Znieczulenie ogólne a miejscowe – różnice
Paulina Kłos-Wojtczak

Znieczulenie ogólne a miejscowe – różnice

Jeszcze sto lat temu pacjenci byli poddawani wszystkim operacjom bez żadnego rodzaju znieczulenia i w złych warunkach sanitarnych. Nic więc dziwnego, że większość z nich nie przeżywała spotkania z chirurgiem. Na szczęście dzisiaj komfort pacjenta jest znacznie wyższy, a podczas drobnych zabiegów, jak i poważniejszych operacji można skorzystać ze znieczulenia – ogólnego i miejscowego. Czym się różnią i jak działają?

  1. Znieczulenie ogólne – jak działa?
  2. Znieczulenie miejscowe – jak działa?
  3. Znieczulenie ogólne i miejscowe – bezpieczeństwo, skutki uboczne
  4. Znieczulenie ogólne czy miejscowe – które wybrać? Które do jakiego zabiegu?

Bólu doświadczył z pewnością każdy z nas. To naturalna reakcja organizmu, która tak naprawdę jest pozytywna, ponieważ informuje nas, że dzieje się coś niedobrego. Dzięki postępowi w dziedzinie medycyny i farmacji na rynku dostępne są środki przeciwbólowe, a anestezjolodzy mają możliwość całkowitego zablokowania odczuć bólowych u pacjentów poddawanych operacjom. Czym się różni znieczulenie ogólne od miejscowego?

Znieczulenie ogólne – jak działa?

Znieczulenie ogólne, czyli narkoza, opisywane jest w literaturze medycznej jako stan całkowitego uśpienia przebiegającego z czasowym wyłączeniem świadomości. Pacjenci twierdzą, że przypomina on sen. Warto jednak pamiętać, że stan ten jest znacznie głębszy niż fizjologiczny nocny odpoczynek. Jak wygląda cały proces?

Do zabiegu należy się odpowiednio przygotować. Anestezjolog wraz z całym personelem medycznym stopniowo doprowadza do uśpienia operowanego pacjenta przez podanie środków usypiających drogą dożylną. Całość trwa kilka minut. Zarówno w trakcie usypiania, jak i podczas całej operacji kontrolowanych jest wiele parametrów życiowych, w tym praca serca, utlenowanie krwi, a także ciśnienie tętnicze.

W trakcie narkozy dochodzi do depresji oddechowej i dlatego pacjent musi mieć założoną maskę tlenową, dzięki której zachowana jest wymiana tlenowa. Wszelkie reakcje na ból są całkowicie zniesione. Dochodzi również do zahamowania odruchów rdzeniowych, a także zwiotczenia mięśni szkieletowych. Po zakończonej operacji pacjent jest stopniowo wybudzany.

Czy po narkozie chce się spać? Początkowo tak. Całkowite wybudzenie może trwać nawet kilkanaście minut. Czego nie wolno robić po narkozie? Lekarze przestrzegają, aby bezpośrednio po wybudzeniu się z narkozy nie wstawać z łóżka. Taki szybki zryw może spowodować zawroty głowy i upadek.

Znieczulenie miejscowe – jak działa?

Znieczulenie miejscowe dzieli się na nasiękowe i powierzchniowe. To pierwsze dotyczy blokady zakończeń nerwowych i włókien. Wybrane miejsce ostrzykuje się środkiem o działaniu znieczulającym, np. lidokainą i prokainą. Znieczulenie nasiękowe najczęściej przeprowadza się na fotelu dentystycznym. To drugie z kolei jest znacznie mniej inwazyjne i dotyczy błony śluzowej i skóry. W takich przypadkach najczęściej stosuje się żele, aerozole i maści, które blokują powierzchniowe receptory bólu. Tego rodzaju uśmierzenie bólu stosowane jest np. w salonach kosmetycznych i tatuażu.

W trakcie znieczulenia miejscowego pacjent zachowuje przytomność i jest cały czas pytany o to, czy odczuwa ból. Jeśli odpowiedź jest twierdząca, błona śluzowa lub skóra jest smarowana ponownie.

Znieczulenie ogólne i miejscowe – bezpieczeństwo, skutki uboczne

Każdy rodzaj znieczulenia niesie za sobą ryzyko powikłań i skutków ubocznych. Ponadto niektóre choroby oraz stany (np. ciąża czy laktacja) mogą być przeciwwskazaniem do stosowania któregokolwiek z nich.

W przypadku znieczulenia miejscowego częste efekty niepożądane to reakcje alergiczne na substancje czynne zawarte w środkach anestetycznych. Mogą pojawić się także lekkie drętwienia i mrowienia w miejscu zastosowania preparatu. Ponadto możliwe jest odczuwanie metalicznego posmaku w ustach, zawrotów głowy, a nawet wymiotowanie. W skrajnych przypadkach może dojść do niewydolności krążeniowo-oddechowej, a także wstrząsu anafilaktycznego.

Znieczulenie ogólne uważane jest za stosunkowo bezpieczne dla pacjentów, jednakże niepozbawione ryzyka powikłań. Często po zabiegach i operacjach pojawiają się chrypki, bóle gardła (co związane jest z obecnością rurki intubacyjnej), nudności i wymioty. Znacznie rzadziej pacjenci po znieczuleniu ogólnym mogą doświadczyć zaburzeń pracy serca i problemów z oddychaniem.

Znieczulenie ogólne czy miejscowe – które wybrać? Które do jakiego zabiegu?

Decyzja o wyborze rodzaju znieczulenia uzależniona jest od wielu czynników i podejmowana jest przez lekarza. Czynnikami, które decydują o tym, czy u danego pacjenta zastosuje się znieczulenie miejscowe czy też ogólne, są przede wszystkim: rodzaj wykonywanej operacji, wiek pacjenta, ogólny stan zdrowia, dostępność środków znieczulających, a także możliwe ryzyko pojawienia się reakcji alergicznych. Warto pamiętać o tym, że lekarz zawsze kieruje się bezpieczeństwem operowanego i tym, aby zapewnić stabilne warunki przeprowadzanych zabiegów.

  1. S. Malamed, Środki znieczulenia miejscowego, „Magazyn Stomatologiczny”, nr 9 2017.
  2. P. Jałowiecki, R. Rudner, W. Dziubdziela i in., Ocena jakości postępowania anestezjologicznego na podstawie opinii chorych o znieczuleniu. I. Okres przedoperacyjny, „Anestezjologia Intensywna Terapia”, nr 3 2001.
  3. W. Weigl, I. Szymusik, A. Borowska-Solonynko i in., Wpływ znieczulenia zewnątrzoponowego na poród, „Ginekologia Polska”, nr 81 2010.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Krztusiec – przyczyny, objawy, leczenie kokluszu

    Krztusiec (koklusz) jest ostrą chorobą zakaźną dróg oddechowych wywołaną przez pałeczki krztuśca. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową. Na ciężki przebieg krztuśca narażone są zwłaszcza niemowlęta poniżej 6. miesiąca życia. Jak przebiega krztusiec i jak go rozpoznać? Jak wygląda leczenie kokluszu? W jaki sposób można się przed nim uchronić?

  • Zespół Retta – objawy, dziedziczenie i leczenie

    Zespół Retta to rzadkie zaburzenie neurorozwojowe. Dotyczy mutacji na chromosomie X, więc występuje głównie u dziewczynek. Szacuje się, że zespół Retta dotyka 1 na 10–15 tys. urodzonych dzieci płci żeńskiej. Może być jednak częstszy, gdyż bywa niezdiagnozowany. Zwykle nie ujawnia się od razu po urodzeniu. Dziecko z zespołem Retta przez wiele miesięcy może rozwijać się prawidłowo i dopiero z czasem zaczną się u niego pojawiać niepokojące objawy.

  • Przeziębienie, grypa, alergia czy COVID-19? Jak je od siebie odróżnić?

    Masz katar, kaszel i gorączkę? Czy to zwykłe przeziębienie, grypa czy może COVID-19? Objawy tych chorób mogą być bardzo podobne, co utrudnia samodzielne postawienie diagnozy. Dowiedz się, jakie są kluczowe różnice między tymi schorzeniami i kiedy warto skonsultować się z lekarzem.

  • Reumatoidalne zapalenie stawów – przyczyny, objawy i leczenie RZS

    Reumatoidalne zapalenie stawów (inaczej RZS lub gościec stawowy) to przewlekła choroba reumatyczna o podłożu autoimmunologicznym. Powszechnie określa się ją także jako reumatyzm. Początkowo atakuje najczęściej symetrycznie małe i średnie stawy rąk i nóg, ale w konsekwencji prowadzi do wielu zmian ogólnoustrojowych – jej najbardziej charakterystycznym objawem jest ból stawów, ich zaczerwienienie i obrzęk. Jak leczy się reumatoidalne zapalenie stawów? Czy istnieją domowe sposoby na RZS?

  • Pieczenie, upławy i swędzenie kobiecych okolic intymnych? To może być infekcja pochwy. Jak zapobiegać i leczyć stany zapalne?

    Upławy, pieczenie i swędzenie okolic intymnych to nie tylko uporczywe i często nawracające przypadłości, ale także objawy infekcji, która może doprowadzić do niepłodności, jeśli zostanie zaniedbana. Infekcje okolic intymnych mogą przydarzyć się kobiecie w każdym wieku, przed porodem, w trakcie ciąży i w połogu. Czy istnieje jedna uniwersalna odpowiedź na pytanie – jak skutecznie wyleczyć i zapobiegać zakażeniom pochwy? Otóż nie, nie istnieje. Można jednak postępować zgodnie z pewnymi wskazówkami, dzięki którym nawet przy pomocy domowych sposobów na infekcje intymne możliwe jest złagodzenie tych najbardziej dokuczliwych objawów. Więcej informacji na ten temat znajduje się w niniejszym artykule.

  • Uczulenie na słońce – przyczyny. Jak złagodzić objawy wysypki od słońca?

    Promienie słoneczne wykorzystywane są do produkowania witaminy D, która jest niezbędna do prawidłowego rozwoju kości oraz wzmacniania układu odpornościowego. Niestety zbyt długa bądź zbyt intensywna ekspozycja na słońce może powodować występowanie alergii. Uczulenie na słońce może dotknąć każdego z nas, dlatego też warto wiedzieć, jak postępować, gdy na ciele pojawi się wysypka od słońca.

  • Zespół słabości (kruchości) to nie zwykłe starzenie. Objawy, diagnoza, leczenie

    Proces starzenia jest nieodłącznym elementem życia każdego człowieka i ma znaczący wpływ zarówno na fizyczne, jak i psychiczne funkcjonowanie seniorów. Wśród zachodzących zmian wymienić można między innymi pogorszenie pracy poszczególnych narządów, podatność na choroby, zaburzenia poznawcze czy zespół kruchości. Ten ostatni jest zagadnieniem szczególnie badanym przez geriatrów – szacuje się, że w populacji polskiej dotyka on około 7% seniorów, wśród których ponad 50% to osoby po 80. roku życia.

  • Dieta w zaburzeniach lękowych. Co jeść, a czego unikać przy stanach lękowych?

    Zaburzenia lękowe dotykają znaczny odsetek dorosłych i dzieci. Osoby z zaburzeniami zmagają się z przewlekłym lękiem i stresem, który często powoduje cierpienie psychiczne i znaczne upośledzenie funkcjonowania pacjentów w wielu sferach ich życia. Tymczasem odpowiednia dieta w zaburzeniach lękowych może korzystnie wpływać na zdrowie układu nerwowego i pomagać w łagodzeniu objawów zaburzeń lękowych.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl