Strefa okazji
Nowości
Krótkie daty
Zaburzenia lękowe – objawy, przyczyny, leczenie
Szacuje się, że na zaburzenia lękowe cierpi około 15-20 proc. osób – zarówno dorosłych, jak i dzieci oraz młodzieży. Ten rodzaj zaburzeń częściej dotyczy kobiet, niemniej jednak dotyka również mężczyzn. Jakie są objawy zaburzeń lękowych? Jak sobie z nimi radzić i jak wygląda leczenie?
- Jakie są rodzaje zaburzeń lękowych?
- Zaburzenia lękowe – objawy. Jak objawiają się stany lękowe?
- Zaburzenia lękowe – przyczyny. Co powoduje stany lękowe?
- Zaburzenia lękowe – leczenie
- Zaburzenia lękowe – test, diagnostyka
- Czy zaburzenia lękowe są uleczalne?
- Nieleczone zaburzenia lękowe – skutki
- Czy zaburzenia lękowe są dziedziczne?
Jakie są rodzaje zaburzeń lękowych?
Zgodnie z ICD-10 zaburzenia lękowe dzieli się na dwie grupy:
- Zaburzenia lękowe w postaci fobii, takie jak agorafobia, fobia społeczna lub specyficzne fobie przed konkretnymi przedmiotami, sytuacjami czy zwierzętami.
- Inne zaburzenia lękowe, do których można zaliczyć zaburzenia lękowe z napadami lęku, zaburzenia lękowe uogólnione, zaburzenia depresyjne i lękowe mieszane.
Zaburzenia lękowe – objawy. Jak objawiają się stany lękowe?
Objawy zaburzeń lękowych różnią się od siebie w zależności od tego, o jakim zaburzeniu konkretnie mówimy. W przypadku uogólnionych zaburzeń lękowych możemy zauważyć m.in. uczucie napięcia i niepokoju, które nieustannie towarzyszy osobie chorej.
Z kolei zespół lęku panicznego objawia się pod postacią ataków paniki. Napady paniki to stany ostrego napięcia, podczas których pacjent zmaga się m.in. z przyspieszonym biciem serca, bólem w klatce piersiowej, niepokojem, dusznościami. Wielu pacjentów w obliczu ataków paniki ma wrażenie, że traci kontrolę nad własnym ciałem, a nawet że umiera.
Objawem fobii specyficznych będzie natomiast irracjonalny, nieuzasadniony i nadmierny lęk przed jakimś bodźcem lękowym. Wówczas pacjenci również mogą odczuwać objawy ze strony ciała.
W przebiegu zaburzeń lękowych można więc zaobserwować grupę podobnych objawów, czyli:
- trudności ze snem,
- wewnętrzny niepokój i napięcie,
- problemy z koncentracją uwagi,
- nadmierne pocenie się,
- drażliwość i zdenerwowanie,
- bezradność,
- bóle lub ucisk w klatce piersiowej,
- wyolbrzymianie negatywnych aspektów,
- tworzenie czarnych scenariuszy,
- nadmierne reakcje.
Zaburzenia lękowe – przyczyny. Co powoduje stany lękowe?
Zaburzenia lękowe mogą być wywołane przez szereg różnych czynników. Wśród nich wymienia się:
- czynniki genetyczne – występowanie w rodzinie zaburzeń lękowych zwiększa prawdopodobieństwo rozwoju tego zaburzenia u dziecka,
- stresujące wydarzenia – np. śmierć bliskiej osoby, rozwód, diagnoza choroby,
- czynniki indywidualne/osobowościowe – zaburzenia lękowe częściej obserwowane są u osób o nadmiernej lękliwości, ze skłonnościami do perfekcjonizmu oraz o niskiej samoocenie,
- czynniki zdrowotne – zaburzenia lękowe występują w przebiegu niektórych chorób, np. cukrzycy, problemów hormonalnych, zaburzeń układu oddechowego,
- czynniki środowiskowe – traumatyczne doświadczenia z przeszłości, przemoc itp.,
- czynniki biologiczne.
Zaburzenia lękowe – leczenie
Jak wyjść z zaburzeń lękowych? Leczenie zaburzeń lękowych zależne będzie od indywidualnego przypadku. Zazwyczaj obejmuje psychoterapię poznawczo-behawioralną, która polega m.in. na odzyskaniu kontroli nad swoim funkcjonowaniem, znalezieniu przyczyny lęku oraz nauczeniu się reagowania na pojawiające się objawy.
Jak samodzielnie łagodzić stany lękowe? Próby samodzielnego poradzenia sobie z zaburzeniami lękowymi nie zastąpią profesjonalnej pomocy. Niemniej jednak możemy sami zadbać o naukę relaksowania się poprzez np. medytację, jogę czy ćwiczenia oddechowe. Ćwiczenia oddechowe mogą bowiem pomóc nam spowolnić oddech, który przyspiesza w sytuacji lękowej. Spokojny oddech sprawia, że jesteśmy w stanie zrelaksować się i uspokoić.
Ponadto warto również ograniczyć używki, takie jak alkohol czy kofeina, które nadmiernie pobudzają i mogą wyzwalać lęki. Nie bez znaczenia pozostaje także zdrowy styl życia: zbilansowana dieta i umiarkowana aktywność fizyczna w ciągu dnia.
Zaburzenia lękowe – test, diagnostyka
Rozpoznania zaburzeń lękowych dokonuje specjalista: psycholog lub psychiatra, który na podstawie odczuwanych objawów, ich nasilenia i częstotliwości, a także innych narzędzi psychologicznych, np. kwestionariuszy, postawi diagnozę i zaproponuje dalszą ścieżkę postępowania.
W Internecie możemy znaleźć testy online na różnego rodzaju zaburzenia lękowe. Trzeba jednak pamiętać, że nie stanowią one rzetelnej diagnozy, a są jedynie wskazówką, która może zasygnalizować nam o konieczności udania się do specjalisty.
Czy zaburzenia lękowe są uleczalne?
Zaburzenia lękowe są jak najbardziej uleczalne, jeżeli zostaną objęte odpowiednim leczeniem: psychoterapią lub leczeniem farmakologicznym.
Nieleczone zaburzenia lękowe – skutki
Nieleczone zaburzenia lękowe niosą za sobą szereg negatywnych konsekwencji dla naszego zdrowia. Przede wszystkim mogą wyraźnie dezorganizować nasze codzienne funkcjonowanie. Wszystko to będzie przekładać się na gorsze funkcjonowanie w życiu prywatnym, w szkole czy w pracy. Nieleczone zaburzenia lękowe mogą także predysponować do rozwoju zaburzeń psychicznych, takich jak depresja, zaburzenia odżywiania czy zaburzenia snu. Ponadto mogą prowadzić do niskiej jakości życia, a w konsekwencji do prób samobójczych, które mogą zakończyć się tragicznie.
Czy zaburzenia lękowe są dziedziczne?
Nie ma jednego tzw. „genu lęku”, ale warto wiedzieć, że istnieje wiele genów, które mogą predysponować do rozwoju lęku. Badania wskazują na to, że niektóre z tych genów mogą być dziedziczone, ale to, czy dany gen zostanie „uruchomiony”, w dużym stopniu zależne będzie od czynników środowiskowych. Uważa się, że np. zaburzenia lękowe uogólnione są dziedziczone w ok. 30 proc.
