, wymioty, popielate zabarwienie skóry. Następnie pojawia się obniżone ciśnienie krwi, sinica, wychłodzenie, obniżenie siły mięśniowej (wiotkość) i wzdęcie brzucha. Zwiększa się również stężenie mleczanów we krwi, co bezpośrednio prowadzi do kwasicy metabolicznej, zaburzeń oddychania i ostatecznie – do niewydolności krążenia i zgonu.
Zespół szarego dziecka – diagnostyka
W przypadku diagnostyki zespołu można oznaczyć stężenie antybiotyku we krwi. Jeśli stężenie chloramfenikolu przekracza 50 µg/ml, istnieje duże ryzyko wystąpienia zespołu szarego dziecka. Ponadto za zespołem będą również przemawiać pozostałe wyniki badań laboratoryjnych – obniżone pH krwi i podwyższone stężenie mleczanów.
Zespół szarego dziecka – leczenie, sposoby leczenia
Jedynym sposobem leczenia jest natychmiastowe zaprzestanie podawania chloramfenikolu. Pozostałe działania polegają na leczeniu objawowym obniżonego ciśnienia tętniczego oraz kwasicy mleczanowej.
Zespół szarego dziecka – rokowania
Z uwagi na to, iż od kilkudziesięciu lat chloramfenikol jest zakazany do stosowania u noworodków i niemowląt, rokowanie jest nieokreślone. Jedyne dane pochodzą z obserwacji w latach 50. XX wieku. W toku badań lekarze zaobserwowali, że śmiertelność wśród noworodków, u których zastosowano chloramfenikol, była wyższa niż noworodków, u których nie zastosowano leczenia mimo porodu obarczonego dużym ryzykiem infekcji u dziecka.
