Zaparcia u niemowląt

Zaparcia u niemowląt, inaczej zatwardzenia, to problem, który bardzo często niepokoi rodziców. Długie nieoddawanie stolca może mieć wiele przyczyn, w tym zmiana diety, czy też alergia pokarmowa, a nawet wada anatomiczna. Według gastroenterologów dziecięcych, zaparcia u niemowląt to najczęstsza dolegliwość kliniczna. Co stosować na zaparcia u niemowląt?

Na zaparcia cierpi około 15% populacji dziecięcej. U niemowląt (czyli dzieci do ukończenia 1 roku życia) to jeden z najczęstszych problemów układu pokarmowego. Jest to związane z faktem, że w pierwszych miesiącach życia układ trawienny kształtuje się i dojrzewa, a zatem jest wrażliwszy na wiele składników pokarmowych. W związku z tym ból brzuszka, wzdęcia, uczucie niepokoju i zaparcia mogą być częstym powodem zmartwień rodziców.

Po czym poznać zaparcia u niemowlaka?

O zatwardzeniach mówi się wówczas, gdy liczba oddawanych stolców jest mniejsza niż 2 tygodniowo. Ponadto kał ma twardą konsystencja, a jego oddawanie sprawia maluchowi ból (co często powoduje płacz lub niepokój). Objawom tym może towarzyszyć twardy brzuszek. W niektórych przypadkach obserwuje się także zmniejszenie łaknienia. Warto jednak pamiętać, że wypróżniane wygląda nieco inaczej u dzieci karmionych piersią, a inaczej u tych będących na mleku modyfikowanym.

Liczba oddawanych stolców u dzieci karmionych mlekiem matki powinna być częstsza, niż tych spożywających jedynie gotowe mieszanki. Prawda jest jednak taka, że nie ma ściśle określonej normy ilości wypróżnień u niemowląt. Stolec może pojawiać się codziennie, a nawet raz na 10 dni. Jeśli dziecko oddaje mniej stolców, ale nie towarzyszą temu żadne niepokojące objawy, to prawdopodobnie nie dzieje się nic złego.

Przyczyny zaparć u niemowląt

W większości przypadków zaparcia u niemowląt mają charakter czynnościowy (do 95%). Oznacza to, że nie wywołała ich żadna jednostka chorobowa, a określony czynnik, zaburzający fizjologiczną czynność niedojrzałego jeszcze układu pokarmowego maluszka.

Zaparcia u niemowląt mogą być wynikiem:

zmiany sposobu odżywiania (przejście z karmienia piersią na mleko modyfikowane, zastąpienie mleka początkowego mlekiem następnym, rozszerzenie diety, wprowadzenie nowego składnika itp.),
alergii pokarmowych,
chorób przewodu pokarmowego (np. choroby Hirschsprunga) lub jego wad anatomicznych,
zbyt małej ilości błonnika w diecie (u starszych niemowląt spożywających stałe pokarmy),
małej podaży płynów,
niewłaściwe przygotowanie mlecznej mieszanki (proporcje niezgodne z instrukcją przygotowania),
przyjmowania niektórych leków np. antybiotyków (bez jednoczesnego wsparcia probiotycznego).

Jakie produkty powodują zaparcia u niemowląt?

Niestety nie da się jednoznacznie wskazać na składniki, które mogą powodować zatwardzenia i dyskomfort z nimi związany. Rodzice niemowląt powinni pamiętać o tym, aby w diecie maluszka (zgodnie ze stanowiskiem WHO dzieci do 6. miesiąca życia powinny być karmione wyłącznie mlekiem mamy lub modyfikowanym) nie zabrakło dużej ilości płynów i błonnika (kaszki, owoce). Negatywny wpływ na częstotliwość oddawania stolców może mieć zbyt szybkie wprowadzenie do diety niemowlaka, mleka krowiego, kakao (bogatego w garbniki) i wysoko przetworzonej żywności.

Jak długo noworodek może nie robić kupy?

Noworodek, czyli dziecko do ukończenia 4 tygodnia życia, powinno mieć bardzo regularny rytm wypróżnień. Kupka pojawia się u niego nawet kilka razy dziennie, często podczas lub tuż po każdym karmieniu. Jego konsystencja jest półpłynna, a kolor zbliżony do musztardowego. Warto jednak pamiętać, że każde dziecko jest inne i ma odmienny rytm wypróżnień.

Czujność powinna wzbudzić nie tyle liczba oddawanych stolców, co samopoczucie dziecka. Jeśli jest marudne, płaczliwe, ma twardy brzuszek, wypróżnianie sprawia mu ból, a konsystencja kału jest zbita lub pojawia się w nim krew, jest to sygnał, aby udać się na konsultację do pediatry.

Jak pomóc dziecku z zaparciami? Co pomaga na zaparcia u niemowląt?

Co zrobić, gdy niemowlę nie chce zrobić kupy? W pierwszej kolejności należy przyjrzeć się jego diecie. Jeśli zaparcia wystąpiły na skutek przejścia z karmienia piersią do mleka modyfikowanego (lub z mleka początkowego na mleko następne), warto zweryfikować jego skład. Pediatrzy bardzo często rekomendują w takich przypadkach mleko HA, czyli hipoalergiczne, mające na celu zminimalizowanie ryzyka pojawienia się objawów alergii pokarmowych, w tym zaparć.

Kolejnym sposobem na zmniejszenie ryzyka zatwardzenia u niemowląt jest podawanie probiotyków. Wyniki badań naukowych wykazały, że podawanie dzieciom z przewlekłymi zaparciami probiotyków (szczep Lactobacillus reuteri), wpłynęło na poprawę częstotliwości i konsystencji oddawanych stolców.

Dowiedz się również, jak radzić sobie z zaparciami u starszych dzieci

Skuteczne może okazać się także zastosowanie czopków glicerynowych, które zapewniają odpowiedni poślizg, pobudzając jednocześnie perystaltykę jelit. Farmakologiczne leczenie zaparć u dzieci po 6 miesiącu życia może uwzględniać przyjmowanie długołańcuchowych makrogoli. Najczęściej podaje się w je w formie rozpuszczonej w wodzie, mleku lub soku do samodzielnego wypicia. Innym lekiem osmotycznie czynnym, który wspiera wypróżnianie jest laktuloza. Po konsultacji z lekarzem może być stosowana również przez niemowlęta. Jej działanie polega na zatrzymaniu wody w jelicie grubym, co w konsekwencji powoduje rozluźnienie masy kałowej.

Domowe sposoby na zaparcia u niemowląt

Istnieje wiele domowych sposobów na zaparcia u niemowląt. Zalicza się do nich:

wykonywanie masażu brzuszka,
stosowanie ciepłych kompresów (np. termofor z pestkami wiśni) i/lub kąpieli,
wzbogacenie diety w błonnik (świeże owoce i warzywa, kasza pęczak, otręby),
zwiększenie podaży płynów,
podanie herbatki z rumianku lub kopru włoskiego.

Data publikacji: 08.08.2022

Data aktualizacji: 08.08.2022

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi

Polecane artykuły

Krztusiec – przyczyny, objawy, leczenie kokluszu

Krztusiec (koklusz) jest ostrą chorobą zakaźną dróg oddechowych wywołaną przez pałeczki krztuśca. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową. Na ciężki przebieg krztuśca narażone są zwłaszcza niemowlęta poniżej 6. miesiąca życia. Jak przebiega krztusiec i jak go rozpoznać? Jak wygląda leczenie kokluszu? W jaki sposób można się przed nim uchronić?

Czytaj dalej
Zespół Retta – objawy, dziedziczenie i leczenie

Zespół Retta to rzadkie zaburzenie neurorozwojowe. Dotyczy mutacji na chromosomie X, więc występuje głównie u dziewczynek. Szacuje się, że zespół Retta dotyka 1 na 10–15 tys. urodzonych dzieci płci żeńskiej. Może być jednak częstszy, gdyż bywa niezdiagnozowany. Zwykle nie ujawnia się od razu po urodzeniu. Dziecko z zespołem Retta przez wiele miesięcy może rozwijać się prawidłowo i dopiero z czasem zaczną się u niego pojawiać niepokojące objawy.

Czytaj dalej
Przeziębienie, grypa, alergia czy COVID-19? Jak je od siebie odróżnić?

Masz katar, kaszel i gorączkę? Czy to zwykłe przeziębienie, grypa czy może COVID-19? Objawy tych chorób mogą być bardzo podobne, co utrudnia samodzielne postawienie diagnozy. Dowiedz się, jakie są kluczowe różnice między tymi schorzeniami i kiedy warto skonsultować się z lekarzem.

Czytaj dalej
Reumatoidalne zapalenie stawów – przyczyny, objawy i leczenie RZS

Reumatoidalne zapalenie stawów (inaczej RZS lub gościec stawowy) to przewlekła choroba reumatyczna o podłożu autoimmunologicznym. Powszechnie określa się ją także jako reumatyzm. Początkowo atakuje najczęściej symetrycznie małe i średnie stawy rąk i nóg, ale w konsekwencji prowadzi do wielu zmian ogólnoustrojowych – jej najbardziej charakterystycznym objawem jest ból stawów, ich zaczerwienienie i obrzęk. Jak leczy się reumatoidalne zapalenie stawów? Czy istnieją domowe sposoby na RZS?

Czytaj dalej
Pieczenie, upławy i swędzenie kobiecych okolic intymnych? To może być infekcja pochwy. Jak zapobiegać i leczyć stany zapalne?

Upławy, pieczenie i swędzenie okolic intymnych to nie tylko uporczywe i często nawracające przypadłości, ale także objawy infekcji, która może doprowadzić do niepłodności, jeśli zostanie zaniedbana. Infekcje okolic intymnych mogą przydarzyć się kobiecie w każdym wieku, przed porodem, w trakcie ciąży i w połogu. Czy istnieje jedna uniwersalna odpowiedź na pytanie – jak skutecznie wyleczyć i zapobiegać zakażeniom pochwy? Otóż nie, nie istnieje. Można jednak postępować zgodnie z pewnymi wskazówkami, dzięki którym nawet przy pomocy domowych sposobów na infekcje intymne możliwe jest złagodzenie tych najbardziej dokuczliwych objawów. Więcej informacji na ten temat znajduje się w niniejszym artykule.

Czytaj dalej
Uczulenie na słońce – przyczyny. Jak złagodzić objawy wysypki od słońca?

Promienie słoneczne wykorzystywane są do produkowania witaminy D, która jest niezbędna do prawidłowego rozwoju kości oraz wzmacniania układu odpornościowego. Niestety zbyt długa bądź zbyt intensywna ekspozycja na słońce może powodować występowanie alergii. Uczulenie na słońce może dotknąć każdego z nas, dlatego też warto wiedzieć, jak postępować, gdy na ciele pojawi się wysypka od słońca.

Czytaj dalej
Zespół słabości (kruchości) to nie zwykłe starzenie. Objawy, diagnoza, leczenie

Proces starzenia jest nieodłącznym elementem życia każdego człowieka i ma znaczący wpływ zarówno na fizyczne, jak i psychiczne funkcjonowanie seniorów. Wśród zachodzących zmian wymienić można między innymi pogorszenie pracy poszczególnych narządów, podatność na choroby, zaburzenia poznawcze czy zespół kruchości. Ten ostatni jest zagadnieniem szczególnie badanym przez geriatrów – szacuje się, że w populacji polskiej dotyka on około 7% seniorów, wśród których ponad 50% to osoby po 80. roku życia.

Czytaj dalej
Dieta w zaburzeniach lękowych. Co jeść, a czego unikać przy stanach lękowych?

Zaburzenia lękowe dotykają znaczny odsetek dorosłych i dzieci. Osoby z zaburzeniami zmagają się z przewlekłym lękiem i stresem, który często powoduje cierpienie psychiczne i znaczne upośledzenie funkcjonowania pacjentów w wielu sferach ich życia. Tymczasem odpowiednia dieta w zaburzeniach lękowych może korzystnie wpływać na zdrowie układu nerwowego i pomagać w łagodzeniu objawów zaburzeń lękowych.

Czytaj dalej